Zgodnie z rozporządzenia ministra aktywów państwowych w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego wynika, że w ramach preferencyjnego zakupu, gospodarstwo domowe powinno było dostać do końca 2022 roku 1,5 tony, kolejne 1,5 tony w 2023 roku. Problem w tym, że do wielu gmin węgiel nie dojechał w takiej ilości w jakiej zamówiły go gminy.

Samorządowcy nie byli pewni, czy powinni uznawać zaświadczenia wydane mieszkańcom w zeszłym roku, gdy nie mogli oni kupić węgla z powodu jego braku.

Ministerstwo Skarbu Państwa nie chce zmieniać przepisów w tym zakresie. Stoi na stanowisku, że gminy powinny wystawiać w takim przypadku zaświadczenia do prawa zakupu takiej ilości, jaka przypada bez wykorzystania zeszłorocznego limitu na zakup.

Sprawdź pytania i odpowiedzi ekspertów w LEX:

 

Zgodnie z ustawą o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe osoba fizyczna w uprawionym gospodarstwie domowym może kupić od samorządów węgiel kamienny po preferencyjnej cenie. Ustawa przewiduje, że samorząd kupuje węgiel po 1,5 tys. zł za tonę, ale sprzedawać może go po 2 tys. zł brutto za tonę. Gmina, do ceny może doliczać koszt transportu z miejsca składowania w gminie do gospodarstwa domowego. Cena 2 tys. zł za tonę, jest ceną maksymalną, a to oznacza, że gmina może sprzedawać węgiel po cienie niższej. W przypadku sprzedaży węgla przez podmiot handlujący opałem (gdy gmina nie przystąpi do systemu) cena węgla nie może przekroczyć 2,2 tys. zł za tonę.

Informację o tym, czy w danej gminie jest sprzedawany węgiel po preferencyjnej cenie (i jakiej) będzie można sprawdzić w tzw. porównywarce cen.

WZORY DOKUMENTÓW: NOWOŚĆ

 

Kto może kupić węgiel

Do dokonania zakupu preferencyjnego jest uprawniona osoba fizyczna w gospodarstwie domowym, która spełnia warunki uprawniające do dodatku węglowego. Czyli osoba, której wypłacono lub przyznano dodatek węglowy lub która ma wpisane lub zgłoszone w Centralnej Ewidencji Emisyjności Ciepła jako główne źródło ciepła – źródło węglowe.

Dla potrzeb ustawy przyjęto definicje gospodarstwa domowego jedno lub wieloosobowym, która obowiązuje w ustawie o dodatku węglowym.

Przeczytaj także: Jeden dodatek węglowy na jeden adres zamieszkania >

Sprawdź w LEX: Dodatek węglowy - nowe zadanie dla gmin/jednostek organizacyjnych pomocy społecznej >

Gdzie można kupić węgiel

Sprzedażą węgla po preferencyjnej cenie zajmują się gminy za pośrednictwem:

  • jednostki organizacyjnej gminy,
  • za pośrednictwem spółek komunalnych,
  • za pośrednictwem spółek w których gmina ma udziały
  • w ramach umowy zawartej pomiędzy gminami o wspólnym zakupie (w umowie musi być określone, która gmina zajmie się sprzedażą paliwa.

Gospodarstwo gospodarstwo domowe może kupić maksymalnie 3 tony węgla w dwóch okresach zakupowych (po 1,5 tony):

  1. do 31 grudnia 2022 r.,
  2. do 1 stycznia 2023 r

W wielu gminach okazało się to jednak nie możliwe.

WZORY dokumentów w LEX:

 

Sprawdź w LEX: Jak postępować po nowelizacji ustawy, dla deklaracji CEEB poprawianych po 11 sierpnia? >

We własnej gminie na wniosek

Ustawa przewiduje, że w przypadku zakupu preferencyjnego węgla w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby fizycznej w gospodarstwie domowym zakup następuje na wniosek. Wniosek o zakup zawiera:

  1. imię i nazwisko wnioskodawcy;
  2. adres, pod którym jest prowadzone gospodarstwo domowe, na rzecz którego jest dokonywany zakup preferencyjny;
  3. adres poczty elektronicznej lub numer telefonu wnioskodawcy;
  4. określenie ilości paliwa stałego, o zakup której występuje wnioskodawca w ramach zakupu preferencyjnego;
  5. informację, czy wnioskodawca dokonał już zakupu preferencyjnego wraz z podaniem ilości paliwa stałego nabytego w ramach tego zakupu preferencyjnego.

Wnioskodawca ma też obowiązek dołączenia do wniosku oświadczenia, potwierdzającego, że wnioskodawca ani żaden członek jego gospodarstwa domowego nie nabyli węgla na sezon grzewczy 2022-23 po cenie niższej niż 2000 zł brutto za tonę.

Informacje przedstawione we wniosku składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Wójt, burmistrz albo prezydent ma weryfikować wniosek  - sprawdzi, czy wnioskodawcy przysługuje prawo do dodatku węglowego, a w przypadku nie występowania o niego, w zakresie zgłoszenia lub wpisania źródła ciepła do CEEB. Przy czym,  do dodatku węglowego jest uprawnione wyłącznie gospodarstwo domowe, które złożyło deklarację do CEEB do 11 sierpnia 2022 r.

 

W sąsiedniej - potrzebne zaświadczenie

Z ustawy wynika, że w przypadku zakupu węgla w sąsiedniej gminie lub od innego podmiotu, zainteresowany  musi do 15 kwietnia 2023 r. przedstawić zaświadczenie wystawione przez wójta, burmistrza lub prezydenta macierzystej gminy. Zaświadczenie ma potwierdzić, że gospodarstwu domowemu wnioskodawcy wypłacono lub przyznano dodatek węglowy, a jeśli o taki dodatek nie wystąpiono, że dane gospodarstwo - na podstawie CEEB - ogrzewane jest węglem. Zaświadczenie jest bezpłatne. Przepisy określają, że wydawane jest tylko raz i w jednym egzemplarzu - w każdym z dwóch okresów zakupowych, tak aby uniknąć nadużyć związanych z wielokrotnym zakupem preferencyjnym w tym samym okresie. Organ gminy ma na jego wydanie 14 dni. Takie zaświadczenie składa się do gminy sąsiedniej lub do podmiotu, który będzie węgiel po preferencyjnej cenie sprzedawał. Podmioty te mają obowiązek przechowywać zaświadczenie przez 5 lat od dnia zawarcia umowy sprzedaży w ramach zakupu preferencyjnego.

Samorządy chciały, aby wydłużyć okres obowiązywania zaświadczeń wydawanych mieszkańcom przez gminy przed 31 grudnia 2022 r. w przypadku gdy nie zrealizowano dostawy. Ministerstwo Aktywów Państwowych nie wyraziło na to zgody.