Usługowe prowadzenie ksiąg regulowane jest przez art. 76a ustawy o rachunkowości, zgodnie
z którym taką działalność mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:
- mają pełną zdolność do czynności prawnych;
- nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za określone przestępstwo (np. przestępstwa skarbowe).
Czytaj w LEX: Dyplomowany księgowy - KOMENTARZ PRAKTYCZNY >>>
Księgowym może być niemal każdy
W porównaniu z wcześniejszymi regulacjami, które istniały do 2014 roku powyższe warunki nie są zbyt wymagające. W latach 2013-2014 w Polsce podjęte zostały działania mające na celu ułatwienie dostępu do zawodów regulowanych. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych zostało objęte tą deregulacją i tak do 2014 r., czynności składające się na usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych mogły wykonywać wyłącznie osoby uprawnione, tj. m.in. posiadające świadectwo kwalifikacyjne ministra finansów albo certyfikat księgowy ministra finansów oraz biegli rewidenci i doradcy podatkowi. Po 2014 roku wymagania te jednak zostały zniesione co spowodowało, że zawód księgowego stał się dużo bardziej dostępny. Zmiana ta niestety miała też swoje słabe strony i po kilku latach w 2018 w ankiecie przygotowanej przez MF zarówno księgowi jak i klienci – odbiorcy tych usług, zauważyli negatywny efekt tych zmian skutkujący obniżeniem jakości pracy świadczonej w biurach rachunkowych.
Zobacz również:
Nowe przepisy wymuszają więcej kontaktów księgowych z klientami >>
Jerzy Koniecki: Zawód księgowego wymaga pilnego zdefiniowania >>
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność karna skarbowa doradców podatkowych i księgowych na przykładach >>>
Zmiany w dostępie do zawodu księgowego
Rozważane teraz w konsultacjach prowadzonych przez MF modyfikacje idą w różnych kierunkach. Pierwsza propozycja regulacji zawodu księgowego jest koncepcją niosącą spore zmiany. Aby uzyskać uprawnienia, trzeba będzie spełnić określone warunki i uzyskać zezwolenie na wykonywanie zawodu. Druga opcja związana z profesjonalizacją zawodu nie jest tak restrykcyjna, ale niesie już pewne rozwiązania, w wyniku których uprawnienia zawodowe byłyby nadawane przez określoną instytucję, która potwierdzi posiadane kwalifikacje i umiejętności. Mielibyśmy tu do czynienia z dodatkowymi wymaganiami m.in. podnoszenia kwalifikacji, przestrzegania zasad etyki zawodowej, doszłaby także regulacja nadzoru. Ta opcja nie ograniczałaby też możliwości uprawiania zawodu przez osoby nieposiadające takich uprawnień. Trzeci kierunek opiera się na rynkowych kwalifikacjach księgowych.
WZORY DOKUMENTÓW w LEX:
- Główny Księgowy - profil stanowiska >
- Ocena ryzyka zawodowego - główny księgowy >
- Wniosek kandydata o dopuszczenie do egzaminu na tytuł zawodowy „dyplomowany księgowy” >
- Umowa o pracę na okres próbny (główny księgowy) >
Jaki kierunek zmian najlepszy?
W jakim kierunku powinien zmierzać zawód księgowego? Nie ma tu oczywistej odpowiedzi. Jako duże biuro rachunkowe, zatrudniające setki księgowych, widzimy zwłaszcza w procesie rekrutacji, jak duże są różnice w kompetencjach kandydatów na stanowisko księgowego. Proponowane przez MF zmiany powinny zmniejszyć te dysproporcje w kwalifikacjach i zapewnić większą porównywalność kandydatów. Większe firmy księgowe mają profesjonalne zaplecze rekrutacyjne, które weryfikuje kompetencje księgowych, ale już w pozostałych przypadkach znalezienie odpowiedniego kandydata jest wyzwaniem co z kolei może rzutować w późniejszym okresie na obniżoną jakość usług i mniejsze bezpieczeństwo obrotu gospodarczego przedsiębiorców. Profesjonalizacja mogłaby tutaj pomóc, jak również zwiększyć prestiż wykonywanego zawodu, dzięki czemu więcej osób decydowało by się na podjęcie pracy w tej profesji.
Czytaj w LEX: Zespół księgowy w organizacji - czyli skąd się biorą i jak pokonać trudności we współpracy z innymi działami? >
Z drugiej strony trzeba wziąć pod uwagę istniejące od wielu lat duże braki księgowych na rynku pracy, gdzie rekrutacja już jest bardzo trudna oraz pamiętać o dodatkowych wyzwaniach, jakie stoją przed pomysłodawcami tych zmian. Dzisiejszy księgowy to zupełnie inny pracownik niż ten, który pracował 10 lat temu. Oprócz standardowych procesów księgowych musi mierzyć się z ciągłymi zmianami przepisów prawnych, które wprowadzane są bardzo regularnie oraz z bardzo niedużym wyprzedzeniem, co wymaga nieustannej aktualizacji wiedzy. Do tego trzeba dołożyć wysokie kompetencje z zakresu IT, gdzie oprócz znajomości programów księgowych mamy już bardzo często zaangażowanie w automatyzację procesów, ale i też w postępującą cyfryzację rozliczeń podatkowych, która w ostatnich latach bardzo przyśpieszyła. Zdefiniowanie nowej roli będzie zatem bardzo trudne. Może być wielowymiarowe, ale biorąc pod uwagę tempo i zakres zmian zachodzących w otoczeniu rynkowym, wydaje się to już nie pytanie „czy” tylko „jak”.
Natalia Głogowska-Dej, partner, dyrektor regionalny w Vistra
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
