Chodzi o projekt nowelizacji ustaw Prawo o ustroju sądów powszechnych, oraz Prawo o prokuraturze. Został złożony w Sejmie 12 grudnia i od początku budzi ogromne zastrzeżenia. Zgodnie z nim sędzia ma odpowiadać dyscyplinarnie nie tylko za rażące naruszenie prawa i uchybienie godności urzędu sędziego ale też, za: odmowę stosowania przepisów ustawy jeśli jej niezgodności z Konstytucją lub umową międzynarodową, ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, nie stwierdził Trybunał Konstytucyjny, za działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić działanie wymiaru sprawiedliwości, działania o charakterze politycznym i kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego lub skuteczność jego powołania. Duża część zmian dotyczy tez prokuratorów.
Sprawdź również książkę: Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej >>
Prokurator wytłumaczy się z Facebooka
Prokuratorzy proponowanymi zmianami są mocno zaniepokojeni. Mówią o próbie kneblowania im ust. - To jest naruszenie Konstytucji, ale nie tylko. Naruszane są też przepisy unijnej, choćby RODO. To próba ograniczenia naszego prawa do swobodnej wypowiedzi - podkreślają nieoficjalnie.
Czytaj:
Projekt PiS: Usunięcie z zawodu za kwestionowanie statusu innych sędziów>>
Prokuratorzy również zaniepokojeni projektem PiS>>
W myśl projektu prokurator będzie zobowiązany do złożenia pisemnego oświadczenia o:
- członkostwie w zrzeszeniu, w tym w stowarzyszeniu – ze wskazaniem nazwy i siedziby zrzeszenia, pełnionych funkcji oraz okresu członkostwa;
- funkcji pełnionej w organie fundacji nieprowadzącej działalności gospodarczej – ze wskazaniem nazwy i siedziby fundacji oraz okresu pełnienia funkcji;
- członkostwie w partii politycznej przed powołaniem na stanowisko prokuratora, a także w okresie sprawowania urzędu przed dniem 29 grudnia 1989 r. – ze wskazaniem nazwy partii, pełnionych funkcji oraz okresu członkostwa;
- prowadzeniu portalu, strony internetowej lub aktywności na internetowych portalach umożliwiających założenie konta użytkownika, w tym anonimowo lub pod pseudonimem, jeżeli portal, strona lub aktywność dotyczą spraw publicznych – ze wskazaniem nazw portali, stron lub sieci, oraz nazw i pseudonimów, pod którymi prokurator występuje.
- oświadczenia ma składać odpowiednio właściwemu prokuratorowi regionalnemu, prokuratorowi okręgowemu, naczelnikowi oddziałowej komisji lub naczelnikowi oddziałowego biura lustracyjnego. A w przypadku m.in. prokuratorów Prokuratury Krajowej i regionalnych - Prokuratorowi Krajowemu, zastępcy Prokuratora Generalnego składać je będą Prokuratorowi Generalnemu.
Duże obawy budzą też zaproponowane w projekcie kary. Samo ministerstwo mówi o "uelastycznieniu ich systemu" i uzasadnia, że ma to przyczynić się do zwiększenia możliwości wyboru właściwego, adekwatnego do charakteru i właściwości danego przewinienia środka reakcji. Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratora mają być więc takie same jak w przypadku sędziego. Katalog kar rozszerzony miałby być poprzez wprowadzenie kar finansowych - obniżenia wynagrodzenia zasadniczego o od 5 proc. do 50 proc. na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat, a także kary pieniężnej w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego powiększonego o przysługujący prokuratorowi dodatek za długoletnią pracę, dodatek funkcyjny i dodatek specjalny.
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów i asesorów sądowych >
Związkowcy: projekt narusza przepisy Konstytucji
Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury przyjęła w tej sprawie negatywne stanowisko. Początkowo nie ujawniano jego treści, przewodniczący Związku prokurator Jacek Skała poinformował, że zostanie upublicznione po przekazaniu "zainteresowanym podmiotom". Od początku informował jednak, że w ocenie związku projekt narusza m.in. swobodę wypowiedzi.
Czytaj w LEX: Jawność postępowania dyscyplinarnego sędziów >
W stanowisku wskazano, że projekt stanowi naruszenie konstytucyjnie gwarantowanych praw obywatelskich, których ochrona obejmuje również prokuratorów.
- Składanie pisemnych oświadczeń o przynależności do zrzeszeń, fundacji oraz prowadzeniu portalu, strony internetowej lub aktywności na internetowych portalach ze wskazaniem nazw portali, stron lub sieci, oraz nazw i pseudonimów, pod którymi prokurator występuje stanowi naruszenie norm wyrażonych w art 30, 31, 32, 54, 58 i 59 Konstytucji RP. Dotyczą one prawa do wolności, której poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych, a jego ograniczenia są dopuszczalne wyłącznie gdy są konieczne w demokratycznym państwie między innymi dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego - czytamy.
Związkowcy powołują się też na opinię nr 49 (2014) Rady Konsultacyjnej Prokuratorów Europejskich skierowaną do Komitetu Ministrów Rady Europy na temat europejskich standardów i zasad kształtujących status prokuratora. Wynika z nich, że prokuratorom przysługuje prawo do wolności wypowiedzi i zrzeszania się, w tym prawo do wolnego wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, a także nieskrępowanej wolności zrzeszania się.
Uderzenie w bezpieczeństwo prokuratorów
Związek dodaje, że upowszechnianie informacji o przynależności do stowarzyszeń i innego rodzaju zrzeszeń stanowić może istotne naruszenie dóbr osobistych.
Czytaj w LEX: Niezależność prokuratora >
- Dane te mają charakter danych wrażliwych, zaś ich upublicznienie narusza art. 2 i 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r., w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (RODO) - podkreśla.
Czytaj: Prokuratorzy zajmą się sędziami podważającymi status tych powołanych z udziałem nowej KRS>>
I alarmuje, że upublicznienie takich informacji, wrażliwych - w Biuletynie Informacji Publicznej - może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa prokuratorów i ich rodzin w szczególności ze strony środowisk przestępczych.
- Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP wzywa autorów projektu o wyeliminowanie sprzecznych z Konstytucją RP projektowanych regulacji - czytamy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
