Po 21 kwietnia br. osoby zawierające z gminą umowę najmu, składają nie tylko deklarację o wysokości dochodów, ale oświadczenia majątkowe – stan z ostatnich trzech miesięcy. Takie zmiany wprowadziła ustawa z 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Zobacz: Wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy >
Pod rygorem odpowiedzialności karnej
W oświadczeniu najemcy komunalni wpisują dane na temat posiadanych nieruchomości, czyli np. domu czy mieszkania; składników mienia ruchomego - np. samochodu; pieniędzy i papierów wartościowych czy innych informacji o stanie majątkowym typu pożyczki i kredyty. Muszą uwzględnić majątek objęty wspólnością ustawową oraz osobisty.
Zarówno deklarację o osiągniętych dochodach, jak i oświadczenie o stanie majątkowym najemca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Zobacz: Specustawa mieszkaniowa - jak wpłynie na proces inwestycyjny i ład przestrzenny w Polsce? >
Jeśli suma przekroczy ustalony przez gminę próg dochodu na jedną osobę w gospodarstwie domowym, najemca zapłaci wyższy czynsz.
W Łodzi aktualny próg dochodowy uprawniający do najmu lokalu komunalnego wynosi 2255 zł – dla gospodarstw jednoosobowych. Odpowiednio w Szczecinie jest to 3300 zł, a w Rzeszowie 1650 zł.
Czytaj też: Lista zakwalifikowanych do przydziału mieszkania socjalnego jest informacją publiczną>>
Okresowa weryfikacja
Dane będą przez samorządy cyklicznie sprawdzane. Jednak nie częściej niż raz na 2,5 roku. W Sopocie weryfikacja nastąpi nie częściej niż co trzy lata. W Łodzi lokatorzy mogą się jej spodziewać częściej. - Co 2,5 roku będziemy sprawdzać dochód najemcy lokalu komunalnego. – zapowiada Krzysztof Piątkowski, wiceprezydent Łodzi. - Jeśli za 2,5 pół roku będzie na takim samym poziomie i zostanie przekroczony, najemca będzie musiał obowiązkowo zaakceptować wzrost czynszu. Jeśli odmówi złożenia oświadczenia majątkowego, umowa zostanie wypowiedziana, a lokator straci prawo do mieszkania. Umowy najmu sprzed 21 kwietnia zachowują ważność na okres, na jaki zostały zawarte – tłumaczy.
Zobacz: Nieprawidłowości w zakresie gospodarowania mieniem komunalnym przez samorządy >
Podwyżkę gmina wylicza wg ustawowo określonego wzoru:
- C=Ck + (D/n – Ldn), gdzie
- C - nowa wysokość czynszu za najem lokalu mieszkalnego;
- Ck - wysokość czynszu za najem lokalu mieszkalnego, jaka obowiązywałaby w przypadku, gdyby dla gospodarstwa domowego o danej liczbie członków wysokość dochodu nie przekraczała dochodu określonego na podstawie kryteriów zawartych w uchwale rady gminy;
- D - średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego najemcy w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie deklaracji;
- n - liczba osób w gospodarstwie domowym najemcy, a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego wartość 1,2;
- Ldn - określona na podstawie kryteriów zawartych w uchwale rady gminy wysokość dochodu gospodarstwa domowego o danej liczbie członków, w przeliczeniu na członka gospodarstwa domowego, uzasadniająca oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas oznaczony.
Zgodnie z zaleceniami
Wprowadzenie rozwiązań prawnych stwarzających możliwość weryfikacji kryterium dochodowego dla umów najmu lokali zawartych na czas nieoznaczony jest zgodne z zaleceniem Najwyższej Izba Kontroli. Ich wcześniejszy brak wskazywała bowiem w informacji o wynikach kontroli z 2012 r. „Gospodarowanie lokalami komunalnymi w budynkach mieszkalnych” (P/12/069; https://www.nik.gov.pl/plik/id,4623,vp,6182.pdf).
- Weryfikacja dochodów będzie tylko w przypadku nowych najemców i to za kilka lat - tak jak jest to zapisane w ustawie – informuje Katarzyna Pienkowska z Wydziału Prasowego Urzędu m. st. Warszawy. Potwierdza ponadto, że rzeczywiście wcześniej progi dochodowe nie były weryfikowane w trakcie trwania umowy najmu.
Zobacz: Jakie warunki techniczne musi spełniać lokal socjalny? >
Jak może wyglądać podwyżka?
Przykładowo trzyosobowa rodzina – rodzice i uczące się dziecko - zajmuje mieszkanie komunalne o powierzchni 50 m kw. Miesięczny czynsz lokatorzy płacą wg stawki 5,20 zł, czyli 50 mkw x 5,20 zł = 260 zł. Kryterium dochodowe wynosi zaś 2200 zł.
Ze złożonej podczas weryfikacji deklaracji wynika, że średni miesięczny dochód ich gospodarstwa domowego wynosi 9000 zł.
Nowa wysokość czynszu – liczona wg wzoru - wyniesie 260 zł +(9000 zł/3 osoby – 2200 zł) = 260 zł + (3000 zł – 2200 zł) = 260 zł +800 zł = 1060 zł
Oznacza to podwyżkę czynszu o 800 zł. Z 5,20 zł za mkw robi się 21,20 zł, czyli czterokrotnie więcej.
Zmiany w przepisach ponad dwa lata temu poparła strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, która 29 marca 2017 r. wydała pozytywną opinię projektowi nowelizacji.
Czytaj też: Fiasko filarów Pakietu Mieszkanie Plus>>
Mieszkań komunalnych ubywa
- W 1990 r. zasoby komunalne liczyły w Polsce 1980,3 tys. mieszkań, w tym 144,3 tys. mieszkań użytkowanych na prawach własności. Stanowiły one 16,7 proc. ogółu zasobów mieszkaniowych w kraju. Liczba mieszkań komunalnych stopniowo zmniejszała się, szczególnie po 1994 roku, wskutek prywatyzacji zasobów, wyłączania zdekapitalizowanych obiektów z użytkowania oraz niskich efektów rzeczowych nowego budownictwa gminnego. W latach 2009 – 2016 udział zasobów komunalnych zmniejszył się z 8,0 do 6,1 proc. ogółu zasobów – wynika z „Raportu o stanie polskich miast. Mieszkalnictwo społeczne”, wydanego przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów w 2018 r.
Jak dowiadujemy się z publikacji, największą liczbą zasobów gminnych na koniec 2016 r. dysponowały Warszawa (80,5 tys.), Łódź (45,8 tys.) i Wrocław (36,5 tys.), a najmniejszą dwa miasta: Zwierzyniec i Narol, gdzie odnotowano po jednym mieszkaniu gminnym.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
