W przypadku, gdy uczestnik PPK rozwiedzie się, środki zgromadzone na jego rachunku PPK i przypadające jego byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, zostaną przekazane - w formie wypłaty transferowej - na rachunek PPK byłego małżonka. Jeżeli były małżonek uczestnika ma rachunek PPK, nie może np. przekazać tych środków na swój rachunek bankowy.

Przykład: Była żona uczestnika PPK ma dwa rachunki PPK. Składając wniosek do instytucji finansowej o wypłatę transferową środków z rachunku PPK byłego męża, przypadających jej w wyniku podziału majątku wspólnego, przedstawiła dowody, że ma prawo do tych środków, a także wskazała, na który jej rachunek PPK mają zostać przetransferowane te środki. Instytucja finansowa ma 3 miesiące na dokonanie takiej wypłaty transferowej. Dokonanie wypłaty transferowej nie powoduje obowiązku zapłaty podatku (art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. c ustawy o PIT).

Czytaj również: Uczestnik PPK może sam zdecydować, kto otrzyma środki po jego śmierci>>
 

Środki na lokatę terminową albo zwrot

Jeżeli były małżonek uczestnika PPK nie jest stroną umowy o prowadzenie PPK, może zdecydować, czy przypadające mu środki:

  • zostaną przekazywane - w formie wypłaty transferowej - na wskazany przez niego rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej lub rachunek lokaty terminowej prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, pod warunkiem ich wypłaty po osiągnięciu przez niego 60. roku życia albo
  • będą podlegać zwrotowi w formie pieniężnej (na wskazany przez niego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej) – należy jednak zwrócić uwagę, że zwrot (przed osiągnięciem 60. roku życia) będzie wiązać się z pomniejszeniami wskazanymi w ustawie o PPK, chyba, że były małżonek nabył już prawo do emerytury.

Zarówno wypłata transferowa na rachunek lokaty, jak i zwrot, zostaną dokonane w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia instytucji finansowej przez byłego małżonka dowodu, że środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika przypadły temu byłemu małżonkowi.

Przykład: Po rozwodzie, były mąż uczestniczki PPK przekazał środki, przypadające mu z jej rachunku PPK, na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej w banku. Do wypłaty środków z tej lokaty stosuje się odpowiednio art. 99 ust. 1 ustawy o PPK. W przepisie tym - w odniesieniu do wypłaty środków po 60. roku życia - przewidziano brak obowiązku zapłaty 19 proc. zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. podatku od zysków kapitałowych) w razie wypłaty: 25 proc. środków jednorazowo, a 75 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach albo całości środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach. Jeżeli były małżonek, przy wypłacie środków z lokaty, spełni te wymogi, nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych. Jeżeli jednak zlikwiduje rachunek lokaty albo zmieni umowę tego rachunku i wypłaci środki bez spełnienia wskazanych wyżej ograniczeń, będzie to miało konsekwencje. W takim przypadku istotne będzie to, czy skorzystanie ze środków nastąpi przed, czy po osiągnięciu przez niego 60. roku życia. Jeżeli wypłaci środki z lokaty po osiągnięciu 60. roku życia, ale bez zachowania wskazanych wyżej wymogów, to 19 proc. podatek od zysków kapitałowych zostanie pobrany od jego dochodu z tytułu wypłaty 75 proc. środków przekazanych mu z PPK byłej żony (art. 30a ust. 1 pkt 11e ustawy o PIT). Natomiast w przypadku wycofania środków z lokaty przed osiągnięciem 60. roku życia, zastosowanie będzie miał odpowiednio art. 83 ustawy o PPK, określający skutki zwrotu.

 


Skutki zwrotu

Przed dokonaniem zwrotu na wniosek byłego małżonka uczestnika PPK:

  • jeżeli dla tego byłego małżonka prowadzone jest konto ubezpieczonego, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, instytucja finansowa przekazuje ze środków uczestnika PPK, na rachunek bankowy wskazany przez ZUS, 30 proc. środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez podmiot zatrudniający uczestnika PPK, w części przypadającej w wyniku podziału majątku wspólnego na byłego małżonka, a informacja o tej kwocie zostaje zaewidencjonowana na koncie ubezpieczonego (byłego małżonka) jako składka na ubezpieczenie emerytalne. Jeżeli dla byłego małżonka nie jest prowadzone konto ubezpieczonego, instytucja finansowa przekazuje wskazane wyżej 30 proc. środków na rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy;
  • instytucja finansowa przekazuje, ze środków uczestnika PPK - za pośrednictwem PFR - na rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy, środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych do państwa, w części przypadającej w wyniku podziału majątku wspólnego na byłego małżonka.

Przykład: Były mąż uczestniczki PPK, mający 35 lat, podjął decyzję o zwrocie przysługujących mu środków. Spowodowało to, że instytucja finansowa przekazała, na wskazany przez niego rachunek bankowy:

  • 70 proc. środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez podmiot zatrudniający uczestniczki PPK, w części przypadającej byłemu mężowi w wyniku podziału majątku wspólnego, oraz
  • 100 proc. środków pochodzących z wpłat do PPK sfinansowanych przez uczestniczkę PPK, w części przypadającej byłemu mężowi w wyniku podziału majątku wspólnego

- po uprzednim pomniejszeniu o 19 proc. zryczałtowany podatek dochodowy (podatek od zysków kapitałowych). W przypadku zwrotu, opodatkowanie dochodu byłego małżonka zryczałtowanym podatkiem wynika z art. 30a ust. 1 pkt 11c ustawy o PIT.

Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.

Podstawa prawna:

Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 46 ze zm.),

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK