Główny Urząd Statystyczny opublikował właśnie roczną analizę „Emerytury i renty w 2022 r.”. - W latach 2000-2006 obserwowano systematyczny spadek łącznej liczby emerytów i rencistów w Polsce, w następnych latach do 2009 r. – wzrost, a później od roku 2010 do 2014 – spadek. W okresie 2015-2020 zanotowano umiarkowany wzrost liczby emerytów i rencistów, najsilniejszy w 2018 r., a w latach 2021 - 2022 nastąpił niewielki spadek. W okresie 2001-2009 odnotowano systematyczny, coroczny wzrost liczby emerytów (z 4 627 tys. w 2001 r. do 6 376 tys. w 2009 r.), przy jednoczesnym spadku liczby rencistów. Niewielki spadek liczby emerytów wystąpił w latach 2010–2014. W okresie 2015-2022 ponownie odnotowano wzrost liczby emerytów przy jednoczesnym spadku liczby rencistów. W 2022 r., w porównaniu do 2021 r., wzrosła liczba emerytów o 38,6 tys. osób, tj. o 0,5 proc., a liczba rencistów obniżyła się o 63,4 tys. osób (spadek o 2,9 proc.) – czytamy w analizie GUS.
Czytaj również: Od 1 grudnia wyższe limity dorabiania do emerytury i renty>>
Osoby otrzymujące świadczenia emerytalno-rentowe
Jak podaje GUS, w 2022 r. emerytury i renty przeciętnie miesięcznie pobierało 9 255,8 tys. osób (spadek o 0,3 proc. w porównaniu do 2021 r.), z tego z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych - 8 261,3 tys. osób, tj. o 0,2 proc. więcej niż w 2021 r., a z rolniczego systemu ubezpieczeń społecznych – 994,5 tys. osób, tj. o 4,1 proc. mniej.
W ramach pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych przeciętna miesięczna liczba emerytów i rencistów otrzymujących świadczenia ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyniosła 7 858,2 tys. osób, co stanowiło wzrost o 0,2 proc. w porównaniu do 2021 r., z Ministerstwa Obrony Narodowej – 156,3 tys. osób (spadek o 0,7 proc.), z Ministerstwa Sprawiedliwości – 35,3 tys. osób (wzrost o 1,9 proc.), z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji – 211,5 tys. osób (wzrost o 0,5 proc.).
W ramach rolniczego systemu ubezpieczeń społecznych emerytury i renty wypłacane są przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. We wszystkich województwach zmniejszyła się liczba osób pobierających świadczenia emerytalno-rentowe z KRUS. Największy spadek wystąpił w województwach: lubuskim (o 5,8 proc.), śląskim (o 5,6 proc.) i podkarpackim (o 5 proc.), z kolei najmniejszy spadek zanotowano w województwach: wielkopolskim (o 2,9 proc.) i małopolskim (o 2,8 proc.).
Osoby otrzymujące świadczenia emerytalne
W 2022 r. emerytury przeciętnie miesięcznie pobierało 7 140,0 tys. osób (wzrost o 0,5 proc. w porównaniu do 2021 r.), z tego z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych - 6 365 tys. osób, tj. o 1,2 proc. więcej niż w 2021 r., a z rolniczego systemu ubezpieczeń społecznych – 775 tys. osób (liczba emerytów była o 4,4 proc. niższa niż w roku poprzednim).
Według GUS, w ramach pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych przeciętna miesięczna liczba emerytów otrzymujących świadczenia z ZUS wyniosła 6 065,5 tys. osób, tj. o 1,2 proc. więcej w porównaniu do roku poprzedniego, świadczenia z MON przeciętnie miesięcznie pobierało 107,6 tys. emerytów (wzrost o 0,1 proc.), a wśród świadczeniobiorców z MS było 27,1 tys. emerytów – (wzrost o 2,4 proc.). Przeciętna miesięczna liczba emerytów otrzymujących świadczenia emerytalne z MSWiA wyniosła 164,9 tys. osób (wzrost o 0,9 proc.).
