Zgodnie z przepisami ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK), wpłaty do tego programu, które okazały się nienależne w całości lub w części, podlegają zwrotowi na rzecz finansującego daną wpłatę. Środki pochodzące z nienależnych wpłat, finansowanych przez pracodawcę, instytucja finansowa przekazuje pracodawcy. Natomiast środki pochodzące z nienależnych wpłat, pobranych z wynagrodzenia pracownika, trafiają do pracownika. Jeżeli instytucja finansowa zna numer rachunku bankowego pracownika, przelewa te środki na jego rachunek, a jeżeli nie ma takiej informacji - przekazuje środki przysługujące pracownikowi jego pracodawcy, a pracodawca przekazuje te środki pracownikowi.
Czytaj w LEX: Pracownicze Plany Kapitałowe - wybrane problemy >
Ważne! Wpłaty do PPK stanowią określony procent wynagrodzenia uczestnika PPK. Nienależne wpłaty do PPK mogą powstać np. w następstwie „zapisania” do PPK osoby niemogącej być członkiem tego programu, pominięcia przez pracodawcę deklaracji o rezygnacji złożonej przez pracownika czy obliczenia i pobrania wpłat w zawyżonej wysokości lub od składnika niebędącego wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy o PPK.
Czytaj również: Od sposobu wypłaty oszczędności zależy, czy uczestnik PPK zapłaci podatek>>
Trzy możliwe sytuacje
W przypadku zwrotu środków pochodzących z nienależnych wpłat do PPK, instytucja finansowa zwraca środki:
- w kwocie równej nienależnym wpłatom (np. gdy za dokonane wpłaty nie zostały nabyte jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego albo jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego bądź wpłaty nie zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego),
- w kwocie niższej niż nienależne wpłaty (gdy za dokonane wpłaty zostały nabyte jednostki uczestnictwa albo wpłaty zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe, a zwrócone kwoty pochodzą z odkupienia jednostek uczestnictwa albo umorzenia jednostek rozrachunkowych po niższej cenie),
- w kwocie wyższej niż nienależne wpłaty (gdy za dokonane wpłaty zostały nabyte jednostki uczestnictwa albo wpłaty zostały przeliczone na jednostki rozrachunkowe, a zwrócone kwoty pochodzą z odkupienia jednostek uczestnictwa albo umorzenia jednostek rozrachunkowych po wyższej cenie).
Obowiązki pracodawcy
W miesiącu otrzymania zwrotu środków nienależnie wpłaconych do PPK, finansowanych przez pracodawcę, pracodawca ma obowiązek - odpowiednio na podstawie art. 22 ust. 7c ustawy o PIT albo art. 15 ust. 4i ustawy o CIT - rozliczyć koszty uzyskania przychodów z tytułu tych wpłat (zostały one wcześniej zaliczone przez niego do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 6bc ustawy o PIT albo art. 15 ust. 4ga ustawy o CIT). Rozliczenie to następuje poprzez zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów w danym miesiącu lub zwiększenie przychodów o całość kwoty wpłat finansowanych przez pracodawcę.
Nadwyżka zwrotu otrzymanego z instytucji finansowej, ponad łączną kwotę nienależnie dokonanych wpłat finansowanych przez pracodawcę, stanowi przychód pracodawcy, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT albo art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe >>
Obowiązki pracownika
Zwrot otrzymany przez pracownika - do wysokości uprzednio pobranej z jego wynagrodzenia przez pracodawcę, tytułem wpłat do PPK finansowanych przez pracownika - nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT (niezależnie od tego, czy pracownik otrzyma zwróconą kwotę bezpośrednio od instytucji finansowej czy za pośrednictwem pracodawcy).
Pracownik - w przypadku zwrotu z instytucji finansowej nienależnie wpłaconych do PPK środków finansowanych przez pracodawcę, które uprzednio stanowiły podlegający opodatkowaniu przychód tego pracownika - odlicza wartość nienależnie dokonanych przez pracodawcę wpłat od podstawy opodatkowania w zeznaniu podatkowym, na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT.
Jeżeli kwota otrzymanego przez pracownika zwrotu - z tytułu odkupienia przez instytucję finansową jednostek uczestnictwa albo umorzenia jednostek rozrachunkowych, pochodzących z wpłat ze środków tego pracownika - jest wyższa od kwoty nienależnie pobranej od pracownika, nadwyżka ta stanowi przychód pracownika, który należy zaliczyć do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT - inne źródła. Przychód ten płatnik (instytucja finansowa) wykaże w części F informacji PIT-11, a podatnik obowiązany jest rozliczyć w zeznaniu rocznym.
Sprawdź w LEX: Czy przychód z PPK wlicza się do ustalenia podstawy zasiłku chorobowego? >
Przykład: Pracodawca - na skutek swojego błędu - „zapisał” do PPK zleceniobiorcę, który nie podlegał z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w związku z czym nie mógł zostać uczestnikiem PPK. Wpłaty do PPK dokonane za tę osobę były wpłatami nienależnymi. Kwota zwrotu z instytucji finansowej na rzecz zleceniobiorcy była niższa niż wpłaty pobrane z jego wynagrodzenia, w związku z czym zleceniodawca pokrył mu tę różnicę. Świadczenie to nie stanowiło dla zleceniodawcy kosztów uzyskania przychodów, a dla zleceniobiorcy - przychodu w rozumieniu przepisów ustawy PIT.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Autor jest ekspertem PFR Portal PPK
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
