Coraz więcej firm ubezpiecza się od sporu z fiskusem

Rosnąca liczba kontroli sprawia, że przedsiębiorcy szukają nowych sposobów by zagwarantować sobie bezpieczeństwo. W efekcie rośnie zainteresowanie ubezpieczeniami podatkowymi. Wszystkie firmy, niezależnie od wielkości, mogą wykupić polisę, dzięki której w sporze przed organami podatkowymi i sądami będą reprezentowani przez doradcę podatkowego. Na rynku dostępne są też polisy, które ubezpieczają konkretne, zidentyfikowane ryzyko podatkowe. Te polisy wykorzystywane są m.in. przy transakcjach i restrukturyzacjach.

Organy podatkowe prowadzą z roku na rok coraz więcej kontroli i są coraz skuteczniejsze – takie tendencje pokazują zarówno statystyki MF, jak i praktyka doradców podatkowych. Rośnie też liczba czynności sprawdzających. W tej sytuacji przedsiębiorcy szukają nowych rozwiązań, by zabezpieczyć się przed ryzykiem.

Polisa na wypadek sporu

Jednym z nich są polisy opłacane w miesięcznych ratach, z których – w razie kontroli lub sporu z organami podatkowymi – finansowana jest pomoc profesjonalnego pełnomocnika. Przykładem jest ubezpieczenie Pomoc Podatkowa Uniqua, które zapewnia dostęp do profesjonalnego wsparcia doradców EY. – To ubezpieczenie to swego rodzaju aktualizacja systemu bezpieczeństwa podatkowego firmy. Obejmuje przygotowanie wyjaśnień, strategii działania, udział w negocjacjach z urzędem oraz reprezentację przed sądami administracyjnymi. Co istotne, obejmuje tez czynności sprawdzające. Pomoc doradców i ekspertów EY w tym zakresie jest finansowana przez Uniqa w ramach polisy. Nie obowiązuje limit kosztów, ale ochrona dotyczy maksymalnie trzech sporów w trakcie trwania polisy - mówi Michał Pastuszka, prezes zarządu Strefy Bezpieczeństwa, spółki zajmującej się m.in. sprzedażą ubezpieczeń.

Jakie są koszty? Składka zależy głównie od wielkości obrotów firmy i wybranego wariantu ochrony. - Najmniejszy pakiet jaki mamy w naszym portfelu to około 700 zł miesięcznie. Dzięki temu rozwiązanie jest elastyczne i dostępne właściwie dla każdej firmy, niezależnie od jej wielkości – dodaje Michał Pastuszka.

Dodatkowo przedsiębiorcy mogą skorzystać z ubezpieczenia OC Księgowych i Osób Wykonujących Obsługę Płac, które zabezpiecza przed odpowiedzialnością cywilną, karną i karno-skarbową. Ograniczeniem jest wysokość sumy gwarantowanej, czyli kwota, do której UNIQA wypłaca świadczenia dla osoby ubezpieczonej. Ceny wahają się od kilkuset złotych do kilku tysięcy.

Co ważne, tak jak w przypadku innych rodzajów ubezpieczeń, ochrona obejmuje tylko spory i kontrole rozpoczęte po zawarciu polisy. Mogą one jednak dotyczyć poprzednich lat.

Jak podkreśla Tomasz Rolewicz, doradca podatkowy, partner w EY, klientom zawierającym umowy ubezpieczeń oferowane są takie same usługi, jak wszystkim klientom EY. Celem polisy jest zwiększenie ich dostępności.

- Zainteresowanie ubezpieczeniami jest coraz większe, ponieważ przedsiębiorcy chcą podnieść poziom swojego bezpieczeństwa w relacjach z organami podatkowymi. Ryzyko sporów rośnie w wyniku częstej zmiany przepisów podatkowych, rozbieżności w interpretacjach organów podatkowych oraz niejednolitego orzecznictwa sądów. Obserwujemy w praktyce, że kontrole są coraz lepiej planowane, a organ podatkowy przychodzi do firmy w konkretnym celu. Zwiększa się też liczba czynności sprawdzających, które niejednokrotnie przeradzają się później w kontrole – mówi Tomasz Rolewicz.

