Izba Cywilna odmówiła przyjęcia kasacji w sprawie umowy kredytu frankowego z powodu braku nowych argumentów oraz kilkunastostronicowego uzasadnienia skargi.
Według sędziego sprawozdawcy Pawła Grzegorczyka, wnosząc o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, skarżący Bank S.A. w W. wskazał na występowanie w sprawie licznych istotnych zagadnień prawnych, związanych m.in. z kwalifikacją postanowień przeliczeniowych odsyłających do tabeli kursowej banku, zawartych w umowie kredytu powiązanej z walutą obcą, jako wykraczających poza granice swobody umów, a także istnieniem interesu prawnego w sprawie.
Skarżący bank wskazał na potrzebę wykładni licznych przepisów ustaw oraz przepisów dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
Polecamy nagranie szkolenia w LEX: Postępowania dotyczące kredytów frankowych - aspekty proceduralne, nowela KPC, zabezpieczenie powództwa >
Problem prawny
Jak zwrócił uwagę SSN Paweł Grzegorczyk, sędzia sprawozdawca, powołanie się na istotne zagadnienie prawne (art. 398 ze znaczkiem 9 par. 1 pkt 1 k.p.c.) wymaga sformułowania problemu prawnego i uzasadnienia, że ma on precedensowy (nowy) charakter lub znaczenie dla rozwoju prawa.
Problem ten powinien odnosić się do konkretnych przepisów prawa i zostać ujęty w sposób abstrakcyjny, a zarazem wiązać się z rozpoznawaną sprawą; konieczne jest przy tym wskazanie argumentów, które prowadzą do jego rozbieżnych ocen.
W celu uzasadnienia potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów
konieczne jest natomiast wykazanie, że określony przepis prawa lub zespół tych przepisów, mimo że budzi poważne wątpliwości, nie doczekał się wykładni albo niejednolita wykładnia wywołuje wyraźnie wskazane przez skarżącego rozbieżności w judykaturze w odniesieniu do identycznych lub podobnych stanów faktycznych, które należy przytoczyć (por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2008 r., III CSK 104/08 i z 28 marca 2007 r., II CSK 84/07).
Zapraszamy na szkolenie online: Wyrok TSUE w sprawie C-28/22, czyli o przedawnieniu i zarzucie zatrzymania w sprawach frankowych >
Przyczyny kasacyjne nie nowe
- Bliższa analiza wniosku nie pozwalała uznać, aby w sprawie zakończonej zaskarżonym wyrokiem wystąpiły powołane przyczyny kasacyjne – stwierdził w uzasadnieniu sędzia prof. Grzegorczyk.
Przytoczone we wniosku wątpliwości w zestawieniu z zarzutami skargi i przedmiotem postępowania przed sądami meriti odnosiły się do konsekwencji zawarcia w umowie kredytowej powiązanej z walutą obcą (frankiem szwajcarskim) postanowień umownych wyrażających ryzyko walutowe i odsyłających do tabel kursowych banku przy przeliczeniu waluty obcej na złote polskie i odwrotnie. Problematyka ta nie stanowi novum i była wielokrotnie podejmowana w nowszej judykaturze Sądu Najwyższego w odniesieniu do zbliżonych treścią umów kredytowych.
Zdaniem sądu określenie wysokości należności obciążającej kredytobiorcę w umowie kredytu powiązanej z walutą obcą z odwołaniem do kursu waluty obcej ustalanego jednostronnie przez bank, bez wskazania obiektywnych kryteriów jego oznaczania, jest nietransparentne. Pozostawia pole do arbitralnego działania banku i w ten sposób obarcza kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem oraz narusza równorzędność stron umowy kredytu.
W konsekwencji postanowienia takie są niedopuszczalne jako kształtujące prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. A ich bezskuteczność – niezależnie od dalszych postanowień umowy, w tym wyrażających ryzyko walutowe – może prowadzić do upadku umowy w całości (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z 13 maja 2022 r., II CSKP 464/22 i z 9 września 2022 r., II CSKP 794/22, a także postanowienie Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2023 r., I CSK 3629/22 oraz powołane tam dalsze orzecznictwo).
Zobacz procedurę: Badanie podstaw przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania >
Klauzule spreadowe (kursowe) i klauzule ryzyka walutowego są przy tym ściśle ze sobą związane.
Przedmiotem analizy Sądu Najwyższego była już również kwestia wpływu aneksowania umowy kredytu na pierwotną abuzywność jej postanowień (por. np. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 20 czerwca 2018 r., III CZP 29/17, OSNC 2019, nr 1, poz. 2 i wyrok Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2023 r., II CSKP 1511/22).
Dlatego SN odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Izba Cywilna zauważyła przy tym, że złożony in casu wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania liczył kilkadziesiąt stron wywodów, sporządzonych zagęszczonym komputeropisem, powielających częściowo w istocie te same twierdzenia i argumenty prawne, ujmowane z punktu widzenia odmiennych przyczyn kasacyjnych.
Zobacz procedurę: Wybór podstawy prawnej złożenia reklamacji >
Sędzia Grzegorczyk dodał, że z racji swojej obszerności (kilkanaście stron maszynopisu) kasacja traci procesową skuteczność, tym bardziej, jeżeli podnoszone w niej kwestie prawne, analogiczne do pojawiających się na kanwie wielu innych sporów dotyczących umów kredytu powiązanych z walutą obcą, są przedmiotem obszernego – i znanego Sądowi Najwyższemu – orzecznictwa.
Postanowienie Izby Cywilnej SN z 21 grudnia 2023 r., sygn. I CSK 5261/22
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
