Wytyczne OECD (pkt 5. 38) wskazują, iż analiza danych porównawczych powinna być aktualizowana nie rzadziej niż co trzy lata, chyba że zmiana warunków ekonomicznych znacznie wypływa na analizę danych porównawczych uzasadniając dokonanie przeglądu w roku zaistnienia tej zmiany. Powyższy przepis znajduje odzwierciedlenie w art. 11r ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpowiednio art. 23zd ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Warunki ekonomiczne – zmiany na skutek epidemii
Z pojęciem warunków ekonomicznych nierozerwalnie związana jest definicja koniunktury na rynku. Oceny koniunktury gospodarczej dokonuje się na podstawie wskaźników ekonomicznych odzwierciedlających kondycję gospodarki.
Niniejszy artykuł poświęcono analizie COVID-19, potocznie nazywanego koronawirusem, stanowiącym zewnętrzną przyczynę wahań koniunkturalnych, umiejscowionym poza ekonomicznym otoczeniem systemu gospodarczego z perspektywy wpływu na konieczność aktualizacji analiz porównawczych w transakcjach realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Zobacz procedurę w LEX: Narzędzia podatkowe wspierające zwalczanie pandemii koronawirusa >
Rozprzestrzenianie się COVID-19 oddziałuje na łańcuchy dostaw, handel międzynarodowy, ogranicza sprzedaż niektórych produktów, wpływa na spadek cen akcji i pogłębia obawy przed globalną recesją. Wybuch pandemii spowodował, że główne instytucje i banki obniżyły swoje prognozy dla światowej gospodarki. Zareagował chociażby Fed czyli System Rezerwy Federalnej, obniżając stopy procentowe.
Zdaniem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w związku z wybuchem koronawirusa światowa gospodarka może rosnąć w najwolniejszym tempie od 2009 r. W marcowym raporcie OECD obniżyła prognozy wzrostu na 2020 r. dla prawie wszystkich gospodarek. W przytoczonym raporcie OECD przewiduje, iż globalna gospodarka wzrośnie o 2,4 proc. w 2020 r. - w porównaniu z prognozowanymi wcześniej 2,9 proc.
Zobacz procedurę w LEX: Możliwość jednorazowej amortyzacji środków trwałych służących do produkcji przeciwko pandemii koronawirusa >
Wybuch koronawirusa ujawnia luki w zabezpieczeniach firm, szczególnie tych, które w dużym stopniu polegają na Chinach w zakresie łańcuchów dostaw i produktów. W perspektywie dłuższego czasu może to skłonić firmy do dywersyfikacji łańcuchów dostaw w celu lepszej ochrony przed poważnymi kryzysami.
Epidemia zmienia łańcuchy dostaw
Epidemia koronawirusa, podobnie jak SARS pochodzi z Chin. Szacuje się, że epidemia SARS w 2003 r. zmniejszyła się o 0,5 proc. do 1 proc. wzrostu Chin i kosztowała gospodarkę światową około 40 miliardów dolarów, czyli około 0,1 proc. globalnego PKB. Jednocześnie po 17 latach od wybuchu epidemii SARS, Chiny stanowią jedną trzecią produkcji na całym świecie i są największym eksporterem towarów na świecie.
Zobacz procedurę w LEX: Możliwość odroczenia wpłaty zaliczek na podatek od wynagrodzeń w związku z pandemią koronawirusa >
Należy również nadmienić, iż globalna gospodarka cierpi z powodu bezprecedensowego szoku podażowego. W takiej sytuacji bodziec popytowy jedynie zwiększy inflację, potencjalnie prowadząc do stagflacji, jak to miało miejsce podczas kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku.
Nie sposób również nie wspomnieć o tak ważnym czynniku, jakim są ceny surowców. Prognozy przewidują, iż globalne zużycie ropy spadnie w 2020 r., po raz pierwszy od czasu kryzysu finansowego sprzed dekady.
