Ustawa ma na celu wdrożenie dyrektywy 2023/2225 w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz dyrektywy 2023/2673 dotyczącej umów o usługi finansowe zawieranych na odległość. Prawodawca unijny przyjął te regulacje z myślą o zmianach na rynku kredytów konsumenckich, w szczególności dotyczących kredytów w środowisku internetowym.
Projekt polskich przepisów przygotował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jak tłumaczy w ocenie skutków regulacji (OSR), dyrektywa 2023/2225 wprowadza bardzo liczne zmiany w stosunku do dotychczasowych rozwiązań, których skutkiem jest m.in.:
- Rozszerzenie zakresu zastosowania przepisów regulujących kredyty konsumenckie;
- Rozszerzenie obowiązków kredytodawców w celu zwiększenia ochrony konsumentów;
- Wprowadzenie zakazu niezamówionego udzielania kredytów.
Dyrektywa 2023/2225 wprowadza także ograniczenia dotyczące reklamy kredytów.
Bez górnej granicy
Zniesiona zostanie kwota maksymalna kredytu, której przekroczenie wyłączy możliwość zastosowania ustawy o kredycie konsumenckim. Projektodawca wyjaśnia, że obecnie kwota ta wynosi 255 550 zł, czyli równowartość 75 tys. euro. – Rozwiązanie to pozwoli na zapewnienie wszystkim konsumentom korzystającym z kredytu konsumenckiego jednakowego poziomu ochrony – czytamy w OSR.
Czytaj także: Informacje w bankach mają być jasne i zrozumiałe
Zmiany dotyczące reklamy
W ślad za przepisami dyrektywy 2023/2225, wprowadzone zostanie obowiązkowe ostrzeżenie o tym, że zaciąganie kredytu wiąże się z kosztami.
Jak przewiduje projektowany art. 8: Kredytodawca oraz pośrednik kredytowy zapewnia, aby reklama dotycząca kredytu konsumenckiego zawierała jasne i wyraźne ostrzeżenie, wskazujące, że z kredytem wiążą się określone koszty, z użyciem sformułowania „Uwaga! Pożyczanie pieniędzy kosztuje” lub innego równoważnego sformułowania.
Ponadto zostanie wprowadzony zakaz reklamy sugerującej, że:
- kredyt poprawi sytuację finansową,
- istniejące zadłużenie bądź informacje w bazach danych mają niewielki lub zerowy wpływ na szanse otrzymania kredytu,
- kredyt zwiększa zasoby finansowe i stanowi substytut oszczędności lub może podnieść poziom życia.
Informacje przyjazne dla konsumenta
Projektodawca przewidział także, że najbardziej istotne informacje przedumowne powinny się znaleźć na pierwszej stronie formularza informacyjnego (wyjątkowo na pierwszych dwóch stronach).
W przypadku gdy informacje przedumowne będą przekazywane konsumentowi w terminie krótszym niż dzień przed zawarciem umowy, konieczne będzie przypomnienie o prawie do odstąpienia od umowy - w terminie od 1 do 7 dni po jej zawarciu.
Odrębnie od informacji przedumownych, ale także przed zawarciem umowy, konieczne będzie przekazanie konsumentowi wskazanych w ustawie informacji (m.in. o konsekwencjach braku spłaty).
Nie będzie można domyślnie zaznaczać pól ze zgodami udzielanymi przez konsumenta, m.in. na usługi dodatkowe.
Ocena zdolności kredytowej według jasnych reguł
Ustawa wprowadzi wyraźny zakaz udzielania kredytu w przypadku negatywnej oceny zdolności kredytowej. Doprecyzuje też zasady oceny zdolności kredytowej – jak czytamy w uzasadnieniu projektu, ocena ta „powinna uwzględniać czynniki istotne dla zweryfikowania możliwości spłaty całkowitej kwoty do zapłaty, zgodnie z warunkami umowy o kredyt”. Nie może ona opierać się wyłącznie na historii kredytowej konsumenta zawartej w bazach danych. Kredytodawca będzie miał obowiązek ustanowienia i stosowania procedur, na podstawie których dokonuje oceny zdolności kredytowej. Ustawa przesądzi też, że źródłem informacji o konsumencie nie mogą być sieci społecznościowe ani też dane przetworzone pochodzące z sieci społecznościowych.
- W celu zapewnienia wysokiej ochrony konsumenckiej przy udzielaniu kredytów w zakresie przeciwdziałania praktykom nieodpowiedzialnego udzielania kredytów i nadmiernemu zadłużeniu, proponuje się wprowadzenie sankcji kredytu darmowego w przypadku braku zbadania zdolności kredytowej konsumentów przy udzielaniu kredytu konsumenckiego – czytamy w OSR.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
