Problem powstał na tle powództwa o zapłatę przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń spółce akcyjnej w Warszawie. Sąd rejonowy odrzucił zażalenie powoda na zarządzenie przewodniczącego sądu wzywające do uiszczenia zaliczki na wydatki związane z dopuszczeniem dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu medycyny różnych specjalności.
Zażalenie tylko na wymienione postanowienia
Podstawą rozstrzygnięcia miał być art. 370 kpc i dodał, że zażalenie jest dopuszczalne jedynie na postanowienie sądu pierwszej instancji i zarządzenie przewodniczącego kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia o:
- zwrot kosztów,
- określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu,
- wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki,
- obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy,
- koszty przyznane w nakazie zapłaty,
- zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego, mediatora i należności świadka.
Zaskarżone zarządzenie dotyczyło wezwania do uiszczenia zaliczki na wydatki postępowania związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego, co zdaniem sądu nie mieści się w żadnej z wymienionych kategorii.
Czytaj: Jeśli spółka chce być zwolniona z kosztów sądowych, musi wykazać brak pieniędzy>>
Powód wniósł kolejne zażalenie, w którym zaznaczył, że obciążenie kosztami sądowymi użytymi w art. 394 par. 1 pkt 9 kpc to według tego przepisu także określenie przez sąd, w jakiej wysokości strona ma obowiązek zapłacić zaliczkę na poczet opinii biegłego. Wykładnia rozszerzająca jest w tym wypadku jak najbardziej wskazana.
SO rozważa pozytywną odpowiedź na wątpliwości
Rozpoznając zażalenie powoda sąd okręgowy nabrał poważnych wątpliwości, czy należało odrzucić zażalenie powoda. Sąd II instancji powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z 3 lutego 2009 r. (I PZP 6/08), według której rozpoznanie zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie obciążenia strony kosztami sądowymi następuje w składzie jednego sędziego.
Konstrukcja tego przepisu kpc uzasadnia twierdzenie o dopuszczalności zażalenia. Aktualnie zasady oznaczania zaliczki i sposobu wezwania do jej uiszczenia została określona w art. 130(4) kpc.
Z regulacji tej SO wysuwa dwa wnioski;
- wysokość zaliczki powinna być oznaczona postanowieniem sądu
- wezwanie do jej uiszczenia powinno nastąpić zarządzeniem przewodniczącego
Wykładnia rozszerzająca
Za rozszerzającą wykładnią - zdaniem SO - przemawia uchwała SN z 28 maja 2015 r., według której jeśli ustawodawca zwalnia od opłaty sądowej stronę wnoszącą zażalenie na wysokość opłaty sądowej, to oznacza, że przewiduje dopuszczalność tego środka odwoławczego.
I za taką wykładnią opowiedział się SN tym razem w uchwale z 25 lipca 2019 r. Zwłaszcza, że w aktualnym orzecznictwie nałożenie na stronę obowiązku uiszczenia zaliczki na wynagrodzenie kuratora jest niczym innym jak obciążenie jej kosztami sądowymi, do których należą opłaty i wydatki.
Sygnatura akt III CZP 15/19, uchwała Izby Cywilnej SN z 25 lipca 2019 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
