1 stycznia 2019 r. nastąpiło przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we własność gruntów na rzecz właścicieli domów jednorodzinnych i samodzielnych lokali położonych w budynkach wielorodzinnych wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych. Zmianę wprowadziła ustawa z 20.07.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Szacuje się, że w Polsce jest 2,5 miliona domów i mieszkań w Polsce, których dotyczy ta ustawa.
Jeśli trwa postępowanie o przekształcenie sprzed 1 stycznia 2019
Jeśli postępowanie o przekształcenie toczyło się przed 1 stycznia 2019 roku, osoby, wobec których je wszczęto mają dwa wyjścia.
- Mogą do 31 marca 2019 r. złożyć oświadczenie o dalszym prowadzeniu postępowania przekształceniowego na podstawie dotychczasowej ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.
- Jeśli nie chcą być dalej stroną takiego postępowania - nie składają oświadczenia i stają się właścicielami gruntu z mocy prawa od 1 stycznia.
Nie trzeba płacić do 31 marca tego roku!
Opłata przekształceniowa roczna zastąpiła dotychczasową opłatę za użytkowanie wieczyste. Do tej pory za użytkowanie wieczyste płaciliśmy do 31 marca każdego roku. Opłata przekształceniowa będzie płacona co roku przez okres 20 lat począwszy od 1 stycznia 2019 r. Wyjątkiem jest opłata za 2019 r., którą należy zapłacić do 29 lutego 2020 r. Opłatę przekształceniową roczną wnosi właściciel lub współwłaściciel nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego.
Opłata za 2019 r. może być wniesiona w 2019 r., jeżeli zaświadczenie zostanie wydane w 2019 roku, czyli jeśli organ zdąży je wydać w ustawowym terminie, a mieszkaniec zapłacić.
Chyba że chcemy zapłacić jednorazowo
Opłatę jednorazową właściciel nieruchomości ma prawo zapłacić z góry. Według Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju opłata przekształceniowa jednorazowa może zostać uiszczona dopiero po otrzymaniu zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie i po zgłoszeniu na piśmie zamiaru jej wniesienia. Dopiero po wydaniu zaświadczenia jest pewność, że opłata jest należna, jaka jest jej wysokość oraz w jakim terminie i na jakie konto ją wnieść. Organ wtedy będzie mógł udzielić bonifikaty.
Zgłoszenie zamiaru wniesienia w 2020 r. opłaty jednorazowej można wnieść do 1 lutego 2020 r., jeśli zaświadczenie otrzymamy po 31 grudnia 2019 r.
Czytaj też: Użytkowania wieczystego nie ma, ale chaos jest
Jeśli doręczono zaświadczenie z urzędu potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność:
Obywatel ma 2 miesiące - od dnia doręczenia zaświadczenia - na złożenie wniosku o ustalenie wysokości lub okresu wnoszenia opłaty przekształceniowej w drodze decyzji, jeśli nie zgadza się z informacją zawartą w zaświadczeniu.
Kto ma wydać zaświadczenie?
Zgodnie z prawem organami, które mają wydać zaświadczenia o uwłaszczeniu na nieruchomości z mocy prawa wydaje:
- starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej - w przypadku gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa;
- dyrektor oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa lub dyrektora oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego - w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują te podmioty;
- odpowiednio wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa - w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego;
- dyrektor Zarządu Zasobów Mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji - w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje ten podmiot.
Kiedy urząd powinien wydać zaświadczenie?
Na wydanie zaświadczenia z urzędu właściwy samorząd lub dyrektor ma rok – powinien to zgodnie z ustawą zrobić do końca grudnia 2019 r. Jednak według ustawy, jeśli wniosek o wydanie zaświadczenia skieruje do urzędu właściciel lokalu – urząd powinien je wydać w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Trzecia sytuacja dotyczy wniosku właściciela uzasadnionego potrzebą np. sprzedania lokalu albo ustanowienia odrębnej własności lokalu – wtedy urząd musi zaświadczenie wydać terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Zainteresowany musi wtedy wnieść opłatę skarbową w wysokości 50 zł.
Czytaj też: Są wzory dokumentów dla urzędów i właścicieli gruntów w związku z ustawą uwłaszczeniową
Bonifikaty od opłat dokonanych z góry
Przewidziano obligatoryjną bonifikatę w wysokości 60 proc. dla użytkowników gruntów Skarbu Państwa – w przypadku płatności z góry dokonanej w 2019 r., w kolejnych latach bonifikata maleje o 10 proc. rocznie.
Bonifikata na gruntach samorządowych zależy od decyzji lokalnych władz. Mogą być wyższe niż te przewidziane dla gruntów Skarbu Państwa.
Przykładowe wzory oświadczeń i wniosków
Formularze wniosków, z których można skorzystać są dostępne na stronie Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