Zobacz również: Przy okazji koronawirusa zaskakująca zmiana w przepisach o biegłych rewidentach >>
Międzynarodowa Agencja Energii zapowiedziała, iż światowy popyt na ropę ma spaść
w nadchodzących miesiącach o 20 proc.
Należy również pamiętać, że koronawirus jest tylko jednym czynnikiem, który może zaostrzyć inne obciążenia globalnej gospodarki, takie jak wojny handlowe.
Obecnie ropa naftowa wyceniana jest najniżej od 2003 r. Obawy o wpływ pandemii koronawirusa na globalną gospodarkę są coraz większe, podobnie jak ilość surowca dostępnego na rynku, co dodatkowo obniża cenę. Do tego na rynkach jest coraz więcej ropy, ponieważ Arabia Saudyjska i Rosja w ramach wojny cenowej dążą do zwiększenia dostaw swojego surowca. Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC) na moment publikacji artykułu nie osiągnęła porozumienia z innymi producentami, w tym z Rosją, w celu ograniczenia produkcji ropy, aby utrzymać ceny
Zobacz procedurę w LEX: Możliwość rozliczenia straty za 2020 r. z dochodem za 2019 r. >
Dodatkowo, z uwagi na spadek globalnego popytu, Arabia Saudyjska (członek OPEC) stara się znaleźć klientów na dodatkową ropę, co osłabia jej dążenie do przejęcia udziału w rynku poprzez zwiększenie produkcji.
Pandemia koronawirusa oddziałuje również na rynek stali. Według China Iron and Steel Association zapasy gotowych wyrobów stalowych wzrosły w Chinach o 45 proc. pod koniec lutego br. w porównaniu z rokiem poprzednim. Rosnące zapasy stali wywierają również presję na obniżenie krajowych cen stali.
Konkludując, trudno przewidzieć, jak głęboki, trwały lub powszechny będzie kryzys gospodarczy, natomiast już dziś eksperci uznają, iż pandemia COVID-19 stała się jednym z największych zagrożeń dla światowej gospodarki i rynków finansowych.
Zobacz procedurę w LEX: Nieuwzględnianie przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy tzw. złych długów w związku z pandemią koronawirusa >
Wpływ na rozliczenia cen transferowych
Powyższe powoduje, iż podatnicy powinni również uważnie obserwować realizowane transakcje, szczególnie z zagranicznymi kontrahentami również perspektywy prawidłowego dopełnienia obowiązków w zakresie cen transferowych. Stosownie do art.11r ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych analiza porównawcza oraz analiza zgodności będące elementami analizy cen transferowych podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co trzy lata, chyba że zmiana otoczenia ekonomicznego w stopniu znacznie wpływającym na sporządzoną analizę uzasadnia dokonanie aktualizacji w roku zaistnienia zmiany. Z kolei otoczeniem ekonomicznym definiujemy zbiór zewnętrznych czynników, które oddziaływają na możliwości firmy co do jej rozwoju oraz na utrzymywanie transakcji (umów). Dodatkowo otoczenie ekonomiczne tworzą wskaźniki określające sytuację ekonomiczną społeczeństwa, do których należą: wielkość i tempo wzrostu PKB, zasady polityki monetarnej i fiskalnej, poziom inflacji, zadłużenia zagranicznego i wewnętrznego oraz bezrobocie. Jeżeli zatem jeden z tych czynników wpłynie na poziom rentowności przedsiębiorstwa zobligowanego do przygotowania analizy porównawczej wówczas stosowne do przywołanego przepisu ustawy o CIT należy zweryfikować (zaktualizować) analizę porównawczą.
Aktualizacja analizy porównawczej pozwoli podatnikowi na zminimalizowanie ewentualnego ryzyk doszacowania dochodu w wyniku weryfikacji organu podatkowego.
Beata Rawa, Transfer Pricing Manager, Instytut Cen Transferowych
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
