Przepisy ustawy o samorządzie gminnym dotyczące łączenia funkcji wójta z zatrudnieniem w administracji rządowej nie brzmią tak samo, jak przepisy z Kodeksu wyborczego. A to sprawia problemy. Wygaśnięcie mandatu wójta wiąże z wykonywaniem funkcji, a nie samym zatrudnieniem – to osobne sprawy.
Przypadek wójta Rakowa
Rada gminy Raków podjęła uchwałę w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu wójta gminy. Wojewoda stwierdził nieważność uchwały, bo jego zdaniem przebywanie na urlopie bezpłatnym wójta w Świętokrzyskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach w związku z wyborem na funkcje wójta nie stanowi złamania zakazu zatrudnienia w jednostkach administracji rządowej.
Przede wszystkim Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach nie jest umiejscowiony w strukturze działów administracji rządowej. Nie działa tam korpus służby cywilnej, a normy prawne „nie dają podstaw do uznania jednostki doradztwa rolniczego za jednostkę administracji rządowej”.
Wójt jest na urlopie bezpłatnym
Zdaniem wojewody rada naruszyła ustawę o samorządzie gminnym, bo pozostawania wójta na urlopie bezpłatnym i zawieszenia wykonywania obowiązków na okres sprawowania mandatu nie można uznać za naruszenie zakazu z Kodeksu wyborczego, który odnosi się do wykonywania funkcji. „Wygaśnięcie mandatu wójta wiąże z wykonywaniem funkcji, a nie samym zatrudnieniem” – napisał wojewoda w rozstrzygnięciu.
Kwestie związane z wygaśnięciem mandatu wójta są uregulowane w Kodeksie wyborczym i ustawie o samorządzie gminnym. Funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie, członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, zatrudnieniem w administracji rządowej oraz mandatem posła lub senatora.
Wygaśnięcie mandatu wójta następuje wskutek m.in. naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, określonych w odrębnych przepisach.
Jak podkreśla radca prawny Tomasz Lewandowski, prof. Wyższej Szkoły Umiejętności Społecznych w Poznaniu, wójt nie może łączyć wykonywania swej funkcji z zatrudnieniem w administracji rządowej rozumianym w sensie czynnościowym jako wykonywanie pracy. - Zakazu tego nie narusza pozostawanie wójta w stosunku zatrudnienia z jednostką administracji rządowej, zawieszonym na okres sprawowania mandatu, np. przez udzielenie mu urlopu bezpłatnego – tłumaczy.
Czytaj też: Śląskie samorządy: Zasady wynagradzania samorządowców są niesprawiedliwe>>
„Wykonywanie funkcji” nie na urlopie bezpłatnym
Ustawodawca użył w Kodeksie wyborczym sformułowania "wykonywaniem funkcji". Tymczasem w okresie przebywania na urlopie bezpłatnym pracownikowi nie przysługują uprawnienia pracownicze. Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego, macierzyńskiego, nie posiada uprawnienia do zasiłku chorobowego, opiekuńczego.
W tym czasie także pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, a czas urlopu bezpłatnego nie wliczany jest do okresów od których uzależnia się długość okresu wypowiedzenia. Pracownik nie jest również zobowiązany do wykonywania poleceń swojego pracodawcy.
- Trudno więc uznać, że osoba przebywająca na urlopie bezpłatnym wykonuje funkcje w rozumieniu art. 492 par.1 pkt 5 Kw. W mojej ocenie przesłanka wygaśnięcia mandatu zostałaby spełniona w sytuacji faktycznego pozostawania w zatrudnieniu – mówi prof. Lewandowski.
Co ma zrobić rada?
Ustawodawca w Kodeksie wyborczym wyraźnie wskazuje, jakie czynności powinna dokonać rada gminy, aby skutecznie wygasić mandat. Wygaśnięcie mandatu wójta z konkretnych przyczyn, stwierdza rada gminy, w drodze uchwały, w terminie miesiąca od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu. Przed podjęciem uchwały o wygaśnięciu mandatu należy umożliwić wójtowi złożenie wyjaśnień.
Tomasz Lewandowski zwraca też uwagę, że w procedurze wygaszenia mandatu należy pamiętać o wyjątku - wygaśnięcie mandatu wójta z dniem wystąpienia przyczyny z powodu naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta stwierdza komisarz wyborczy, w drodze postanowienia, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu.
Postanowienie komisarza wyborczego ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje się do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej.
Zobacz też w LEX:
Skutki wygaśnięcia mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta)>>
Zakazy łączenia stanowisk przez wójtów oraz członków zarządu powiatu i województwa>>
Porównaj też wyrok NSA Konsekwencje niezrzeczenia się przez osobę wybraną wójtem funkcji w administracji rządowej II OSK 2925/16
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
