Chodzi o propozycje zawarte w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców, który w poniedziałek został przyjęty przez rząd. Nowe przepisy generalnie mają kompleksowo uregulować prowadzenie działalności przez małoletnich i zapewnić, że tego rodzaju firma nie będzie służyła np. do omijania przepisów podatkowych przez rodziców. Propozycja resortu rozwoju została jednak skrytykowana w toku opiniowania, głównie ze względu na nieprecyzyjność zaproponowanych przepisów. Dlatego ministerstwo przygotowało nową wersję regulacji.
Czytaj też: Kontrahenci mogą ucierpieć na współpracy z firmą nastolatka
Rozszerzania odpowiedzialności karnej (raczej) nie będzie
W uwagach przedstawionych do pierwotnej wersji projektu resort sprawiedliwości zwracało uwagę, że jedną z bardziej kontrowersyjnych kwestii jest zakres odpowiedzialności karnej małoletniego przedsiębiorcy. Pod znakiem zapytania pozostawało na przykład to, czy taka osoba mogłaby odpowiedzieć karnie w przypadku popełnienia ewentualnego przestępstwa w związku z prowadzoną działalnością, skoro do osób poniżej 17. roku życia zastosowanie znajduje tylko ustawa o wpieraniu i resocjalizacji nieletnich.
Zobacz w LEX: Współpraca z internetowym influencerem >>
- Wprowadzając nowe rozwiązanie prawne, które nadaje nowe uprawnienia osobom małoletnim do osobistego działania na rynku gospodarczym i finansowym, wnioskodawca powinien też zapewnić odpowiednią ochronę pozostałym uczestnikom rynku oraz reszcie społeczeństwa – wskazywał resort sprawiedliwości.
MRiT zadeklarowało jednak, że co do zasady jest przeciwne rozszerzaniu odpowiedzialności karnej na małoletnich przedsiębiorców i na razie nie ma tego w planach. W odniesieniu zaproponowano jedynie, by resort sprawiedliwości rozpoczął prace nad wprowadzeniem nowych regulacji właśnie w ustawie o odpowiedzialności nieletnich.
Czytaj w LEX: Franczyza - własna firma pod znanym logo >>
Ograniczona zdolność do czynności prawnych konieczna do prowadzenia firmy
Po licznych uwagach w tym zakresie resort rozwoju zadeklarował też, że prowadzenie działalności nie będzie obejmowało osób nieposiadających zdolności do czynności prawnych (poniżej 13. roku życia), a tylko tych z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych (między 13. a 17. rokiem życia). Utrzymany ma zostać natomiast wymóg proponowany w poprzedniej wersji projektu, czyli udzielanie zgody na podjęcie działalności przez sąd.
- Wprowadzana kontrola sądu opiekuńczego ma na celu zabezpieczenie interesów wszystkich osób biorących udział w czynnościach w związku z działalnością gospodarczą – zaznacza resort.
Czytaj w LEX: Koszty uzyskania przychodu poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej na przykładach >>
Małoletni ryzykownym partnerem biznesowym
Jak ocenia jednak Agata Kiełczyńska, adwokat i senior associate w CRIDO LEGAL, nawet zmieniona wersja propozycji przepisów nie zmieni tego, że dla kontrahenta prowadzenie biznesu z małoletnim będzie bardziej ryzykowne, niż w przypadku „zwykłego” przedsiębiorcy.
- Nowe regulacje powodują, że małoletni jako kategoria przedsiębiorców będą bardzo ryzykownym partnerem biznesowym. Do tej pory pewnym gwarantem dla drugiej strony umowy byli przedstawiciele ustawowi, za pośrednictwem których była możliwość prowadzenia takiej działalności. Obecnie instytucja takiego gwaranta znika, bowiem w świetle nowej regulacji rodzic teoretycznie może nie mieć żadnej świadomości dotyczącej działalności prowadzonej przez dziecko. Skoro to sądy rodzinne dokonują oceny zdolności małoletniego do przyjęcia na siebie roli przedsiębiorcy, dlaczego w ogóle uwzględniać w tej układance przedstawiciela ustawowego? – wskazuje prawniczka.
Czytaj w LEX: Osoby prowadzące działalność gospodarczą jako podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych >>
Podkreśla też, że projektodawca bardzo optymistycznie uznał, że uzyskiwanie zgody na prowadzenie działalności w sądzie opiekuńczym pozwoli faktycznie zapobiec nadużyciom. Nie wziął bowiem pod uwagę, jak bardzo sądy opiekuńcze są przeciążone innymi sprawami. Tak więc uzyskiwanie zgody nie tylko może trwać bardzo długo, ale też nie pozwoli sędziemu na odpowiednie i dogłębne zbadanie sprawy, na przykład poprzez zbadanie biznesplanu małoletniego.
- Sąd powinien ocenić stopień rozwoju umysłowego, stan zdrowia i stopień dojrzałości małoletniego – jedynym narzędziem dla tego celu będzie prawdopodobnie jednorazowe wysłuchanie małoletniego i jego rodziców, ewentualnie dane dostarczone przez szkołę. Mam poważne wątpliwości, czy to jednorazowe osobiste spotkanie sądu z nieletnim wystarczy na przykład do oceny, czy konkretny piętnastolatek może samodzielnie odpowiadać za zobowiązania związane na przykład z działalnością z obszaru marketingu internetowego. Jakimś rozwiązaniem może być jednak zaangażowanie kuratora do nadzoru nad działalnością małoletniego przedsiębiorcy, którą to możliwość w niektórych przypadkach przewiduje nowy projekt – zaznacza mec. Kiełczyńska.
Czytaj w LEX: Mały ZUS plus – niższe składki dla małych przedsiębiorców >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
