Pracodawca, zawierając - w imieniu i na rzecz pracownika - umowę o prowadzenie PPK, nie ma wpływu na fundusz zdefiniowanej daty, w którym będą inwestowane wpłaty. Uczestnik programu jest automatycznie przypisywany do określonego funduszu zdefiniowanej daty, w zależności od swojej daty urodzenia. Później jednak może ten fundusz zmienić. Również zgromadzone już oszczędności uczestnik PPK może przenieść do innego funduszu, zarządzanego przez instytucję finansową, z którą umowę o zarządzanie PPK zawarł jego pracodawca.
Czytaj również: Osoba, która zrezygnowała z oszczędzania w PPK, może zmienić decyzję>>
Fundusze zdefiniowanej daty
Oszczędności uczestników PPK inwestowane są w aktywa funduszy zdefiniowanej daty. Każda z instytucji, która oferuje prowadzenie PPK, jest zobowiązana utworzyć co najmniej 9 funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty ze zdefiniowaną datą funduszu przypadającą co 5 lat dla kolejnych pięcioletnich przedziałów rocznikowych osób, które mogą przystąpić do PPK. Nazwa funduszu zdefiniowanej daty określa zdefiniowaną datę funduszu, czyli rok, w którym wiek 60 lat osiągają osoby urodzone w roku stanowiącym środek przedziału roczników, dla których dany FZD jest właściwy. Na przykład pracownik urodzony w 1995 roku zostanie przypisany do FZD 2055 utworzonego dla przedziału rocznikowego 1993-1997.
Zobacz procedurę w LEX: Kwalifikowanie świadczeń stanowiących podstawę naliczania wpłat do PPK >
Uczestnik PPK ma wpływ na sposób inwestowania
Uczestnik PPK może zdecydować, że jego wpłaty do PPK będą wpływały do funduszu zdefiniowanej daty innego niż ten właściwy dla jego wieku - stosującego politykę inwestycyjną zgodną z jego oczekiwaniami. Przykładowo osoba, która z racji wieku trafiła do funduszu inwestującego głównie w instrumenty o większym potencjale zwrotu, ale bardziej ryzykowne (np. akcje), może oszczędzać w sposób bardziej bezpieczny, zmieniając fundusz na inwestujący w większym zakresie w instrumenty dłużne (np. obligacje).
Należy bowiem pamiętać, że oszczędności uczestnika PPK są inwestowane w instrumenty o charakterze udziałowym, czyli te o wyższym ryzyku inwestycyjnym, ale większym potencjale stóp zwrotu (m.in. akcje, prawa poboru, prawa do akcji) oraz instrumenty o charakterze dłużnym - o niższym poziomie ryzyka inwestycyjnego, ale też niższym potencjale stóp zwrotu (m.in. obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, certyfikaty depozytowe).
Czytaj w LEX: Pracownicze Programy Kapitałowe - księgowanie oraz opodatkowanie >
Proporcja części udziałowej i części dłużnej portfela funduszu zmienia się w zależności od jego zdefiniowanej daty, im jest bliżej tym udział części dłużnej się zwiększa. Oznacza to, w miarę zbliżania się uczestnika PPK, który nie zmieniał domyślnego sposobu alokacji środków, do 60. roku życia - udział inwestycji w udziałowe instrumenty finansowe (np. akcje) będzie malał na rzecz bezpieczniejszych instrumentów dłużnych (np. obligacji). Decyzja o zmianie funduszu zdefiniowanej daty to zatem decyzja o zmianie sposobu inwestowania gromadzonych w PPK oszczędności.
Ważne! Polityka inwestycyjna funduszu zdefiniowanej daty zmienia się wraz z wiekiem uczestnika PPK - zgodnie z zasadą: im bliżej emerytury, tym mniejsze ryzyko inwestycyjne.
Obecnie na rachunku hipotetycznego uczestnika PPK zarabiającego 5 300 zł i oszczędzającego w PPK od grudnia 2019 r., w zależności od grupy FZD, znajduje się średnio od 4 593 zł do 5 025 zł więcej niż on sam wpłacił do PPK. Dla uczestnika PPK oznacza to od 108 proc. (dla funduszu o zdefiniowanej dacie 2025) do 119 proc. (dla funduszu o zdefiniowanej dacie 2045) zysku (Biuletyn miesięczny Pracowniczych Planów Kapitałowych, numer 4/5 (18/19) – kwiecień/maj 2023 str. 8). Aktualna sytuacja na rynku premiuje fundusze, w których większa jest udziałowa część portfela. Może się to jednak zmieniać wraz ze zmianą koniunktury gospodarczej.
