Nadrzędnym celem sankcji, jak tłumaczył ustawodawca, było penalizowanie podatników za stosowanie nierynkowych mechanizmów prowadzących do zaniżania podstawy opodatkowania. Zastrzeżenia ekspertów budziły jednak zarówno proponowane nowe rozwiązania, czy nawet sam język i poziom legislacji.

Dla domiaru ważna definicja korzyści podatkowej

Dodatkowe zobowiązanie może wynieść nawet 40 proc. kwoty korzyści podatkowej. Korzyścią podatkową jest rezultat postępowania podatnika, polegający na:

  • niepowstaniu zobowiązania podatkowego, bądź jego obniżeniu albo odroczeniu,
  • powstaniu straty podatkowej lub jej zwiększeniu,
  • powstaniu nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku, bądź ich zwiększeniu, oraz
  • braku powstania obowiązku pobrania podatku przez płatnika.

Przepisy przewidują także, że jeżeli wydawana będzie decyzja w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych lub podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podstawą opodatkowania będzie dochód, dodatkowe zobowiązanie podatkowe wyniesie 10 proc. sumy składników wynikających z tej decyzji. Na wysokość domiaru wpływ będą miały także sytuacje, w której w wyniku weryfikacji rozliczeń podatkowych zidentyfikowane zostaną inne nieprawidłowości (np. nieuprawnione zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów określonych wydatków). W przypadku wydawania decyzji w zakresie innych podatków, dodatkowe zobowiązanie podatkowe wynosi 40 proc. kwoty korzyści podatkowej w zakresie wynikającym z tej decyzji.

Zobacz również:
Członek zarządu łatwo od odpowiedzialności się nie uwolni >>

WSA: Odmowa umorzenia zaległości podatkowej wymaga dokładnych ustaleń >>
 

Podwojenie stawki domiaru podatkowego

Obowiązujące przepisy przewidują także podwojenie stawek. Zgodnie z art. 58c ordynacji podatkowej stawki w wysokości 40 proc. oraz 10 proc. ulegają podwojeniu, jeżeli:

  • podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 mln zł – w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę,
  • nie upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym podatnikowi lub płatnikowi doręczono ostateczną decyzję – w zakresie podstawy ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego związanej z zastosowaniem tych środków,
  • strona nie przedłożyła organowi podatkowemu dokumentacji podatkowej w zakresie cen transferowych o której mowa w art. 9a ustawy o CIT lub art. 25a ustawy o PIT – w zakresie tej części podstawy ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego, która dotyczy transakcji, dla której nie przedłożono dokumentacji podatkowej.

 


Przedłożenie niekompletnej dokumentacji, a następnie jej uzupełnienie w pełnym zakresie wskazanym w wezwaniu przez organ podatkowy w określonym terminie nie będzie wywierało negatywnych skutków. Zwracano na to uwagę w uzasadnieniu projektu. Jedną z przesłanek zastosowania podwojonej stawki, do całej wartości korzyści podatkowej, będzie uprzednie otrzymanie przez stronę postępowania ostatecznej decyzji z zastosowaniem art. 119a par. 1 lub środków ograniczających umowne korzyści. Regulacja ta ma dodatkowo skłonić podatników do odstąpienia od przeprowadzania agresywnych optymalizacji podatkowych, jeżeli ich działania zostały już wcześniej zakwestionowane przez organ podatkowy. W szczególności jednak ta przesłanka skierowana jest do podatników, którzy stosują schematy optymalizacyjne dające korzyści podatkowe uzyskiwane przez wiele lat.

Czytaj w LEX: Stefaniak Mariusz, Cel dokonania czynności oraz sztuczny sposób działania jako odrębne przesłanki stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania >

 

Potrojenie wysokości stawki. Nawet 120 proc. dodatkowego domiaru podatkowego

Z przepisów wynika także, że w niektórych sytuacjach stawka może być nawet trzykrotnie podwyższona. Będzie tak w sytuacji, gdy podstawa do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekroczy 15 mln zł oraz strona nie przedłoży organowi dokumentacji podatkowej w zakresie cen transferowych. Zdaniem ustawodawcy potrojenie stawki jest celowe z uwagi na penalizację zachowań najbardziej ryzykownych z punktu widzenia potencjalnych strat w budżecie państwa.

Zobacz procedurę w LEX: Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania >