Jednocześnie organy podatkowe mają coraz większe doświadczenie w przygotowywaniu i weryfikacji analiz, a rozmowy podejmowane w ramach kontroli mają charakter mocno merytoryczny. Dlatego istotnym jest, aby przygotować analizę cen transferowych zgodnie z przepisami oraz zbiorem dobrych praktyk w tym zakresie. Podważenie analizy cen transferowych może stanowić dowód nierynkowego zachowania podatnika i wiązać z wielomilionowymi sankcjami.
Analizy cen transferowych – cel i istota
Analizy cen transferowych służą potwierdzeniu rynkowego charakteru transakcji realizowanych z podmiotami powiązanymi.
Analiza cen transferowych może zostać przygotowania w formie (i) analizy porównawczej lub (ii) analizy zgodności. Analiza porównawcza polega na zestawieniu wyników (np. rentowności) osiąganych przez podmiot powiązany z wynikami osiąganymi przez najbardziej porównywalne, niezależne podmioty. W przypadku braku możliwości sporządzenia analizy porównawczej lub, gdy nie jest ona właściwa w świetle danej transakcji, podatnik może przygotować analizę zgodności. Analiza zgodności może zostać przygotowana w dowolnej formie opisowej, graficznej, schematycznej i innej. Jej zadaniem jest uzasadnienie, że ceny ustalone z podmiotem powiązanymi zostałyby zaakceptowane również przez podmioty niepowiązane.
Zobacz również: Polski Ład skomplikuje rozliczanie kosztów firm działających w grupach >>
Przypominamy, że analizy cen transferowych, zgodnie z ustawą o CIT, podlegają aktualizacji nie rzadziej niż raz na trzy lata. Dodatkowo, zgodnie z art. 11r ustawy o CIT, może wystąpić konieczność częstszej aktualizacji analiz, w przypadku zmiany otoczenia gospodarczego, istotnie wpływającej na sporządzoną analizę. Przykładem takiej zmiany może być wpływ COVID-19 (zarówno negatywny, jak i pozytywny) na działalność podatników/realizowane transakcje.
Brak takiej ustawowej aktualizacji jest równoznaczny z brakiem wypełnienia obowiązków z zakresu cen transferowych. Wiąże się to z ryzykiem zastosowania przez organ stawki sankcyjnej nawet do wysokości ok. 27 mln zł.
Rok 2021 jest więc dla podatników dużym wyzwaniem w kontekście aktualizacji analiz porównawczych. Z jednej strony z uwagi na upłynięcie terminu ważności analiz przygotowanych za 2017 r. lub z uwagi na konieczność uwzględnienia wpływu C0VID-19.
Skarbówka kwestionuje analizy cen transferowych
W praktyce, przeprowadzając kontrolę organy podatkowe skupiają się na weryfikacji analiz cen transferowych i często próbują kwestionować jej wyniki. Kontrolujący mogą kwestionować wyniki analizy na dwa sposoby:
- Dokonać weryfikacji analizy przeprowadzonej przez podatnika, poprzez odtworzenie kroków przeprowadzonych w ramach analizy. Na tej podstawie organ może dokonać korekt / modyfikacji założeń przyjętych w ramach analizy cen transferowych i tym samym zmienić jej wynik.
- Sporządzić alternatywną wersje analizy cen transferowych i porównać jej wyniki z wynikami analizy przeprowadzonej przez podatnika. Przy czym organ musiałby udowodnić, że przeprowadzona przez niego analiza w lepszy sposób uwzględnia specyfikę transakcji.
Warto podkreślić, że zmiana wyników w ramach analizy cen transferowych może wiązać się nawet z kilkunastomilionowym doszacowaniem.
Poniżej przedstawiamy przykład obrazujący to ryzyko.
Z analizy przeprowadzonej przez podatnika wynika, że przedział rentowności podmiotu świadczącego usługi magazynowe powinien mieścić się w przedziale 0,98 -3,70 proc. Rentowność zrealizowana przez usługodawcę wynosi 1,08 proc., a więc mieści się w ramach przedziału międzykwartylowego. W ramach kontroli organy nie uznały sposobu przeprowadzenia analizy podatnika za właściwy i dokonały korekty analizy. Na tej podstawie określono, że rentowność powinna mieścić się w przedziale 5,79-7,50 proc. Rentowność, zrealizowana przez podatnika, nie mieści się w wyznaczonym przez organ przedziale i organ dokonuje określenia wysokości zaniżonego przychodu (określając jako poziom rynkowy poziom rentowności 5,79 proc.).
- Podmiot badany – usługodawca
- Wyniki analizy cen transferowych przeprowadzonej przez podatnika - 0,98-3,70 proc.
- Wyniki analizy cen transferowych modyfikowanej przez organ - 5,79-7,5 proc.
- Zrealizowana rentowność – 1,08 proc.
- Poziom zrealizowanych przychodów – 25 000 000 zł
- Poziom poniesionych kosztów – 24 730 000 zł
- Zysk – 270 000 zł
- Poziom przychodów, które powinny zostać zrealizowane na rynkowym poziomie – 26 250 000 zł
- Zaniżenie przychodu – 1 250 000 zł
Sprawdź również książkę: Wytyczne w zakresie cen transferowych dla transakcji finansowych >>
Dlatego warto zadbać o jakość przeprowadzonych analiz cen transferowych, tak aby organ nie miał argumentów do jej podważenia. W tym celu rekomendujemy upewnienie się, czy:
- Analizy cen transferowych zostały przygotowane zgodnie z obowiązującymi przepisami i wypracowanymi praktykami z zakresu cen transferowych. Konkretne wskazania dotyczące sposobu przeprowadzania analiz porównawczych zostały zawarte w Wytycznych OECD, rekomendacjach Forum Cen Transferowych i dodatkowych objaśnieniach przygotowanych przez Ministerstwo Finansów.
- Założenia przyjęte do analizy cen transferowych (np. kryteria porównywalności, badany wskaźnik, badany obszar geograficzny) są zasadne i odpowiadają specyfice transakcji realizowanej przez polski podmiot.
- Analizy cen transferowych zostały przygotowane w oparciu o bazy danych / dane, do których dostęp mają również organy podatkowe.
Najważniejsze aspekty analizy cen transferowych
Przygotowując analizy cen transferowych istotne jest, aby zwrócić uwagę, czy m.in.:
- Analiza porównawcza została przygotowana w oparciu o profesjonalne bazy danych, do których dostęp mają również organy podatkowe. W przypadku analiz finansowych częstym błędem jest bazowanie na stronach NBP (posiadających ogólne dane o oprocentowaniu), podczas gdy analiza porównawcza dla transakcji finansowych powinna uwzględniać szereg kryteriów umożliwiających porównanie do konkretnej transakcji finansowej (np. rating, branża).
- Przeprowadzona została analiza jakościowa próby. Zdarza się, że przeprowadzenie analizy porównawczej polega na skalkulowaniu wskaźników finansowych na podstawie wyrzutu z zewnętrznej bazy danych. Nie jest to jednak wystarczające. Analiza porównawcza powinna spełnić szereg warunków i założeń, aby mogła zostać uznana za analizę dobrej jakości. Przede wszystkim w ramach analizy porównawczej należy przeanalizować strony www podmiotów przedstawionych w wyrzucie, aby określić czy spełniają one określone kryteria porównywalności.
- Analiza cen transferowych została oparta o odpowiedni obszar geograficzny. Należy pamiętać, że analiza grupowa (z szerszym podejściem geograficznym) nie zawsze będzie dla organów wystarczająca.
- Analiza porównawcza została przygotowana zgodnie z Wytycznymi OECD oraz wskazówkami wypracowanymi w ramach Forum Cen Transferowych.
- W celu przeprowadzenia analizy porównawczej została wybrana odpowiednia metoda weryfikacji cen transferowej i strona testowana w transakcji (w przypadku części metod).
- Spółka posiada dane wewnętrzne dotyczące transakcji, które zostały przeanalizowane pod kątem możliwości wykorzystania w ramach analizy porównawczej.
- Czy zastosowane wskaźniki finansowe są spójne i nie generują ryzyka kwestionowania braku ich porównywalności.
Analizy cen transferowych są najważniejszym elementem dokumentacji cen transferowych. Ich brak lub zła jakość wiąże się z istotnym ryzykiem doszacowania. Dlatego konieczne jest zadbanie, aby analizy te zostały przygotowane na odpowiednim poziomie. Oczywiście wiąże się to z istotnym wysiłkiem po stronie podatnika. Jednak należy pamiętać, że wysiłek ten podejmujemy co do zasady raz na trzy lata.
Brak analizy lub przygotowanie analizy o złej jakości, może podatników drogo kosztować na etapie kontroli.
Magdalena Marciniak, doradca podatkowy, partner, Szef Zespołu Cen Transferowych MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Marta Klepacz, starszy menedżer w Zespole Cen Transferowych MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
