1 lipca wchodzi w życie duża nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług i niektórych innych ustaw. Wpłynie ona także na rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) – przede wszystkim nieprowadzących działalności gospodarczej. Modyfikacje w opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych najmu w przypadku małżonków, rozszerzenie możliwości korzystania z ulgi rehabilitacyjnej czy zmiany warunków stosowania ulgi na dzieci w przypadku dzieci niepełnosprawnych, to tylko niektóre ze zmian. Nowe przepisy wchodzą w życie 1 lipca, ale można je stosować do dochodów lub przychodów osiągniętych od 1 stycznia 2023 r. Umożliwi to oczywiście szybsze zastosowanie ulg przez część podatników. Takie rozwiązanie budzi jednak także istotne wątpliwości.
Zmiany w PIT od lipca 2023 roku
Przepisy ustawy z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1059) wprowadziły zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie zniesienia limitu dochodowego dla podatnika i jego małżonka posiadających jedno dziecko niepełnosprawne, którzy będą mogli skorzystać z ulgi prorodzinnej niezależnie od swoich dochodów. Ponadto rozszerzono katalog osób, które będą mogły skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. Dotyczy to podatników, na których utrzymaniu w roku podatkowym pozostaje osoba będąca w stosunku do podatnika lub jego małżonka osobą zaliczoną do I grupy podatkowej, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. To oznacza, że z ulgi będzie mógł skorzystać podatnik, który ma na utrzymaniu np. niepełnosprawnego wnuka, wnuczkę czy babcię lub dziadka i ponosi wydatki na rzecz tej osoby. Nowelizacja wprowadziła również zmiany do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zmieniono zasady opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych przychodów osiąganych przez małżonków w ramach najmu prywatnego. Małżonkowie będą stosować wyższą stawkę ryczałtu 12,5 proc. przychodów po przekroczeniu limitu 200 tys. zł (obecnie 100 tys. zł) niezależnie od tego, czy będą rozliczać przychody odrębnie, czy opodatkuje je w całości jedno z nich.
Czytaj w LEX: VAT 2023 - przewodnik po zmianach >
Problem z nadpłaconym podatkiem
Nowe zasady można stosować od stycznia 2023 r., ale na zwrot nadpłaty trzeba będzie czekać do przyszłego roku. To duży problem. Wszystko przez to, że zmiany, które wchodzą w życie w lipcu, można stosować za cale pierwsze półrocze tego roku.
Sylwia Loręcka, główny księgowy, biegły rewident, ekspertka Tax Alert, wskazuje, że oczywiście najbardziej pożądane byłoby wprowadzenie nowelizacji przed początkiem roku podatkowego. Modyfikowanie przepisów w trakcie roku podatkowego jest, co prawda, dopuszczalne, ale tylko, jeśli zmiany są korzystne dla podatników.
Zobacz również: Wynajem domku letniskowego z 8,5 proc. ryczałtu >>
- W tym przypadku należy jednak pamiętać, że ulgę prorodzinną i rehabilitacyjną podatnik będzie mógł zastosować dopiero w zeznaniu rocznym. Nadpłacony ryczałt z najmu za pierwsze półrocze 2023 r. odzyska natomiast dopiero w zeznaniu rocznym, a więc złożonym w 2024 r. Ustawodawca nie wprowadził bowiem mechanizmu pozwalającego na wcześniejsze jego rozliczenie – zauważa Sylwia Loręcka. Na zwrot nadpłaconego podatku trzeba będzie więc czekać do przyszłego roku. Taka sama sytuacja była z ubiegłoroczną obniżką stawki PIT z 17 do 12 proc. Weszła ona w życie w lipcu, ale z zastosowaniem od stycznia. Na zwrot nadpłaty podatnicy czekali aż do tegorocznego sezonu PIT.
Czytaj w LEX: Zwrot nadpłaty >
Przepisy znów można stosować wstecz
Także zdaniem Urszuli Sałacińskiej-Matwiejczyk, doradcy podatkowego w Północno-Wschodniej Grupie Podatkowej, wątpliwości budzi fakt, że przepisy są wprowadzane po raz kolejny w trakcie trwania roku podatkowego.
- Takie postępowanie ustawodawcy może wywoływać konsternację wśród podatników, ponieważ w trakcie roku podatkowego, gdy każdy jest skupiony na poprawnym rozliczeniu i zamknięciu podatkowym roku poprzedniego, ciężko jest nadążyć za projektowanymi zmianami. Może się również tak zdarzyć, że takie zmiany w natłoku informacji jakimi podatnik jest zalewany każdego dnia, po prostu gdzieś umkną – zauważa.
Czytaj w LEX: PIT 2023 - przewodnik po zmianach >
Podatnik znów będzie kredytował budżet państwa
Zwróćmy teraz uwagę na jedną z lipcowych zmian, dotyczących opodatkowania przychodów z najmu przez małżonków. Dr Grzegorz Keler, adwokat w Kancelarii SPCG, podaje przykład - przez pierwszych sześć miesięcy roku 2023 część podatników odprowadzała ryczałt od najmu według wyższej stawki, a teraz dzięki podwyższeniu progu wyznaczającego podwyższoną stawkę ryczałtu dla małżonków będą mogli stosować niższą stawkę, ze skutkiem od 1 stycznia 2023 r. Powstałą nadpłatę rozliczą jednak dopiero w zeznaniu rocznym.
- W ten sposób budżet państwa będzie się niejako kredytował, co zwłaszcza w dobie inflacji ma pewne znaczenie. Z drugiej strony, skoro zmiana zasadniczo jest korzystna finansowo dla podatników, to mimo tego rodzaju zastrzeżeń trudno zarzucać jej np. niezgodność z Konstytucją. Można jedynie zaapelować do ustawodawcy, by starał się zdążyć z wszelkimi poprawkami przepisów podatkowych przed rozpoczęciem roku podatkowego, tak by podatnicy nie byli zaskakiwani zmianami w jego trakcie – podkreśla dr Keler.
Jego zdaniem, wszelkie zmiany przepisów podatkowych w trakcie roku podatkowego budzą wątpliwości, a już tym bardziej wtedy, gdy nadaje się im skutek wstecz. Trzeba także pamiętać o tym, że nawet zmiany korzystne dla podatników mogą być obciążające dla płatników, np. pracodawców. Taka sytuacja miała miejsce przy okazji korekt Polskiego Ładu. Przecież obowiązki związane z odprowadzaniem zaliczek na PIT, a częściowo również z przygotowaniem danych do zeznania rocznego, obciążają płatników, zwłaszcza pracodawców. Konieczność uwzględnienia kilku stanów prawnych w odniesieniu do jednego roku podatkowego stanowiła dla nich duże wyzwanie; można powiedzieć, że to oni ponieśli koszty poprawienia Polskiego Ładu.
Nasz rozmówca radzi także, by ci podatnicy, którzy chcieliby jeszcze przed zakończeniem roku odzyskać nadpłacone zaliczki na podatek dochodowy, spróbowali wystąpić o taką możliwość do naczelnika urzędu skarbowego na podstawie art. 77a ordynacji podatkowej. Wymaga to jednak wykazania ważnego interesu podatnika, a organ ma pewną swobodę w podjęciu takiej decyzji.
Zobacz procedurę w LEX: Wniosek o zwrot nadwyżki zaliczek >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
