Uczestnikiem PPK może być także cudzoziemiec

Do pracowniczych planów kapitałowych można „zapisać” tylko osoby podlegające w Polsce obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów wymienionych w przepisach. Nie jest do tego potrzebne polskie obywatelstwo, a podmiot zatrudniający nie musi mieć siedziby w Polsce.

Umowa o prowadzenie PPK - powodująca, że dana osoba staje się uczestnikiem PPK - może zostać zawarta wyłącznie w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej w rozumieniu ustawy o PPK. Osobami zatrudnionymi, w rozumieniu ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 46, dalej: ustawa o PPK), są:

• pracownicy (z wyjątkiem m.in. młodocianych),
• osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
• osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• osoby, o których mowa powyżej, przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
• członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji

- jeżeli podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Polsce, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Osobą zatrudnioną może być także cudzoziemiec.

Sprawdź w LEX: Czy pracodawca może zatrudniać cudzoziemców nie posiadających dokumentów pobytowych? >

Przykład: Polski pracodawca chce zatrudnić, na podstawie umowy o pracę, cudzoziemca, który będzie podlegać z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Polsce. Pracownik ten będzie osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK, w związku z czym pracodawca „zapisze” go do tego programu – nie wcześniej niż 15 dnia zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęły 3 miesiące (90 dni) zatrudnienia pracownika.

Zobacz procedurę w LEX: Ustalanie okresu 3 miesięcznego zatrudnienia po upływie którego zawiera się umowę o prowadzenie PPK >

Czytaj również: Uczestnikiem PPK można stać się z mocy prawa

Zagraniczny pracodawca

Obowiązki dotyczące wdrożenia PPK i dokonywania wpłat do tego programu ciążą na podmiocie zatrudniającym w rozumieniu ustawy o PPK. Warunkiem posiadania statusu „podmiotu zatrudniającego” nie jest siedziba lub miejsce zamieszkania w Polsce. Istotne jest natomiast to, czy dany podmiot zatrudnia osoby zatrudnione w rozumieniu ustawy o PPK. Podmiot zatrudniający, który nie ma siedziby lub miejsca zamieszkania w Polsce, może uzgodnić z osobą zatrudnioną, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, że spoczywające na nim obowiązki wynikające z ustawy o PPK będą wypełniane w jego imieniu przez tę osobę zatrudnioną w okresie jej zatrudnienia w tym podmiocie.

Zobacz procedurę w LEX: Obowiązki administracyjne i informacyjne podmiotu zatrudniającego wobec uczestnika PPK oraz wybranej instytucji finansowej >

Przykład. Zagraniczny pracodawca chce zatrudnić pracownika, który będzie podlegać z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Polsce. Spowoduje to, że zagraniczny pracodawca stanie się podmiotem zatrudniającym w rozumieniu ustawy o PPK. Zagraniczny pracodawca może zgłosić siebie jako płatnika składek ZUS, zawrzeć umowę o zarządzanie PPK z instytucją finansową, „zapisać” pracownika do PPK i dokonywać za niego wpłat do tego programu. Można także ustalić, że pracownik przejmie na siebie obowiązki zagranicznego pracodawcy, zgłosi się do ZUS jako płatnik składek, zawrze umowę o zarządzanie PPK i umowę o prowadzenie PPK z instytucją finansową oraz będzie dokonywał za siebie wpłat do PPK.

Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Przepisy >>

Wpływ sankcji na wpłaty do PPK

Po „zapisaniu” osoby zatrudnionej do PPK podmiot zatrudniający dokonuje za nią wpłat do tego programu. Co do zasady, obywatelstwo uczestnika PPK nie ma wpływu na realizacją tego obowiązku przez podmiot zatrudniający. Sankcje nałożone na skutek agresji Rosji wobec Ukrainy spowodowały jednak, że istnieją wyjątki w tym zakresie.

Należy m.in. zwrócić uwagę, że w art. 5f ust. 1 rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 z 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie oraz art. 1y ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 765/2006 z 18 maja 2006 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy zawarto zakazy sprzedaży zbywalnych papierów wartościowych denominowanych w jakiejkolwiek walucie urzędowej państwa członkowskiego, wyemitowanych po 12 kwietnia 2022 r., lub jednostek w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, które zapewniają ekspozycję na takie papiery wartościowe, jakimkolwiek obywatelom rosyjskim/białoruskim lub osobom fizycznym zamieszkałym w Rosji/na Białorusi lub jakimkolwiek osobom prawnym, podmiotom lub organom z siedzibą w Rosji/na Białorusi.

Zobacz procedurę w LEX: Kwalifikowanie świadczeń stanowiących podstawę naliczania wpłat do PPK >

Zakazy z art. 5f ust. 1 rozporządzenia nr 833/2014 nie mają zastosowania do obywateli państwa członkowskiego, państwa będącego członkiem EOG lub Szwajcarii ani do osób fizycznych posiadających zezwolenie na pobyt czasowy lub stały w państwie członkowskim, w państwie będącym członkiem EOG lub w Szwajcarii. Zakazy z art. 1y ust. 1 rozporządzenia nr 765/2006 nie mają zastosowania do obywateli państwa członkowskiego lub osób fizycznych posiadających zezwolenie na pobyt czasowy lub stały w państwie członkowskim.  

Zwrot wpłat

Zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w przypadku odmowy przyjęcia bądź zwrotu przez instytucję finansową wpłat do PPK, dokonanych przez pracodawcę na rzecz jego pracownika - uczestnika PPK, będącego obywatelem Rosji lub Białorusi, który nie spełnia przesłanek zwalniających instytucję finansową ze stosowania wskazanych wyżej zakazów, pracodawca może rozliczyć się z tym uczestnikiem (pracownikiem) w zakresie wpłat do PPK pobranych z jego wynagrodzenia i zwróconych przez instytucją finansową oraz skorygować w tym celu listy płac. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy dany uczestnik PPK, oprócz objęcia go zakazem wyrażonym w powyższych przepisach, jest umieszczony na tzw. liście sankcyjnej i objęty środkami ograniczającymi polegającymi na zamrożeniu wszelkich należących do niego środków finansowych i zasobów gospodarczych oraz ustanowieniu zakazu udostępniania dla niego środków finansowych i zasobów gospodarczych.

Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.  

Podstawa prawna:

ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 46).

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.