Sprawdź również książkę: Procedury kontrolne w sprawach podatkowych >>

Sposób na ograniczenie kosztów

Innym przykładem jest funkcjonujące już na rynku od 20 lat Ubezpieczenie Podatkowe Allianz Podatnik, którego cena rozpoczyna się od 650 zł.

- Oferta skierowana jest przede wszystkim do małych i średnich firm, które dążą do ograniczenia wydatków na doradztwo podatkowe i obsługę postępowań podatkowych. W ramach ubezpieczenia ochroną mogą zostać objęte spory wszczęte po zawarciu umowy, przy czym odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się z chwilą zgłoszenia zdarzenia ubezpieczeniowego, takiego jak kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa, postępowanie podatkowe lub postępowanie przed sądem administracyjnym. Podatników reprezentują pełnomocnicy z Instytutu Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy. Zakres pomocy obejmuje udzielanie konsultacji i sporządzanie opinii bezpośrednio związane ze sporem, przygotowywanie projektów pism procesowych, reprezentację podatnika przed organami podatkowymi, celno-skarbowymi i sądami administracyjnymi - wyjaśnia Katarzyna Wawrzonkiewicz, specjalista obsługi ubezpieczenia sporów podatkowych Allianz Podatnik.

W ramach ubezpieczenia istnieje również możliwość rozszerzenia ochrony o dodatkowe klauzule obejmujące spory z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, postępowania egzekucyjne, odpowiedzialność członków zarządu czy spory o charakterze osobistym.

Katarzyna Wawrzonkiewicz dodaje, że mimo iż świadomość podatników na temat kontroli i postępowań nadal jest dość niska, to przedsiębiorcy coraz częściej szukają narzędzi, które zagwarantują im ochronę w razie ewentualnych sporów.

Ochrona osób fizycznych i spółek

Kolejnym przykładem jest ubezpieczenie Tax Protect, opracowane przez Colonnade Insurance S.A., oddział w Polsce, które zapewnia ochronę zarówno osobom fizycznym odpowiedzialnym za finanse w organizacji (członkom zarządu, głównym księgowym, dyrektorom finansowym, menedżerom i pracownikom działów finansowo-podatkowych), jak i samym podmiotom – spółkom kapitałowym oraz osobowym, spółdzielniom, jednostkom samorządu czy organizacjom typu non profit.

W ramach pierwszej sekcji Tax Protect gwarantuje pokrycie szkód w postaci uszczerbku majątkowego osoby ubezpieczonej powstałego w wyniku nałożenia kar finansowych lub administracyjnych na osoby fizyczne. Z kolei ochrona dla podmiotów obejmuje: kontrole podatkowe i celno-skarbowe, postępowania podatkowe, egzekucyjne i zabezpieczające, kontrole i postępowania prowadzone przez ZUS, PIP oraz PFRON, a także pomoc w postępowaniach dotyczących odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółki.

Usługa pomocy prawno-podatkowej realizowana jest w modelu bezgotówkowym, bez limitu sumy ubezpieczenia – ubezpieczony wybiera liczbę spraw, których obsługę chce objąć w danym okresie. Colonnade organizuje i finansuje obsługę przez doświadczonych doradców podatkowych i kancelarie prawne specjalizujące się w prawie podatkowym.

Interpretacje i opinie fiskusa nie zawsze wystarczą

Innym narzędziem są polisy podatkowe, które polegają na ubezpieczaniu konkretnych ryzyk podatkowych, dotyczące konkretnych transakcji.

