PPK to program także dla osób w wieku 55+

Osoby w wieku 55+ często rezygnują z uczestnictwa w PPK, uważając, że ich przypadku jest już za późno na rozpoczęcie oszczędzania w tym programie. Tak jednak nie jest. Oszczędzanie w PPK opłacalne jest w każdym wieku. Odbywa się ono nie tylko na wyjątkowo korzystnych warunkach, ale i bez zbytniego ryzyka, co zwłaszcza dla osób, które z racji wieku mają przed sobą krótszy okres oszczędzania, powinno mieć zasadnicze znaczenie.

Osoby zatrudnione, które ukończyły 55 rok życia i nie skończyły jeszcze 70 lat, nie są objęte - tak jak osoby młodsze – autozapisem do pracowniczych planów kapitałowych (dalej: PPK). To znaczy, że, aby oszczędzać w PPK, muszą złożyć swojemu pracodawcy wniosek o zawarcie w ich imieniu umowy o prowadzenie PPK. Niestety osoby te często tego nie robią, wychodząc z błędnego założenia, że przystąpienie do programu w ich wieku nie może być już opłacalne. Nic bardziej mylnego. Oszczędzanie w PPK jest opłacalne i to niezależnie od wieku, w którym zdecydujemy się przystąpić do programu. Decyduje o tym kilka czynników. Przede wszystkim sposób budowania oszczędności (w PPK na prywatne oszczędności uczestników składają się aż trzy podmioty: sam uczestnik PPK, jego pracodawca i państwo) oraz dostosowana do wieku uczestnika PPK polityka inwestycyjna jaką – zgodnie z ustawą o PPK – realizować muszą fundusze zdefiniowanej daty, w których oszczędzają uczestnicy PPK.

Czytaj również: Uczestnikiem PPK można stać się z mocy prawa>>

Wspólne budowanie oszczędności  

Cechą charakterystyczną PPK jest to, że uczestnik programu nie oszczędza sam. Jest to bowiem jedyny program długoterminowego oszczędzania, w którym do prywatnych oszczędności pracownika, prawie drugie tyle, ile on sam sfinansował, dokłada mu jego pracodawca i państwo. Dzięki temu oszczędności w PPK rosną dużo szybciej. 

Przypomnijmy: co do zasady co miesiąc na rachunek PPK uczestnika programu wpływa 3,5 proc. jego wynagrodzenia (2 proc. to wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK, a 1,5 proc. to wpłata podstawowa finansowana przez pracodawcę). Zarówno pracownik, jak i pracodawca, mogą zdecydować o finansowaniu wpłaty dodatkowej - każda z tych stron może zwiększyć swoje wpłaty nawet do 4 proc. wynagrodzenia. Państwo - po spełnieniu określonych warunków - przekazuje na rachunek PPK uczestnika programu jednorazową wpłatę powitalną w wysokości 250 zł i co roku dopłatę roczną w wysokości 240 zł. Do tego, ze względu na kapitałowy charakter programu, który pozwala na pomnażanie dokonanych wpłat, dochodzą ewentualne zyski.

Przykład: Wynagrodzenie pracownika wynosi 6000 zł miesięcznie. Zarówno on, jak i pracodawca, zdecydowali się finansować tylko wpłaty podstawowe. W takiej sytuacji, co miesiąc na rachunek PPK uczestnika programu wpływać będzie finansowana przez niego wpłata (120 zł) oraz wpłata finansowana przez pracodawcę (90 zł), co oznacza, że w ciągu roku z wpłat uczestnika i pracodawcy na rachunek PPK uczestnika wpłynie 2520 zł, a z wpłatą powitalną i dopłatą roczną za ten rok od państwa będzie to 3010 zł, z czego tylko 1440 zł sfinansował sam uczestnik (w wyliczeniu nie zostały uwzględnione ewentualne zyski). Podobnie będzie w latach kolejnych, z jednym wyjątkiem - wpłata powitalna przekazywana jest na rachunek PPK uczestnika tylko raz. Gdyby zarówno uczestnik PPK, jak i pracodawca, zdecydowali się na zwiększenia swoich wpłat do PPK do maksymalnej wysokości, po roku oszczędzania na rachunku PPK uczestnika byłoby (bez zysków i wpłaty powitalnej) 2880 zł z tytułu wpłat sfinansowanych przez uczestnika PPK, 2880 zł z tytułu wpłat sfinansowanych przez pracodawcę, a dodatkowo uczestnik PPK otrzymałby za ten rok 240 zł dopłaty od państwa, czyli łącznie byłoby to 6000 zł.

