Porozumienie w tej sprawie między Uniwersytetem Gdańskim a ministrem sprawiedliwości podpisano w lutym 2025 r. Zajęcia mają rozpocząć się od 1 marca 2026 r. Dotychczas zasadniczo aplikanci odbywali zajęcia w Krakowie, tj. w siedzibie Krajowej Szkoły, jednak przepis § 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie odbywania aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej uprawnia Dyrektora Krajowej Szkoły do wskazania aplikantom innego miejsca odbywania zajęć, odpowiednio do ich formy. Dyrektor Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, prof. dr hab. Piotr Girdwoyń, w swoich uwagach do rozporządzenia zwraca uwagę jednak na to, że może być zbyt wielu chętnych do odbywania aplikacji w Gdańsku. Obecnie przewidywanych jest po 30 miejsc na aplikację sędziowską i prokuratorską.

Czytaj: Filia Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w Gdańsku>>

Aplikacja w Krakowie i Gdańsku, dyrektor wskaże

MS uzasadnia zmiany w rozporządzeniu rozpoczęciem działalności Krajowej Szkoły w Gdańsku od marca 2026 r.
Zasadą będzie odbywanie aplikacji sędziowskiej lub prokuratorskiej zarówno w Krakowie, jak i w Gdańsku, a także – jak dotychczas – w innych miejscach wskazanych przez Dyrektora Krajowej Szkoły, np. w przypadku zajęć aplikantów prokuratorskich w Szkole Policji w Katowicach. Wobec powyższego, analogicznie do aktualnie obowiązujących regulacji uprawniających Dyrektora Krajowej Szkoły do wyznaczenia miejsca odbywania praktyk przez aplikantów, zachodzi potrzeba wprowadzenia tożsamych kompetencji w przypadku miejsca odbywania zajęć, przy czym czynnikiem decydującym powinna być odległość od miejsca zamieszkania aplikanta, albowiem ideą rozpoczęcia niniejszej działalności Krajowej Szkoły na Pomorzu było umożliwienie aplikantom właśnie z tego regionu dostępu do kształcenia się bez konieczności podróżowania do Krakowa – wskazano.

Przepisy dla nowych aplikantów

Nowe przepisy mają być stosowane do aplikantów aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej, którzy rozpoczną szkolenie po dniu 1 stycznia 2026 r.
W przypadku pozostałych aplikantów (tj. odbywających aplikację w dniu wejścia w życie rozporządzenia, w tym zawieszonych i następnie kontynuujących aplikację z rocznikiem, który rozpoczął ją w 2026 r.), zastosowanie mają mieć przepisy dotychczasowe.

Może być problem z miejscami

Swoje uwagi do projektu zgłosił prof. Girdwoyń. Wskazał w nich na możliwości lokalowe filii w Gdańsku – przewidziano 30 miejsc na aplikacji sędziowskiej i 30 na prokuratorskiej. – Samo jedynie przyjęcie kryterium geograficznego – rozumianego jako odległość od miejsca zamieszkania aplikanta odpowiednio do terenu Trójmiasta albo do Krakowa – nie wydaje się wystarczające do wyznaczania konkretnym aplikantom miejsca odbywania aplikacji. Można ewentualnie rozważyć – jako dodatkowe – kryterium punktów uzyskanych w konkursie, tyle że to kryterium ma z kolei tę wadę, że abstrahuje od celu, jakiemu ma służyć uruchomienie filii na terenie Trójmiasta, a także pomija kryterium ekonomiczne w kontekście konieczności wypłaty aplikantom dodatków do stypendium zależnych od odległości miejsca odbywania zajęć od miejsca ich zamieszkania – wskazał.

W jego ocenie niezbędne wydaje się zatem – jak zaznacza – wprowadzenie przepisu kompetencyjnego dla dyrektora KSSiP do wyznaczania aplikantom miejsca odbywania zajęć na aplikacji, przy jednoczesnym ustaleniu obiektywnych w maksymalnym możliwym stopniu kryteriów, uwzględniających zarówno aspekty geograficzne, jak i ekonomiczne oraz organizacyjne.

Proponuje więc uzupełnienie regulacji o przepisy odnoszące się do następujących zagadnień:

  • doprecyzowanie pojęcia „możliwie najbliżej miejsca zamieszkania aplikanta”, poprzez wskazanie sposobu ustalenia odległości, tj. czy ma to być odległość w linii prostej, czy zgodnie z przebiegiem dróg krajowych, czy należy uwzględniać dostępność komunikacyjną; ewentualnie inaczej – nie można wykluczyć, że pojawią się przypadki, kiedy sposób ustalania odległości będzie miał wpływ na wynik;
  • przyjęcie kryterium dodatkowego, które powinno być zastosowane w przypadku, gdy więcej osób zamieszkuje w takiej samej lub bardzo podobnej odległości od miejsca odbywania zajęć (tu też znaczenie może mieć sposób ustalania odległości), tj. czy osoby z tej samej miejscowości będą uznawane za mieszkające w takiej samej odległości, czy będzie liczona odległość do faktycznego miejsca zamieszkania – zaznacza, że nie można wykluczyć, że np. na 30 miejsc w Gdańsku będą 32 osoby, spośród których np. 4 zamieszkują w takiej samej odległości, która jest jednocześnie najdalszą uzasadniającą przydział do odbywania aplikacji w Gdańsku (zatem dwie z tych osób trzeba przydzielić do odbywania aplikacji w Krakowie);
  • możliwość zmiany miejsca odbywania zajęć w toku aplikacji na wniosek aplikanta, zwłaszcza w przypadku zmiany miejsca zamieszkania uzasadniającej taką zmianę, a w przypadku przyjęcia takiej możliwości – czy będzie ona warunkowana limitem miejsc w każdej z lokalizacji.