SN: Zatajenie danych w oświadczeniu majątkowym nie skończy się umorzeniem postępowania

Złożenie fałszywego oświadczenia majątkowego grozi karą pozbawienia wolności do ośmiu lat. Tę karę zaostrzono w 2015 roku i wymóg zastosowania w całości ustawy łagodniejszej dla sprawcy odnosi się do poszczególnych czynów, a nie do całości wyroku obejmującego różne czyny - orzekła Izba Karna Sądu Najwyższego i uznała, że umorzenie postępowania było niedopuszczalne.

Sąd Najwyższy uwzględnił kasację Prokuratora Generalnego wniesioną na niekorzyść oskarżonego od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie wadliwego oświadczenia majątkowego.

Udział w kierownictwie spółki

Tomasz S. oskarżony został o to, że w 2014 r. i 2015 r. będąc jako członek zarządu powiatu złożył staroście dwa fałszywe oświadczenia majątkowe.  W ich treści zataił, że od dnia 2 września 2011 r. jest członkiem Rady Nadzorczej „P.” sp. z o.o.  Oskarżenie objęło czyn z art. 233 § 1 i § 6 k.k. w zw. z art. 12 k.k. Fałszywe oświadczenie majątkowe dotyczyło też roku 2016.  

Wyrokiem z 27 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy G. warunkowo umorzył postępowanie karne prowadzone przeciwko Tomaszowi S. na okres próby wynoszący rok i orzekł świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 1000 złotych.

Czytaj w LEX: Oświadczenia majątkowe radnych – najczęściej popełniane błędy >

Czytaj też: Oświadczenia majątkowe samorządowców i najczęstsze błędy>>

Po rozpoznaniu apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego przez prokuratora, Sąd Okręgowy 20 listopada 2019 r. zmienił zaskarżone orzeczenie. Umarzając postępowanie co do oświadczeń majątkowych z 2016 r.  

Prokurator Generalny zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa materialnego polegające na warunkowym umorzeniu – na podstawie Kodeksu karnego z 22 kwietnia 2015 r. – postępowania karnego o czyn z art. 233 § 1 i 6 k.k. popełniony 28 kwietnia 2016 r., Dlatego, że wymóg zastosowania w całości ustawy względniejszej dla sprawcy odnosi się do poszczególnych czynów, a nie do całości wyroku obejmującego różne czyny, a czyn ten od dnia 15 kwietnia 2016 r., a więc zarówno w dacie jego popełnienia jak i orzekania, zagrożony był karą pozbawienia wolności do lat 8, zaś ustawodawca, zgodnie z brzmieniem art. 66 § 2 k.k. w zw. z art. 66 § 1 k.k. obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r. dopuszczał stosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Sąd Najwyższy uznał, że kasacja była uzasadniona w stopniu oczywistym, co stworzyło możliwość jej uwzględnienia w całości.  

Czytaj w LEX: Najczęściej popełniane błędy przy składaniu oświadczeń majątkowych wójtów, burmistrzów, prezydentów >

SN uchyla orzeczenie

Niedopuszczalne było - zdaniem Izby karnej SN - warunkowe umorzenie postępowania. Rozstrzygnięcie takie uznać należało za niedopuszczalne i uchylił wyrok sądu II instancji.

Stosownie do art. 66 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 r. warunkowego umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Z kolei przestępstwo z art. 233 § 1 i 6 k.k. od 15 kwietnia 2016 r. zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Zważywszy na czas popełnienia czynu to jest - 28 kwietnia 2016 r. wskazana wcześniej materialnoprawna przesłanka warunkowego umorzenia postępowania odwołująca się do górnej granicy ustawowego zagrożenia karą nie została spełniona - podkreślił SN.

Czytaj w LEX: Dowody w postępowaniach w sprawie nieujawnionych źródeł przychodów >

Umorzenie bez podstaw

W konsekwencji brak było podstaw do umorzenia postepowania. W odniesieniu do czynu popełnionego w 28 kwietnia 2016 r. sąd II instancji, również zastosował wobec Tomasza S. ustawę względniejszą, czyli Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym 22 kwietnia 2015 r.

 O ile takie rozstrzygnięcie nie budzi zastrzeżeń w odniesieniu do czynu popełnionego 18 grudnia 2014 r. i 22 kwietnia 2015 r., to możliwość odwołania się do reguły intertemporalnej z art. 4 § 1 k.k. i nie wchodziły w rachubę w odniesieniu do czynu popełnionego w dniu 28 kwietnia 2016 r.

Zarówno bowiem w dacie popełnienia czynu, warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec sprawcy występku z art. 233 § 1 i 6 k.k nie było możliwe.

Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania karnego >

Nakaz wynikający z treści art. 4 § 1 k.k. nie obejmuje zastosowania jednej, wybranej ustawy do wszystkich czynów sprawcy, będących przedmiotem osądu w jednym postępowaniu.

- Naruszenie wskazanych powyżej przepisów jest rażące oraz miało istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, gdyż skutkowało wadliwym warunkowym umorzeniem postępowania karnego - podkreślił Sąd Najwyższy.

Sygnatura akt V KK 479/20, wyrok z 9 grudnia 2020 r.

Sprawdź również książkę: Sądy internetowe i przyszłość wymiaru sprawiedliwości >>