Z powyższych przykładów wynika, że nawet krótkie oszczędzanie w PPK jest opłacalne. W oszacowaniu, ile można zaoszczędzić w PPK w okresie planowanego oszczędzania, pomocny może być kalkulator PPK, dostępny na stronie mojeppk.pl.

Oczywiście trzeba mieć na uwadze, że osoby, które - z racji swego wieku - będą oszczędzać w PPK tylko przez kilka lat lub krócej, raczej nie uzbierają na rachunku PPK wystarczająco dużo, aby środki te były wystarczającym uzupełnieniem dochodów w okresie po zakończeniu aktywności zawodowej. Osoby te mogą jednak zgromadzone oszczędności wykorzystać na inny - ważny dla siebie - cel. Jaki? Zależy to od samego uczestnika PPK. Środki gromadzone w tym programie stanowią bowiem prywatną własność osób oszczędzających. I to one decydują, kiedy i w jakiej formie będą chciały skorzystać z tych środków. Mogą zatem poczekać i wypłacić środki z PPK dopiero po zakończeniu swojej kariery zawodowej, mogą też wykorzystać je wcześniej - np. w razie nagłej potrzeby.

Sprawdź również książkę: Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz >>

Bezpieczniejsze inwestowanie

Dbanie o to, aby środki gromadzone przez uczestników PPK były bezpiecznie pomnażane, jest zadaniem instytucji finansowej. Instytucja inwestuje je w specjalne fundusze, które dostosowują poziom ryzyka do wieku uczestnika PPK - fundusze zdefiniowanej daty. Zasadą PPK jest, że poziom ryzyka inwestycyjnego dla uczestnika PPK zmienia się w czasie, w myśl zasady: im bliżej emerytury, tym oszczędności inwestowane są w instrumenty o mniejszym ryzyku. Oznacza to, że - w miarę zbliżania się uczestnika PPK do 60. roku życia - udział inwestycji w udziałowe instrumenty finansowe (np. akcje) będzie malał na rzecz bezpieczniejszych instrumentów dłużnych (np. obligacji). Fundusze zdefiniowanej daty są więc tak skonstruowane, aby w przypadku młodszych uczestników maksymalizować zyski, a w przypadku starszych - zapewniać bezpieczeństwo i ograniczać ryzyko inwestycyjne. To jeden z wielu mechanizmów zwiększających bezpieczeństwo gromadzonych na rachunkach PPK środków. Co - zwłaszcza dla osób, które z racji wieku będą oszczędzać w PPK krócej - ma bardzo istotne znaczenie.

Ważne! Specyficzna konstrukcja funduszy zdefiniowanej daty, w których oszczędzają uczestnicy PPK, polega na tym, że proporcje udziału instrumentów dłużnych oraz aktywów o wyższym ryzyku, ale z większym potencjałem zysków, różnią się w zależności od wieku oszczędzającego. Dzięki temu rozwiązaniu, nawet jeśli np. pojawią się zawirowania na rynku (w długim okresie trudno ich uniknąć) i fundusz z dużym udziałem akcji zanotuje straty, inwestor wciąż będzie mógł je odrobić, a nawet skorzystać na zmienności rynku.

Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.

Podstawa prawna:

Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 46 ze zm.)

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.