Zobacz procedurę w LEX: Zasady dokonywania wpłat do PPK >
Przekierowanie wpłat do innego funduszu lub funduszy
Uczestnik PPK może zdecydować, że:
- całość wpłat do PPK będzie dokonywana do innego funduszu zdefiniowanej daty, który nie jest funduszem właściwym dla wieku uczestnika,
- całość wpłat do PPK będzie dokonywana do dwóch lub więcej funduszy zdefiniowanej daty, które nie są funduszami właściwymi dla wieku uczestnika,
- część wpłat do PPK będzie dokonywana do funduszu zdefiniowanej daty właściwego dla wieku uczestnika, a część do jednego lub kilku funduszy zdefiniowanej daty, które nie są właściwe dla wieku uczestnika.
Ważne: Uprawnienie osoby zatrudnionej do wyboru funduszu lub funduszy zdefiniowanej daty innych niż fundusz zdefiniowanej daty właściwy dla jej wieku może być zrealizowane przez osobę zatrudnioną dopiero po zawarciu przez podmiot zatrudniający, w jej imieniu i na jej rzecz, umowy o prowadzenie PPK. Oznacza to, że przed zawarciem tej umowy, osoba zatrudniona (przyszły uczestnik PPK) nie może wybrać sposobu alokacji przyszłych wpłat.
Zobacz procedurę w LEX: Osoby uprawnione do przystąpienia do PPK >
Składanie dyspozycji
To, jak zmienić fundusz zdefiniowanej daty, powinno wynikać z umowy o prowadzenie PPK, którą pracodawca – w imieniu i na rzecz pracownika – zawarł z instytucją finansową. Niezwłocznie po zawarciu tej umowy, instytucja finansowa udostępnia uczestnikowi PPK informację zawierającą opis możliwości złożenia przez uczestnika PPK dyspozycji w zakresie środków gromadzonych na jego rachunku PPK oraz trybu składania takich dyspozycji. Niektóre z tych dyspozycji, uczestnik PPK będzie mógł złożyć w formie elektronicznej w serwisie internetowym instytucji finansowej (po otrzymaniu dostępu do swojego konta). Zmiany funduszu uczestnik PPK może dokonać w dowolnym momencie (ale nie wcześniej niż po dokonaniu pierwszej wpłaty do PPK).
Sprawdź w LEX: W jakiej formie pracownik powinien poinformować pracodawcę, że już po 14 dniach od zatrudnienia chce przystąpić do PPK? >
Ważne! Wnioski, deklaracje i oświadczenia - w sprawach związanych z uczestnictwem w PPK - pracownik składa swemu pracodawcy. Dyspozycje dotyczące środków zgromadzonych na jego rachunku PPK składa bezpośrednio instytucji finansowej.
Sprawdź również książkę: Prawo pracy. Przed egzaminem >>
Zgromadzone oszczędności też można przenieść
Dodatkowo uczestnik PPK może złożyć do instytucji finansowej wniosek o dokonanie konwersji lub zamiany. Rozwiązania te umożliwią przeniesienie zgromadzonych już na rachunku PPK środków pomiędzy funduszami zdefiniowanej daty, innymi niż właściwe dla jego wieku (w ramach tego samego podmiotu zarządzającego). Przeniesienia środków pomiędzy funduszami (lub subfunduszami) można dokonywać wielokrotnie. Realizacja w danym roku kalendarzowym nie więcej niż dwóch konwersji lub zamian jest bezpłatna.
Konwersja to przenoszenie środków pomiędzy funduszami inwestycyjnymi, subfunduszami wydzielonymi w różnych funduszach inwestycyjnych bądź funduszami emerytalnymi – zarządzanymi przez ten sam podmiot zarządzający. Zamiana to przenoszenie środków pomiędzy subfunduszami wydzielonymi w tym samym funduszu inwestycyjnym.
Korzystając z mechanizmów konwersji lub zamiany, uczestnik PPK może zatem ulokować wszystkie środki zgromadzone w PPK w funduszach innych niż ten zdefiniowany dla jego wieku, ale zgodnych z jego oczekiwaniami inwestycyjnymi oraz akceptowanym przez niego poziomem ryzyka. Składając wniosek do instytucji finansowej o konwersję lub zamianę, uczestnik PPK określa procentowy udział środków zgromadzonych w PPK, które chciałby ulokować w poszczególnych funduszach lub subfunduszach. Wpłata do jednego funduszu lub subfunduszu powinna stanowić kwotę odpowiadającą co najmniej 10% środków zgromadzonych w PPK.
Ważne! Uczestnik PPK, jeśli jest stroną innej umowy o prowadzenie PPK, z inną instytucją finansową, może także przenieść środki do funduszu przez nią zarządzanego, korzystając z procedury wypłaty transferowej.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu +48 22 703 43 10. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Zobacz procedurę w LEX: Zasady rezygnacji z wpłat do PPK >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
