Rada gminy uchwaliła statut, w którym znacząco, względem regulacji ustawowej, rozszerzono zakres uprawnień i obowiązków przewodniczącego. Wskazano, że oprócz organizacji prac rady oraz prowadzenia jej obrad, będzie rozdzielał korespondencję kierowaną do rady i stałych komisji oraz zapewniał warunki do wykonywania mandatu przez radnych. Miał również wziąć na siebie reprezentowanie rady na zewnątrz.

Wojewoda, jako organ nadzoru wniósł skargę do sądu, domagając się unieważnienia uchwały. Podkreślił, że z art. 19 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym wprost wynika, że rolę reprezentanta rady pełni wyłącznie wójt. Przewodniczący rady nie ma również żadnych kompetencji do "czuwania nad zapewnieniem warunków niezbędnych do wykonywania przez radnych ich mandatu". Choćby nawet przewodniczący wykazywał nadzwyczajne zdolności organizacyjne nie może zajmować się rozdzielaniem korespondencji (skarg, wniosków i petycji) wpływającej do gminy i przekazywaniem jej według właściwości. Jest to bowiem czynność zewnętrzna zarezerwowana dla organu jednostki samorządu terytorialnego. Niezależnie od swojej zasadności, każdą skargą wniesioną do rady gminy musi zająć się bezpośrednio rada.

Przewodniczący ograniczony przez ustawę

Przed rozpoznaniem skargi, rada gminy uchyliła swoją uchwałę. Sąd uwzględniając skargę wyjaśnił, że skutki prawne uchylenia aktu i stwierdzenia jego nieważności są odmienne. Stąd zmiana lub uchylenie uchwały w sprawie z zakresu administracji publicznej nie czyni zbędnym wydania przez sąd administracyjny wyroku, jeżeli zaskarżona uchwała może być stosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego jej uchylenie lub zmianę. Odnosząc się do treści zaskarżonej uchwały podkreślił, że kompetencje przewodniczącego rady mogą być uszczegółowione na mocy postanowień statutu, ale nie mogą wykraczać poza delegację ustawową. Statut może precyzować zadania przewodniczącego, nie może zaś nakładać na niego innych obowiązków, ani przyznawać mu innych kompetencji niż te, które wynikają z ustawy. Rada gminy, jak każdy organ kolegialny, musi mieć swego przewodniczącego i obraduje pod jego kierownictwem. Przewodniczącego rady można uznać jedynie za organ wewnętrzny rady gminy. Ani przewodniczący rady, ani jego zastępcy nie są organami gminy. Ich wyłącznym zadaniem jest sprawne organizowanie i prowadzenie prac rady, w tym przewodniczenie obradom rady.

Przewodniczący rady może wydać urzędnikowi polecenie, ale szefem jest wójt>>

Poprzez organizowanie prac rady należy rozumieć wiele czynności, głównie o charakterze materialno-technicznym, takich jak przygotowywanie projektu sesji, zawiadomienie radnych o miejscu, terminie sesji oraz porządku obrad, przygotowanie dla radnych stosownych dokumentów i innych materiałów, odbieranie skarg lub wniosków kierowanych do rady itp. Skoro przewodniczący nie może reprezentować rady na zewnątrz, w jego kompetencjach nie może znaleźć się również przekazywanie pism według właściwości innym organom. Jest to bowiem czynność zewnętrzna należąca do kompetencji organów jednostki samorządu terytorialnego. Inaczej natomiast z analizą korespondencji adresowanej do rady i komisji oraz kierowaniem jej do zbadania i zaopiniowania przez właściwą komisję rady. Czynności te mogą wiązać się z bieżącą organizacją pracy rady, a ponadto są to czynności ściśle związane z pracami rady. W szczególności charakter tych czynności sprawia, że nie kolidują one z kompetencjami organów powołanych ustawowo do reprezentowania gminy na zewnątrz.

Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 3 marca 2021 r. II SA/Go 795/20

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.