Miejsca wynajmu krótkoterminowego powinny być według samorządowców zakwalifikowane jako obiekty turystyczne, ale obecnie nie ma przepisów, które pozwalałyby je tak traktować. Z takiej formy najmu miasta nie mają bowiem wpływów finansowych, a wynajmujący i ich sąsiedzi są zagrożeni, bo lokale rzadko spełniają normy bezpieczeństwa.
Do takich sytuacji dochodzi zarówno w mniejszych, jak i większych miejscowościach turystycznych. Związek Miast Polskich wyznaczył Sopot i Kraków na miasta, które mają czynnie uczestniczyć w prowadzonych w Ministerstwie Sportu i Turystyki pracach nad regulacjami najmu krótkoterminowego. Według prezydenta Sopotu Jacka Karnowskiego sprawa jest ważna na trzech płaszczyznach.
Mieszkańcy są zagrożeni, a miasta tracą pieniądze
Pierwsza z nich to bezpieczeństwo – „dzikie” hostele bez kontroli przeciwpożarowych rozwijają się często w starym budownictwie. – Dzielone są mieszkania na klitki i upychanych jest np. 30 osób – mówi. Karnowski nawiązuje do sytuacji z pożarem w koszalińskim escape roomie, po którym do masowych kontroli bezpieczeństwa doszło dopiero po tragedii.
Druga kwestia to straty finansowe miast – wielu wynajmujących lokale nie płaci z tego tytułu podatków. – Przeciekają nam przez ręce duże środki finansowe – mówi Karnowski. Trzecia kwestia to komfort mieszkańców, którzy sąsiadują z miejscami, gdzie odbywa się taka forma najmu – często dochodzi tam do interwencji służb z powodu zakłócenia spokoju.
Zobacz wzór w LEX: Wypowiedzenie umowy najmu z uwagi na uporczywe naruszanie przez wynajmującego porządku domowego >
Nie ma delegacji prawnej do kontroli
Samorządy chcą delegacji prawnej do uregulowania kwestii kontroli, również fiskalnej, najmu krótkoterminowego. Obecnie nie ma również możliwości egzekucji opłaty miejscowej i uzdrowiskowej, mogą jedynie apelować o ich uiszczenie.
Miasta są za tym, żeby prowadzony był rejestr przedsięwzięć najmu krótkoterminowego i apeluje do resortu sportu o przyspieszenie prac nad nowymi przepisami. Rejestr miałby powstać w 2021 roku, co oznacza, że takie miejsca pozostawałaby poza kontrolą podczas kolejnych dwóch sezonów. Jak zauważa prezydent Sopotu, rozwiązanie mogłoby być podobne do tego, jakie funkcjonuje w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi, gdzie gminy mogą regulować m.in. godziny sprzedaży alkoholu.
Usługi hotelarskie w polskim prawie
Jak informuje Anna Krupka, sekretarz stanu w ministerstwie sportu, resort prowadzi obecnie prace w zakresie unormowania zasad świadczenia usług hotelarskich. Regulacje mają dotyczyć m.in. minimalnych zasad wyposażenia oraz zakresu usług w obiektach hotelarskich i innych obiektach, gdzie świadczone są takie usługi.
Wiceminister podkreśla, że w polskim prawie funkcjonuje pojęcie krótkotrwałego, a nie krótkoterminowego najmu i dotyczy stosunku prawnego w ramach umowy o świadczenie usług hotelarskich. Zgodnie z ustawą o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych jest to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. Ustawa nakłada na zarządców takich mieszkań określone obowiązki przed rozpoczęciem usług. Wielu dysponentów domów i mieszkań to osoby fizyczne.
Sprawdź w LEX: Czy w pensjonacie mogą znajdować się lokale mieszkalne, czy wyłącznie pokoje pod wynajem? >
- Należy zaznaczyć, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta posiadają kompetencje w zakresie kontroli innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie na podstawie ustawy o usługach hotelarskich – mówi wiceminister. I dodaje, że zmieniająca się sytuacja na rynku usług turystycznych stanowiła jednak podstawę do podjęcia prac analitycznych m.in. w zakresie usług hotelarskich.
Będzie biała księga, zmniejszy szarą strefę
Ministerstwo pracuje nad przygotowaniem białej księgi regulacji systemu promocji turystycznej w Polsce. Ma ona objąć przede wszystkim ewentualne możliwości finansowania systemu i zasady świadczenia usług hotelarskich. Dokument ma powstać w drugiej połowie 2019 roku.
Sprawdź w LEX: Opodatkowanie działalności agroturystycznej >
Powstać ma między innymi centralny system ewidencji obiektów noclegowych, który będzie prowadzony przez gminy. Będzie w nim istniała możliwość dodawania nie tylko obiektów kategoryzowanych, ale również innych obiektów noclegowych, w tym kwater prywatnych. Ma to wpłynąć na zmniejszenie „szarej strefy”, poprzez wzrost świadomości turysty i wybieranie przez niego sprawdzonych i zarejestrowanych ofert.
Jak podkreśliła wiceminister, postulaty zgłaszają głównie samorządy miejscowości turystycznych, gdzie tego typu najem jest najbardziej popularny. Zapewniła, że ministerstwo po analizach rynkowych zaproponuje zmiany obowiązujących przepisów, „mając na względzie wszystkich uczestników rynku”.
Anna Krupka zaznacza, że samorządy powinny wziąć czynny udział w przygotowaniu regulacji w tym zakresie, w tym regulacji prawa miejscowego. - Wójt, burmistrz i prezydent miasta mają możliwość podejmowania uchwał, które uwzględniają lokalne potrzeby i uwarunkowania stymulowania zjawiska najmu krótkoterminowego – podkreśla.
Czytaj też: Fiskus poluje na wynajmujących mieszkania>>
Brak narzędzi interwencji
W ocenie samorządu Sopotu krajowy system ewidencji to dobry krok w kierunku uregulowania najmu. Jednak z perspektywy miasta turystycznego, działania te nie będą wystarczające. Obecnie gminy mogą wpisać obiekt, spełniający przewidziane prawem wymagania, do prowadzonej ewidencji, jednak nie mogą go z niej wykreślić, jeśli nie są przestrzegane ogólnie przyjęte normy porządku publicznego. Miasta nie posiadają żadnych narzędzi pozwalających na szybką interwencję i wprowadzenie odpowiedzialności właścicieli za zachowanie gości.
Sprawdź w LEX: Czy przy świadczeniu usług krótkoterminowego zakwaterowania zachodzi konieczność przekształcenia lokali mieszkalnych w inne? >
Według wiceprezydenta Krakowa Andrzeja Kuliga, rozwój technologii wpływa na ruch turystyczny, a co za tym idzie, nowy rodzaj miejsc noclegowych. - Przed nami długa droga, aby nauczyć się funkcjonować z nowym modelem wynajmu – uważa.
Najem krótkoterminowy to bardzo szybko rozwijający się model biznesowy, polegający na wynajmie pokoi, mieszkań, apartamentów dla turystów. Może być prowadzony przez specjalistyczne firmy i portale. Według ekspertów stwarza nowy wymiar konkurencyjności obiektów noclegowych.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
