Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego zbadali art. 33 ust. 2 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów w zakresie, w jakim uniemożliwia stwierdzenie wydania ostatecznej decyzji o zatwierdzeniu projektu scalania z naruszeniem prawa. Według skarżącej przepis kobiety, nie pozwolił on organom administracji i sądom administracyjnym na zbadanie zgodności z prawem ostatecznej decyzji o zatwierdzeniu projektu scalania. Uniemożliwił stwierdzenie, że decyzja ta została wydana z naruszeniem prawa.
Możliwość stwierdzenia, że naruszono prawo, jest niezbędne
Według sędziów instytucja stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa pozwala zrealizować zasady praworządności i zaufania obywatela do państwa. Z nich wywodzą się zasady bezpieczeństwa prawnego, pewności prawa i stabilności stosunków prawnych z jak najmniejszym uszczerbkiem dla nich.
Stwierdzenie wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa jest też niezbędne do dochodzenia odpowiedzialności organów władzy publicznej za szkody wyrządzone ostateczną decyzją administracyjną. Sędziowie podkreślili, że takie stwierdzenie nie usuwa z obrotu prawnego wadliwej decyzji, ale daje podstawę do wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym na drodze sądowej.
Czytaj też: WSA: Las nie przestaje nim być, gdy traci roślinność>>
Skuteczna ochrona praw majątkowych na drodze sądowej była niemożliwa
TK uznał, że przepis zamyka drogę sądowego dochodzenia naruszonych praw i wolności i uniemożliwia rozpoznanie sprawy przez sąd właściwy do orzekania o odpowiedzialności odszkodowawczej. Przez to skarżąca nie miała konstytucyjnego prawa do sądu.
Sędziowie podkreślili, że sąd orzekający o roszczeniu odszkodowawczym jest związany rozstrzygnięciem stwierdzającym wydanie ostatecznej decyzji z naruszeniem prawa. Przepis ustawy o scalaniu i wymianie gruntów przekreśla więc prawo do sądu. Jest ono rozumiane jako prawo do uruchomienia postępowania przed niezależnym, bezstronnym i niezawisłym sądem, prawo do odpowiednio ukształtowanej procedury sądowej, zgodnie z zasadami sprawiedliwości i jawności i do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia sprawy.
Zobacz linie orzecznicze:
Skutek wyroku to eliminacja znaczenia przepisu
Skutkiem wyroku nie jest utrata mocy obowiązującej art. 33 ust. 2 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów, tylko wyeliminowanie znaczenia tego przepisu, które zostało wskazane w sentencji orzeczenia Trybunału jako niekonstytucyjne. W stanie prawnym ukształtowanym tym wyrokiem organy administracji i sądy do czasu zmiany artykułu ustawy mają obowiązek zastosować wykładnię zgodną z Konstytucją.
Muszą więc zdaniem sędziów TK dokonać interpretacji, zgodnie z którą można stwierdzić, że ostateczna decyzja o zatwierdzeniu projektu scalania wydana została z naruszeniem prawa. Ustawodawca musi i tak – zgodnie z wyrokiem - zmienić dotychczasową treść art. 33 ust. 2 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
