Chodzi o obowiązującą od 1 stycznia 2013 r. zmianę zasad ustalania wysokości emerytury powszechnej, przyznawanej osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które pobierały dotychczas tzw. wcześniejszą emeryturę. Trybunał Konstytucyjny zbadał pytanie prawne sądu. Do sprawy przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich, wnosząc o uznanie niekonstytucyjności zaskarżonego przepisu.
Trybunał stwierdził, że kobiety, które zdecydowały się skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę nie wiedziały – w chwili podejmowania tej decyzji – o konsekwencjach, jakie ona będzie miała w odniesieniu do ich przyszłego świadczenia, czyli emerytury uzyskiwanej po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
ZUS nie może ponownie przeliczyć niektórych emerytur
Zakład wyjaśnia, że ponad 11,2 tys. skarg dotyczy decyzji wydanych ponad 5 lat temu, co zgodnie z art. 146 KPA oznacza, że ZUS nie może wydać ponownej decyzji w tej sprawie. - Artykuł 146 wyraźnie precyzuje, że jeżeli nawet zapadł wyrok TK ale decyzja była doręczona ponad 5 lat temu to nie można wznowić postępowania - podkreślono.
Ponad 4 tys. skarg nie dotyczy w ogóle materii wyroku TK, np. złożyły je osoby z innego rocznika niż ’53, mężczyźni lub kobiety, które nie pobierały emerytury wcześniejszej.
Pierwsze decyzje
Rzecznik Zakładu Wojciech Andrusiewicz poinformował, że ok. 8 tys. przypadków ZUS rozpoznaje zgodnie z wyrokiem TK. - W blisko 800 z nich wydaliśmy już decyzje – w blisko 400 przypadkach nowa decyzja ma pozytywny skutek finansowy. Średnio świadczenie wzrosło w tych przypadkach o 547,53 zł, najwięcej o 1752,47 zł, najmniej o 7,36 zł.
- Jednocześnie ZUS przypomina, że panie, które nie złożyły skargi do 23 kwietnia z przyczyn od siebie niezależnych (np. z uwagi na pobyt w szpitalu), mogą – w terminie 7 dni od ustania przyczyny uniemożliwiającej terminowe zgłoszenie skargi - zgłosić prośbę o przywrócenie tego terminu. Do prośby tej powinny dołączyć także skargę o wznowienie postępowania - zwraca uwagę rzecznik Zakładu Wojciech Andrusiewicz.
ZUS poinformował Prawo.pl, że najwięcej przedmiotowych skarg wpłynęło w Oddziale ZUS w Gdańsku tj. 1 735, najmniej natomiast w Oddziale ZUS w Tarnowie tj. 100.
Z wyliczeń resortu pracy wynika, że ze zmiany, która będzie konsekwencją orzeczenia TK, mogłoby skorzystać 112,5 tys. kobiet, a jej roczny koszt wyniósłby ponad 1 mld zł.
Sprawa w TK została zainicjowana pytaniem Sądu Okręgowego w Szczecinie, Przepis ustawy o emeryturach i rentach poddany kontroli TK stanowi, że jeżeli ubezpieczony pobierał wcześniejszą emeryturę to podstawę obliczenia emerytury zwykłej pomniejsza się o sumę pobranych już świadczeń. Rozwiązanie to weszło w życie 1 stycznia 2013 r.
