Czy burmistrz miasta może być członkiem rady nadzorczej w swojej spółce komunalnej, tzn. w spółce z.o.o., w której to miasto posiada 100% udziałów?

 

Organ wykonawczy gminy, czyli wójt, burmistrz, prezydent, pełni funkcje zgromadzenia wspólników w jednoosobowej spółce gminy. Wykonując uprawnienia właścicielskie osoba piastująca urząd wójta, burmistrza, czy prezydenta nie może być członkiem rady nadzorczej spółki gminnej.

 

Zgodnie z art. 10a ust. 1 - 5 ustawy z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej – dalej u.g.k. w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego działa rada nadzorcza.

Do rad nadzorczych w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego stosuje się przepisy ustawy z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych - dalej k.s.h., z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.

Kadencja członka rady nadzorczej w spółkach z większościowym udziałem jednostek samorządu terytorialnego trwa 3 lata.

Czytaj też: Wiceprzewodniczący rady powiatu nie może być członkiem zarządu

Wójt jako zgromadzenie wspólników

Podmiot reprezentujący jednostkę samorządu terytorialnego lub komunalną osobę prawną w zakresie wykonywania praw z akcji przysługujących tym podmiotom, jako kandydata na członka organu nadzorczego wskazuje osobę, która spełnia wymogi, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z 16.12.2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, z wyłączeniem posiadania pozytywnej opinii rady do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

W myśl wyroku Sądu Najwyższego z 21.12.2005 r., IV CK 311/05, obowiązek powoływania do rady nadzorczej osób legitymujących się określonymi w przepisach kwalifikacjami dotyczy spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego wtedy, gdy przepisy ustawy lub statutu dają jednostce samorządu uprawnienie do wskazania swojego reprezentanta w radzie.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 u.g.k. w jednoosobowych spółkach jednostek samorządu terytorialnego funkcję zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) pełnią organy wykonawcze tych jednostek samorządu terytorialnego.

 


"Zgodnie z art. 12 ust. 4 u.g.k. w jednoosobowych spółkach j.s.t. funkcje zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) pełnią organy wykonawcze j.s.t. Przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 156 i 303 § 1 k.s.h. Zgodnie z tymi przepisami w przypadku spółek jednoosobowych wszystkie uprawnienia zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia wykonuje wspólnik. W przypadku jednoosobowych spółek j.s.t. funkcję zgromadzenia wspólników pełnią organy j.s.t. Wobec sposobu reprezentacji j.s.t. funkcję tę będą w praktyce pełniły organy wykonawcze tych podmiotów. Warto jednak zaznaczyć, że z uwagi na ustawowe sformułowanie treści komentowanego przepisu uprawnionym organem będzie zarząd w ustawowym składzie, bez znaczenia będzie zatem sposób reprezentacji wskazany w statucie. Powyższe stwierdzenie ma szczególne znaczenie w przypadku powiatów i województw, bowiem w gminach tym organem zawsze będzie wójt (burmistrz prezydent miasta) - M. Szydło, Komentarz GospKomU,s. 466; C. Banasiński, M. Kulesza, Komentarz GospKomU, s. 98. W przypadku natomiast spółek, które nie są spółkami jednoosobowymi j.s.t., wykonywanie uprawnień właścicielskich następuje zgodnie ze sposobem reprezentacji wskazanym w statucie lub ustawie. Nie ma przeszkód, aby uprawnienia te były wykonywane przez pełnomocników ustanowionych przez organy wykonawcze j.s.t. Taki sposób realizacji uprawnień dotyczy zarówno spółek jednoosobowych jak również tych podmiotów, gdzie j.s.t. jest jednym z udziałowców.(…)

Gminę w spółce reprezentuje wójt

Pełniąc funkcje zgromadzenia wspólników, organy wykonawcze j.s.t. podejmują wszelkiego rodzaju rozstrzygnięcia przewidziane w k.s.h. dla zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Podejmowanie rozstrzygnięć możliwe jest w każdy sposób przewidziany w przepisach regulujących dany rodzaj spółki oraz w umowie spółki." - dr J. Zięty, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, 2012.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 u.g.k. gminę w spółce, o której mowa w art. 14 u.g.k. (jednoosobowa spółka gminy), reprezentuje wójt (burmistrz, prezydent miasta).

"Przepis art. 17 ust. 1 u.g.k. określa organ, który reprezentuje jedynego wspólnika w spółce powstałej z przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego. W powyższych spółkach wójt, burmistrz lub prezydent miasta pełni funkcję zgromadzenia wspólników (jeżeli jest to spółka z o.o.) lub też walnego zgromadzenia (jeżeli jest to spółka akcyjna) - C. Banasiński, M. Kulesza, Komentarz GospKomU, s. 116; M. Szydło, Komentarz GospKomU, s.503; W. Gonet, Komentarz GospKomU, s. 109. Rozwiązanie takie jest zbieżne z treścią art. 12 ust. 4 u.g.k., zgodnie z którym w jednoosobowych spółkach j.s.t. funkcję zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia) pełnią organy wykonawcze tych j.s.t. Z uwagi jednak na zawężenie treści powyższego przepisu jedynie do spółek gminnych można przyjąć za M. Szydło, że art. 17 ust. 1 u.g.k. stanowi lex specialis w stosunku do art. 12 ust. 4 u.g.k. (M. Szydło, Komentarz GospKomU, s. 504). Zatem w jednoosobowych spółkach gminy powstałych z przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego to wójt (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje jednoosobowo wszelkie kompetencje przyznane na mocy przepisów lub umowy spółki (aktu założycielskiego, statutu) zgromadzeniu wspólników lub walnemu zgromadzeniu. W przypadku gdy spółka nie jest jednoosobową spółką gminy, nie stosujemy przepisów art. 17 ust. 1 u.g.k. W takim przypadku wójt będzie reprezentował jedynie wspólnika, jakim jest gmina, nie będzie natomiast pełnił funkcji zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy (M. Szydło, Komentarz GospKomU, s. 504)." - dr J. Zięty, Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, 2012.

Zobacz też komentarze praktyczne: 

Reprezentacja gminy przez wójta

Specyfika badania sprawozdań finansowych spółek samorządowych