Czytaj również: ZUS: W 2022 roku 132 tys. osób skorzystało na odraczaniu emerytury>>
Osoby otrzymujące renty z tytułu niezdolności do pracy
Renty z tytułu niezdolności do pracy w 2022 r. wypłacono przeciętnie miesięcznie 795,6 tys. osobom (o 6,1 proc. mniej niż roku poprzednim), z tego w ramach pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych świadczenie pobierało 617,5 tys. osób, tj. o 6,9 proc. mniej niż w 2021 r., z rolniczego systemu ubezpieczeń społecznych – 178,1 tys. osób (spadek o 3,2 proc.).
W ramach pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych przeciętna miesięczna liczba osób otrzymujących z renty z tytułu niezdolności do pracy z ZUS to 593,9 tys. osób. W skali całego kraju, w ZUS zanotowano spadek liczby osób otrzymujących renty o 7 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. W resortach „mundurowych” liczby te kształtowały się następująco: w MON – 10,2 tys. osób (spadek o 6 proc.), w MS - 2,2 tys. osób (wzrost o 0,3 proc.), natomiast w MSWiA –11,1 tys. osób (spadek o 1,9 proc.). Spadek liczby świadczeniobiorców pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy z ZUS odnotowano we wszystkich województwach.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 11/2023 >>
Kwoty brutto świadczeń emerytalno-rentowych w Polsce
Łączna kwota świadczeń emerytalno-rentowych ogółem w Polsce w 2022 r. wyniosła 302 391 mln zł i była wyższa o 9,1 proc. w porównaniu do 2021 r. Z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych wypłacono 284 484 mln zł (wzrost o 9,6 proc. w porównaniu do 2021 r.), z czego na wypłaty z ZUS przypadało 263 081,4 mln zł (wzrost o 9,4 proc.), z MON – 7 972,6 mln zł (wzrost o 7,3 proc.), z MS – 1 941 mln zł (wzrost o 10,2 proc.), z MSWiA – 11 488,9 mln zł (wzrost o 15,5 proc.).
Kwota emerytur i rent z KRUS wyniosła 17 907 mln zł (wzrost o 0,8 proc. w porównaniu do 2021 r.).
Przeciętne miesięczne świadczenia emerytalno-rentowe brutto z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych wyniosły 2 869,65 zł (wzrost o 9,4 proc.), w tym z ZUS – 2 789,89 zł (wzrost o 9,2 proc.), z MON – 4 251,81 zł (wzrost o 8,1 proc.), z MS – 4 578,85 zł (wzrost o 8,2 proc.), z MSWiA – 4 226,29 zł (wzrost o 7,3 proc.). Natomiast w KRUS przeciętna wartość świadczenia emerytalno-rentowego ukształtowała się na poziomie 1 500,52 zł (wzrost o 5 proc.).
Wysokość świadczeń emerytalno-rentowych z ZUS
Łączna kwota przeznaczona na emerytury z ZUS w 2022 r. wyniosła 210 292,4 mln zł i wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o 10,6 proc., na renty z tytułu niezdolności do pracy wydano 16 107 mln zł (wzrost o 0,7 proc.), natomiast na renty rodzinne – 36 682 mln zł (wzrost o 7,4 proc.).
W stosunku do 2021 r. udział emerytur w strukturze wypłaconych świadczeń emerytalno-rentowych zwiększył się o 0,8 p. proc. do 79,9 proc., udział rent z tytułu niezdolności do pracy spadł o 0,6 p. proc. do 6,1 proc., a udział rent rodzinnych spadł o 0,3 p. proc. do 13,9 proc.
Przeciętna miesięczna emerytura z ZUS w całym 2022 r. (łącznie z dodatkami pielęgnacyjnymi) wyniosła 2 889,21 zł i wzrosła o 9,2 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim.
