We wrześniu 2006 r. do Sądu Rejonowego w Bytomiu powódka wniosła pozew przeciwko pozwanemu, żądając zapłaty 500 zł wraz z odsetkami, załączając m.in. umowę pożyczki z 10 stycznia 2006 r.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, Sąd Rejonowy w Bytomiu, 29 września 2006 r. nakazał pozwanemu, by zapłacił on powodowi kwotę 500 zł z umownymi odsetkami w wysokości 9 proc. dziennie od dnia 10 stycznia 2006 r. oraz 30 zł tytułem kosztów procesu, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu - albo wniósł w tymże terminie sprzeciw.
Pozwany nie zaskarżył nakazu zapłaty. Sąd Rejonowy w Bytomiu 16 listopada 2006 r. nadał klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty. Pismem z 24 czerwca 2024 r.
Prokurator wnosi skargę
Prokurator generalny wniósł skargę nadzwyczajną od prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy w Bytomiu 29 września 2006 r.
Wyrok Sądu Najwyższego w tej sprawie poprzedziło przedstawienie składowi połączonych izb Sadu Najwyższego (Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych) zagadnienia prawnego, zmierzającego do odstąpienia od zasady prawnej III PZP 1/25 uchwalonej w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 24 września b.r. Wcześniej – we wrześniu br. TSUE orzekł, że Izba Kontroli nie spełnia wymogów sądu.
Po uchwale dwóch Izb SN efektywne sprawowanie kontroli nie napotyka przeszkód i Sąd Najwyższy mógł uchylić nakaz zapłaty, na podstawie którego od 20 lat naliczano konsumentowi odsetki umowne w wysokości 9 proc. dziennie od kwoty 500 zł, co w skali roku skutkowało efektywnym oprocentowaniem tej kwoty w wysokości 3285 procent.
Sąd nie skontrolował umowy
Sąd Najwyższy stwierdził, że nie dokonując z urzędu kontroli warunków umowy będących podstawą roszczenia powoda, sąd – jako organ władzy państwowej – naruszył art. 76 Konstytucji RP, na mocy którego władze publiczne muszą zapewnić konsumentowi przewidzianą prawem ochronę. W przypadku tym chodziło zwłaszcza o ochronę wynikająca z dyrektywy 93/13, na mocy której Sąd Rejonowy jest zobowiązany z urzędu do zbadania nieuczciwego charakteru warunku umownego, jeżeli dysponuje niezbędnymi w tym celu informacjami co do okoliczności prawnych i faktycznych (choćby umową pożyczki stanowiącą załącznik do pozwu). W orzecznictwie TSUE wielokrotnie podkreślano, że cel dyrektywy 93/13 nie mógłby zostać osiągnięty, gdyby konsumenci musieli samodzielnie powołać się na nieuczciwy charakter takich warunków i dlatego sąd krajowy musi dokonywać oceny tego rodzaju warunków z urzędu.
Sąd nie wsparł słabszej strony
Nie dochowując tego obowiązku, sąd wsparł działania przedsiębiorcy nakierowane na wykorzystanie słabszej pozycji konsumenta, nie udzielając konsumentowi dostatecznej ochrony. Akceptacja praktyki orzeczniczej, polegającej na wydawaniu nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi, pomijając kontrolę postanowień umowy określających przedmiot żądań powoda, prowadzi bowiem do powstania mechanizmu obejścia dyrektywy 13/93 i zagraża w ten sposób również zbiorowym interesom konsumentów.
Izba Kontroli podkreśliła, że zastrzeżenie w umowie pożyczki rażąco wygórowanych odsetek (3285proc. w skali roku), a następnie wydanie nakazu zapłaty, nie tylko naruszyło równowagę kontraktową, lecz także prowadziło do zaburzenia istniejących ówcześnie stosunków społecznych, kreując sytuację rażąco niesprawiedliwą i naruszało także zasadę zaufania obywatela do państwa.
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony skargą nadzwyczajną nakaz zapłaty i przekazał go sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.
Wyroku Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN z 4 grudnia 2025 r., sygnatura akt II NSNc 192/24
![AI Act. Europejska regulacja sztucznej inteligencji [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/83151/978-83-8390-901-1_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 228.65 zł
|Cena regularna: 269 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 188.3 zł
