Na wstępie należy zauważyć, że wspólne rozliczenie z małżonkiem po jego śmierci jest możliwe w zeznaniu podatkowym. Nie ma natomiast zastosowania przy miesięcznym odprowadzaniu zaliczek na podatek.
Czytaj też: Polski Ład: Zmiany w zasadach wspólnego rozliczania małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci >
Warunki do wspólnego rozliczenia ze zmarłym małżonkiem
Jednym z warunków, który jest kluczowy w rozliczeniu ze zmarłym małżonkiem, jest pozostawanie w związku małżeńskim w danym roku podatkowym. Zatem, jeżeli małżeństwo zostało zawarte przed rozpoczęciem roku podatkowego, za który ma zostać przygotowane rozliczenie, a małżonek zmarł w jego trakcie, osoba owdowiała może skorzystać ze wspólnego rozliczenia.
Sprawdź też: Kto podpisuje PIT po zmarłym małżonku w przypadku wspólnego rozliczenia? >
Wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu, od 2022 roku nastąpiła zmiana we wspólnym rozliczeniu z małżonkiem, która jest możliwa również w rozliczeniu za rok 2021. Mianowicie osoba owdowiała może rozliczyć się wspólnie ze swoim małżonkiem, nawet jeżeli małżeństwo zostało zawarte w trakcie roku podatkowego i w tym też roku zmarł jeden z małżonków. Nie musi być spełniony warunek pozostawania w związku małżeńskim przez pełny rok podatkowy.
Zobacz również: Dwie umowy o pracę u tego samego pracodawcy to wyższe koszty uzyskania przychodu >>
Warto zwrócić uwagę na sytuację, gdy jeden z małżonków umiera po zakończeniu danego roku podatkowego, ale przed rozliczeniem zeznania podatkowego 30 kwietnia roku następującego – w takim przypadku żyjący małżonek w dalszym ciągu może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia.
Sprawdź też: W jaki sposób powinna rozliczyć się małżonka zmarłego przedsiębiorcy? >
Aby skorzystać ze wspólnego rozliczenia ze zmarłym małżonkiem:
- małżonkowie muszą podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, lub
- małżonkowie mogą mieć miejsce zamieszkania w innym państwie niż Polska (na terenie Unii Europejskiej, w kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej), ale wtedy 75 proc. całkowitego przychodu powinien stanowić przychód osiągnięty na terenie Polski, lub
- jeden z małżonków powinien być rezydentem podatkowym w Polsce do celów podatkowych, a drugi może mieć ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, ale pod warunkiem, że zamieszkuje w państwie Unii Europejskiej lub kraju należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, jeżeli 75% całkowitego przychodu obojga małżonków zostało osiągnięte na terytorium Polski.
Wspólne rozliczenie a preferencyjne ulgi
Ulga na dziecko
Wybierając formę wspólnego rozliczenia ze zmarłym małżonkiem, podatnik w dalszym ciągu może skorzystać z ulgi na dziecko. W przypadku ulgi na jedno dziecko, warunkiem do skorzystania z odliczania jest łączny dochód małżeństwa nieprzekraczający w roku podatkowym kwoty 112 000 zł. W sytuacji, gdy związek małżeński trwa tylko część roku, limit wynosi 56 000 zł. Limit ten nie obowiązuje przy odliczeniu ulgi na więcej niż jedno dziecko. Warto mieć na uwadze, że w takiej sytuacji ulga jest odliczana na bazie ilości miesięcy sprawowanej władzy rodzicielskiej przez każdego z rodziców. Zatem, jeżeli któryś z małżonków zmarł w trakcie roku, w jego przypadku ulga na dziecko powinna być odzwierciedlona tylko za miesiące przed jego śmiercią.
Ulga rehabilitacyjna
Dodatkowo małżonek, który w roku podatkowym utrzymywał niepełnosprawnego małżonka bądź poniósł wydatki na cele rehabilitacyjne, może uwzględnić ulgę rehabilitacyjną w ujęciu rocznym. Aby móc skorzystać z ulgi, dochód osoby niepełnosprawnej nie może przekroczyć 15 010,56 zł w roku 2021. W zeznaniu ulga powinna zostać ujęta do dnia śmierci małżonka, a zatem do czasu, gdy były ponoszone wydatki na cele rehabilitacyjne.
Ulga na internet – do odliczenia maksymalnie 760 złotych
Kolejną z ulg przysługujących w rozliczeniu ze zmarłym małżonkiem jest ulga na Internet. Odliczenie przysługuje wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych. Jeżeli podatnik nie wykazywał ulgi we wcześniejszych rocznych zeznaniach, może skorzystać z takiego przywileju. Podstawą do ujęcia ulgi na Internet są faktury wystawione na podatnika lub małżonka, uwzględniające koszt z tytułu korzystania z Internetu. Warto zauważyć, że gdy opłaty były uiszczane przez zmarłego, w zeznaniu ulga powinna zostać wykazana proporcjonalnie w sekcji małżonka. Jeżeli obowiązek opłat przejęła osoba owdowiała, również może odliczyć wydatki z tytułu korzystania z Internetu, pod warunkiem, że na dowodach zapłaty będzie widniała jako płatnik i następnie powinna to wykazać w sekcji ulg po stronie podatnika.
Jak rozliczyć PIT ze zmarłym małżonkiem?
Aby rozliczyć PIT po śmierci małżonka, na formularzu PIT-36 lub PIT-37 należy wybrać sposób opodatkowania przewidziany dla wdów i wdowców. W kolejnych sekcjach formularza powinien zostać uwzględniony dochód podatnika w części „Dochody/straty podatnika”, jak również małżonka pod tytułem „Dochody i straty małżonka”. Uwzględniając ulgi, tj. ulgę na dziecko, ulgę rehabilitacyjną czy ulgę na Internet, należy dołączyć załącznik PIT/O.
Dominika Trzmiel, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