- Z analizy rozkładu wysokości świadczeń wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2022 r. wynika, że przeciętna wysokość emerytury według stanu na 31 marca 2022 r. (średnia arytmetyczna) wyniosła 2 792,16 zł, w przypadku mężczyzn – 3 483,61 zł, w odniesieniu do kobiet – 2 341,79 zł. Połowa świadczeniobiorców (mediana) otrzymywała emeryturę w wysokości do 2 452,94 zł, połowa mężczyzn pobierała emeryturę w wysokości do 3 168,95 zł, natomiast połowa kobiet – w wysokości do 2 112,02 zł. W marcu 2022 r. 6,1 proc. osób otrzymywało emerytury niższe niż 50 proc. mediany (poniżej 1 226,47 zł), natomiast 20,7 proc. - wyższe niż 150 proc. mediany (powyżej 3 679,41 zł), podczas gdy w 2021 r. emerytury poniżej 50 proc. mediany otrzymywało 5,6 proc. osób, a powyżej 150 proc. - 19,9 proc. – czytamy w analizie GUS.
Łączna kwota przeznaczona na emerytury z KRUS w 2022 r. wyniosła 14 021,4 mln zł i wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o 0,3 proc., na renty z tytułu niezdolności do pracy wydano 2 905,7 mln zł (wzrost o 1,4 proc.), natomiast na renty rodzinne – 980,1 mln zł (wzrost o 5,5 proc.).
Czytaj również: Wątpliwe tzw. dodatki starcze w skarbówce dla emerytów z innych służb>>
Wysokość świadczeń emerytalno-rentowych z MON, MSWiA i MS
Jak twierdzi GUS, niewielką, ale istotną i specyficzną częścią systemu emerytalno-rentowego są świadczenia wypłacane przez resorty: obrony narodowej, spraw wewnętrznych oraz sprawiedliwości. W 2022 r. te trzy ministerstwa wypłaciły łącznie 21 402,5 mln zł z tytułu świadczeń emerytalno-rentowych (wzrost o 11,9 proc. w porównaniu do 2021 r.). Największy udział w tych wydatkach miało MSWiA – 11 488,9 mln zł. Największą część świadczeń wypłacanych łącznie przez MON, MSWiA i MS przeznaczono na wypłaty emerytur (17 051,1 mln zł dla 299,5 tys. emerytów). W 2022 r. zanotowano wzrost kwoty świadczeń emerytalnych o 12,9 proc., w porównaniu do roku poprzedniego. Na wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy wydatkowano kwotę 1 056,8 mln zł (wzrost o 7,1 proc.) dla 23,6 tys. osób. Kwota wydatków na renty rodzinne wyniosła 3 294,5 mln zł (wzrost o 8,3 proc.) dla 80 tys. osób.
Wzrost wydatków na emerytury był najwyższy w MSWiA (o 16,1 proc.), w MS wyniósł 10,6 proc. a w MON – 8,6 proc.
Wysokość przeciętnej emerytury w resortach w 2022 r. wyniosła: 4 938,08 zł w MS (wzrost o 8 proc.), 4 558,22 zł w MON (wzrost o 8,4 proc.) oraz 4 540,54 zł w MSWiA (wzrost o 8,2 proc.). Podobnie jak w ZUS i w KRUS, emerytury były przeciętnie najwyższymi z wypłacanych świadczeń.
Wzrost wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy zanotowano w dwóch resortach – największy w MSWiA o 14,3 proc. w porównaniu do 2021 r. (z 435,5 mln zł do 497,6 mln zł) i w MS o 8,9 proc. (z 89,1 mln zł do 97,1 mln zł), natomiast w MON zanotowano spadek wydatków na renty z tytułu niezdolności do pracy o 0,1 proc. (z 462,5 mln zł do 462,2 mln zł).
Najwyższą przeciętną rentę z tytułu niezdolności do pracy wypłacił pion emerytalno-rentowy MON – 3 762,46 zł (wzrost o 6,3 proc.). Wysokość tego świadczenia w MS wyniosła średnio 3 652,95 zł (wzrost o 8,6 proc.) a w MSWiA – 3 343,34 zł (wzrost o 4,7 proc.).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