- Z perspektywy doradcy podatkowego coraz wyraźniej widać, że przedsiębiorcy poszukują nowych sposobów zabezpieczenia się przed niepewnością podatkową. Częste zmiany przepisów, rozbieżne interpretacje organów i niejednolita praktyka orzecznicza sprawiają, że ryzyko sporu z fiskusem stało się nieodłącznym elementem prowadzenia działalności gospodarczej. W tej sytuacji coraz większym zainteresowaniem cieszy się ubezpieczenie ryzyk podatkowych, rozwiązanie, które nie zastępuje dotychczasowych narzędzi, lecz stanowi ich cenne uzupełnienie – mówi Dariusz Fistek, doradca podatkowy i menedżer w MDDP.

Według niego, nadal kluczowymi narzędziami ochrony są interpretacje indywidualne, opinie zabezpieczające (wydawane w kontekście klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania) oraz opinie o stosowaniu preferencji, dotyczące zastosowania preferencyjnej stawki podatku u źródła (WHT) lub zwolnienia z WHT przewidzianego w ustawie o CIT. Jednak w praktyce ich uzyskanie jest czasochłonne, a ich zakres ochrony w niektórych przypadkach może być podważany przez organy podatkowe.

- Alternatywą, po którą sięga coraz więcej firm, jest ubezpieczenie ryzyk podatkowych. Pozwala ono przenieść na ubezpieczyciela skutki finansowe ewentualnych sporów z administracją skarbową, w tym zaległy podatek, odsetki i koszty postępowania. Takie polisy są szczególnie popularne w transakcjach kapitałowych (np. połączenia, podziały przez wydzielenie spółek, aporty) i nieruchomościowych, np. gdy istnieje ryzyko uznania sprzedaży nieruchomości za sprzedaż przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (a więc transakcji wyłączonej z VAT). Coraz częściej ochrona ubezpieczeniowa obejmuje również ryzyko zakwestionowania zastosowania obniżonej stawki WHT, wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jak i zwolnienia z WHT przewidzianego w ustawie o CIT – mówi Dariusz Fistek.

Składka obliczana na podstawie kwoty ryzyka

Według Karola Iwanowskiego, szefa działu podatkowego w firmie brokerskiej Reasurance, w wielu przypadkach przedsiębiorcy nie mogą czekać na interpretacje (do 3 miesięcy) lub opinie zabezpieczające czy opinie o stosowaniu preferencji (do 6 miesięcy), bez gwarancji, że otrzymają pozytywną odpowiedź organów podatkowych. Tymczasem umowa ubezpieczenia ryzyk podatkowych może być zawarta nawet w ciągu dwóch tygodni. Polisa obejmuje określone ryzyko podatkowe, które może zostać w przyszłości zakwestionowane przez organy i spowodować zobowiązanie finansowe (wszelkie zobowiązania podatkowe, odsetki od zaległości i koszty obrony).

- Ubezpieczenia ryzyk podatkowych w Polsce są nadal stosunkowo nowym produktem, natomiast zauważamy rosnące zainteresowanie klientów. Minimalna składka ubezpieczeniowa wynosi ok. 60-100 tys. euro i składka w każdym przypadku obliczana jest na podstawie kwoty ryzyka. Polisa zapewnia ochronę przez 7 lat. Ubezpieczyciel co do zasady są zobowiązani do wypłaty polisy w momencie wydania decyzji organu drugiej instancji. Ubezpieczyciel decyduje też o ewentualnym zaskarżeniu decyzji do sądu, jednak wypłata jest niezależna od tej decyzji. W Polsce mieliśmy już pierwsze wypłaty z polis podatkowych – mówi Karol Iwanowski.

Dodaje, że na rynku dostępne są oferty największych międzynarodowych firm ubezpieczeniowych, które polscy brokerzy przygotowują z udziałem zagranicznych pośredników.

Czytaj również: NSA: Fiskus nie może dowolnie wybierać kanału komunikacji z pełnomocnikiem

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.