Uczestnik pracowniczych planów kapitałowych (dalej: PPK), który osiągnął 60. rok życia, może - jeśli chce - rozpocząć wypłatę środków ze swojego rachunku PPK. Jeżeli wypłaci 25 proc. środków jednorazowo, a 75 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach (albo 100 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach) nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych (por. art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. b oraz art. 30a ust. 1 pkt 11b i ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Przykład: Uczestnik PPK chce wypłacić ze swojego rachunku PPK: 25 proc. środków w 5 ratach (co 2 tygodnie) oraz 75 proc. środków w 60 miesięcznych ratach. Nie można skorzystać z takiego rozwiązania. Uczestnik może wypłacić:
- 25 proc. środków jednorazowo, a 75 proc. środków w miesięcznych ratach albo
- wszystkie środki we wskazanej przez niego liczbie miesięcznych rat (ta liczba rat będzie wówczas dotyczyć całości środków).
Jeżeli uczestnik PPK wypłaci 25 proc. środków jednorazowo, a 75 proc. środków w 60 miesięcznych ratach, to zapłaci 19 proc. podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez 75 proc. środków. Tak samo będzie w sytuacji, gdy uczestnik wypłaci 100 proc. środków w 60 miesięcznych ratach - dochód uzyskany z tytułu wypłaty 25 proc. środków zawsze jest zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym (niezależnie od tego, czy 25 proc. środków zostanie wypłaconych jednorazowo czy w ratach).
Ważne! Rozpoczęcie wypłaty środków z rachunku PPK warto rozważyć zwłaszcza w sytuacji, gdy uczestnik PKK w wieku 60+ nadal pracuje. Jeżeli rozpocznie wypłatę środków - nawet tylko z jednego swojego rachunku PPK (w przypadku, gdy ma ich kilka), na żaden jego rachunek PPK nie wpłyną już nowe wpłaty ani dopłaty roczne od państwa.
Sprawdź w LEX: Kiedy spadkobiercy będą mogli wypłacić środki z PPK zmarłego uczestnika? >
Czytaj również: Na 5 lat przed emeryturą mężczyźni wypłacą z PPK, zamiast oszczędzać>>
Obliczenie wysokości rat
Wysokość pierwszej raty oblicza się przez podzielenie łącznej wartości wszystkich jednostek uczestnictwa, jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunku PPK uczestnika w dniu złożenia wniosku o wypłatę przez 120, a jeżeli uczestnik PPK złożył wniosek o wypłatę w mniejszej liczbie rat - przez liczbę odpowiadającą liczbie rat wskazanych we wniosku. Jeżeli wysokość pierwszej raty jest mniejsza niż 50 zł, środki zapisane na rachunku PPK uczestnika wypłaca się jednorazowo.
Czytaj też w LEX: Pracownicze Programy Kapitałowe - księgowanie oraz opodatkowanie >
Przykład: Uczestnik PPK złożył wniosek o wypłatę 25 proc. środków z rachunku PPK jednorazowo, a 75 proc. środków w 240 miesięcznych ratach. W takim przypadku wysokość pierwszej raty oblicza się przez podzielenie łącznej wartości jednostek, zapisanych na rachunku uczestnika w dniu złożenia wniosku o wypłatę, przez 120. Gdyby uczestnik PPK złożył wniosek o wypłatę 75 proc. środków w 60 ratach, łączna wartość jednostek zostałaby podzielona przez 60. Jeżeli wysokość pierwszej raty będzie mniejsza niż 50 zł, środki zostaną wypłacone jednorazowo - w takim przypadku uczestnik zapłaci podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez 75 proc. środków.
W przypadku wypłaty środków w ratach, wysokość kolejnych rat odpowiada kwocie wynikającej z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych lub jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego w liczbie, która jest ilorazem liczby jednostek zapisanych na rachunku PPK uczestnika na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty i liczby miesięcy pozostałych do miesiąca, w którym ma nastąpić płatność ostatniej raty zgodnie z wnioskiem uczestnika PPK.
Zmiana liczby rat
Co do zasady, uczestnik PPK może zmienić liczbę rat wskazaną we wniosku o wypłatę. Jeżeli jednak - na podstawie zadeklarowanej liczby rat - wypłata środków ma trwać co najmniej 10 lat, uczestnik nie może zmienić zadeklarowanej liczby rat w ten sposób, że - po zmianie - wypłata ratalna środków trwałaby krócej niż 10 lat.
Przykład: Uczestnik PPK zadeklarował wypłatę 100 proc. środków ze swojego rachunku PPK w 120 miesięcznych ratach (wypłata przez 10 lat). W czasie trwania wypłaty może - co do zasady - zwiększyć liczbę rat, ale nie może jej zmniejszyć. Gdyby zadeklarował wypłatę np. w 180 ratach, mógłby zmniejszyć liczbę rat, ale do nie mniej niż 120. Gdyby zadeklarował wypłatę np. w 60 ratach, mógłby zarówno zwiększyć, jak i zmniejszyć liczbę rat.
Ważne! Jeżeli uczestnik PPK wystąpił o wypłatę środków w mniejszej liczbie rat niż 120, a następnie zmienił zadeklarowaną liczbę rat na łącznie co najmniej 120:
- przed wypłatą pierwszej raty – dochody od wypłaconych środków będą zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym,
- po rozpoczęciu wypłat – dochody od wypłaconych środków, przed zmianą liczby zadeklarowanych rat, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a dochody z wypłat dokonanych po zmianie liczby zadeklarowanych rat będą zwolnione z opodatkowania.
Jeżeli wysokość pierwszej raty - po zmianie liczby rat - jest mniejsza niż 50 zł, zmiana zadeklarowanej liczby rat jest niedopuszczalna. Pierwsza rata - po złożeniu przez uczestnika wniosku o zmianę zadeklarowanej liczby rat - zostaje obliczona przez podzielenie łącznej wartości wszystkich jednostek uczestnictwa, jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostek rozrachunkowych, zapisanych na rachunku PPK uczestnika w dniu złożenia wniosku o zmianę liczby rat, przez nową liczbę rat, która wynika z tego wniosku.
Przykład: Uczestnik PPK złożył wniosek o wypłatę 100 proc. środków ze swojego rachunku PPK w 120 miesięcznych ratach, a później – po zrealizowaniu przez instytucję finansową wypłaty 60 rat - zwiększył liczbę rat ze 120 do 240. W takim przypadku wysokość pierwszej raty - po zmianie liczby rat - zostaje obliczona przez podzielenie łącznej wartości jednostek na rachunku PPK uczestnika, w dniu złożenia wniosku o zmianę liczby rat, przez liczbę rat wynikającą z tego wniosku, czyli przez 240. Gdyby wysokość pierwszej raty - po zmianie liczby rat - była mniejsza niż 50 zł, instytucja finansowa będzie kontynuować wypłatę środków w 120 ratach.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
