Związkowcy i politycy chcą wprowadzenia tzw. emerytur stażowych dla osób, których okres składkowy wynosi co najmniej 40 lat. Tymczasem z raportu przygotowanego przez pracownika ZUS wynika, że dane niemieckie dotyczące przyznawania emerytur pokazują, że około 1/3 ubezpieczonych spełnia w danym roku warunki do uzyskania emerytury z tytułu szczególnie długiego stażu, wynoszącego tam aż 45 lat okresów składkowych i zrównanych.
Szczególny czy wyjątkowy charakter tego świadczenia (bariera 45 lat stażu) nie przeszkodził w masowym wykorzystywania tego typu emerytury w Niemczech. 31 grudnia 2018 r. wypłacanych było ponad milion emerytur za wyjątkowo długi staż, podczas gdy emerytur powszechnych wypłacano wtedy 7,6 mln. Co ciekawe, w większym stopniu ten rodzaj emerytury wykorzystywany jest jednak w „starych landach”, niż w „nowych landach” (była NRD).
Wcześniejsza emerytura po 45 latach stażu ubezpieczeniowego
Emeryturę dla osób posiadających staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 45 lat wprowadzono w niemieckim systemie w 2012 r. Emerytura taka w Niemczech przysługuje po osiągnięciu 45 lat pracy i ukończeniu odpowiedniego wieku emerytalnego. Do 30 czerwca 2014 r. osoba posiadająca staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 45 lat mogła przejść na emeryturę w pełnej wysokości, bez potrąceń, w wieku 65 lat. Natomiast od 1 lipca 2014 r. obniżono ten wiek do 63 lat.
Obecnie wiek przejścia na to świadczenie jest stopniowo wydłużany i docelowo ma wynosić 65 lat. Jest to związane z sukcesywnym podwyższaniem powszechnego wieku emerytalnego z 65 lat na 67 lat. Na wcześniejszą emeryturę z uwagi na bardzo długi staż w wieku 65 lat przechodzić będą mogły osoby urodzone w 1964 r. i później.
Zdaniem Jeremiego Mordasewicza, eksperta Konfederacji Lewiatan, jeżeli chcemy zapewnić emeryturę pozwalającą na godne, choć skromne życie, zachowując przy tym stabilność systemu emerytalnego, to okres pracy i płacenia składek powinien wynosić 45 lat a okres przebywania na emeryturze 15 lat, czyli ta relacja powinna wynosić 3:1. Według niego, biorąc pod uwagę fakt, iż obecnie wiele kobiet nie jest w stanie wypracować nawet minimalnej emerytury, a tak być nie powinno, to warunkiem wprowadzenia emerytury stażowej w Polsce jest stopniowe wyrównywanie wieku emerytalnego kobiet z wiekiem emerytalnym mężczyzn. Jak zaznacza ekspert Konfederacji Lewiatan, to dochodzenie do 65 lat może być rozłożone na 10 lat.
Emerytura po 35 lat pracy, ale nie w pełnej wysokości
Jak czytamy w raporcie pracownika ZUS, w Niemczech osoba może przejść na emeryturę w wieku 63 lat także wtedy, gdy posiada staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 35 lat. Jednak nie uzyska ona emerytury w pełnej wysokości, lecz emeryturę pomniejszoną o tzw. współczynnik czasu przejścia na emeryturę.
Począwszy od 2012 r. także minimalny wiek do otrzymania emerytury bez potrąceń jest sukcesywnie podnoszony i docelowo ma wynieść 65 lat. Dotyczy to osób urodzonych w styczniu 1949 r. i później. Urodzeni w styczniu 1949 r. mogą przejść na wcześniejszą emeryturę w wieku 63 lat i 1 miesiąca, urodzeni w lutym 1949 r. – w wieku 63 lat i 2 miesięcy, a urodzeni w miesiącach marzec – grudzień 1949 r. – w wieku 63 lat i 3 miesięcy.
W przypadku osób urodzonych w 1964 r. i później wiek przejścia na tę emeryturę wynosić będzie 67 lat.
Jak podkreśla autor raportu, w Niemczech do stażu ubezpieczeniowego dla obu rodzajów emerytur bierze się pod uwagę okresy obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia, okres kształcenia się w szkole średniej lub wyższej, okres opieki nad dzieckiem.
Zauważa ponadto, że prawo do wcześniejszej emerytury w Niemczech z tytułu stażu pracy wynoszącego 45 lat jest masowo wykorzystywane przez ubezpieczonych. Ubieganie się o wcześniejszą emeryturę nie ma więc charakteru wyjątkowego, lecz „powszechny”.
Na potwierdzenie przytacza statystyki, z których wynika, że w 2018 r. w Niemczech liczba nowo przyznanych emerytur regularnych z tytułu osiągnięcia wieku (powszechna emerytura) wynosiła 339 608, podczas gdy emerytur wcześniejszych za wyjątkowo długi staż przyznano aż 243 719. Z kolei łączna liczba nowo przyznanych emerytur (wszystkie rodzaje, w tym za warunki szczególne) w 2018 r. wyniosła 784 359.
Tak więc udział emerytur wcześniejszych z tytułu długiego stażu w łącznej liczbie nowo przyznanych emerytur w Niemczech w 2018 r. wyniósł aż 31 proc. Oznacza to, że aż 1/3 ubezpieczonych wnioskujących o emeryturę w Niemczech korzysta z wcześniejszych emerytur z tytułu szczególnie długiego stażu.
Zobacz również: Emerytury stażowe furtką do obniżenia wieku emerytalnego>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
