Polski Ład został uchwalony. W miniony czwartek Senat zaproponował do niego poprawki, w piątek Sejm większość z nich odrzucił i skierował nowe prawo do podpisu prezydenta. Senatorom nie udało się przekonać posłów do przesunięcia terminu wejścia w życie nowelizacji. Finalnie więc podatkowa część Polskiego Ładu z małymi tylko wyjątkami zacznie obowiązywać już 1 stycznia 2022 r.

Czytaj: Polski Ład ostatecznie przyjęty>>

Zmiany dotkną właściwie wszystkich – emerytów, pracowników na umowach o pracę, zatrudnionych na podstawie kontraktów menadżerskich, przedsiębiorców, spółek. Nowe regulacje nie pozostaną także bez wpływu na praktyczne stosowanie przepisów i wydawane aktualnie interpretacje dotyczące rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych (PIT i CIT). Pojawi się problem dotyczący ich ważności. Wielu podatników może być też pozbawionych skutecznej ochrony płynącej z otrzymanych interpretacji indywidualnych.  

Zobacz procedurę w LEX: Wystąpienie o indywidualną interpretację podatkową >

 

Zmiana przepisów wygasza ochronę interpretacji

- Zmiana przepisów, których dotyczy wydana interpretacja indywidualna, z zasady skutkuje wygaśnięciem mocy ochronnej interpretacji indywidualnej – zwraca uwagę dr Grzegorz Keler, adwokat w kancelarii SPCG.

Zobacz procedurę w LEX: Zakres ochrony indywidualnej interpretacji podatkowej >

Co istotne, nie wynika to, co prawda, z przepisów ordynacji podatkowej, jednak powszechnie przyjmuje się, że taki właśnie skutek następuje. W tym kontekście trzeba zauważyć, że Polski Ład jest bardzo obszerną nowelizacją, zmieniającą wiele przepisów, głównie ustaw o PIT i CIT. Może się więc zdarzyć tak, że na skutek nowelizacji pewna część interpretacji indywidualnych przestanie chronić podatników.

Zobacz w LEX: Kalendarz najważniejszych zmian w podatkach w 2021 r. >

Zobacz również: Przedsiębiorca, który z powodu epidemii pracuje zdalnie, może stracić firmę >>

Dr Grzegorz Keler zauważa, że w praktyce pewne kontrowersje wzbudza to, czy każda zmiana legislacyjna skutkuje wygaśnięciem mocy ochronnej interpretacji wydanych na kanwie przepisów, które zostały zmienione. W jego ocenie, tak jednak nie jest. Nasz rozmówca zwraca uwagę, że nie każda zmiana normatywna powoduje utratę mocy ochronnej interpretacji. Skutku takiego nie wywołuje zmiana, która nie wpływa na dokonaną w niej wykładnię. Zatem aby nowelizacja skutkowała wygaśnięciem mocy ochronnej interpretacji, powinna ona być istotna i faktycznie zmieniać stan prawny, na kanwie którego interpretacja ta została wydana. Kwestia ta nie jest jednak jednoznaczna i w orzecznictwie można zaobserwować różne podejście do tego zagadnienia.

Czytaj w LEX: Funkcja ochronna interpretacji indywidualnej w kontekście zmiany przepisów prawa stanowiących jej przedmiot >

 

Konieczna analiza nowych przepisów i wcześniejszych interpretacji

Ocena, czy wejście w życie Polskiego Ładu będzie skutkowało ustaniem mocy ochronnej wydanych już interpretacji, wymaga zatem szczegółowej analizy przedmiotu każdej z interpretacji pod kątem zmian legislacyjnych. - Jeżeli okaże się, że zmiany są na tyle istotne, że skutkują wygaśnięciem waloru ochronnego interpretacji, zasadne może być wystąpienie z nowym wnioskiem o wydanie interpretacji. Natomiast z uwagi na wspomniane występujące w praktyce wątpliwości co do skutku zmian legislacyjnych o mniej istotnym charakterze, z ostrożności warto to rozważyć, nawet jeżeli zmiana nie była istotna – twierdzi dr Grzegorz Keler.

Sprawdź w LEX: Czy w okresie między otrzymaniem interpretacji indywidualnej, a kontrolą podatkową, podatnik jest chroniony przed ewentualnym stwierdzeniem nieprawidłowości przez organ kontrolny? >

 


Co z interpretacjami wydanymi wcześniej?

Wydane interpretacje powinny jednak chronić podatników w odniesieniu do okresów sprzed wejścia w życie nowych przepisów. - Moc ochronna interpretacji wygasa przecież dlatego, że zmianie uległ stan prawny, którego ona dotyczyła, w związku z czym w odniesieniu do okresu, w którym ten stan pozostawał aktualny, nie ma powodu do odmawiania interpretacji waloru ochronnego – podkreśla dr Grzegorz Keler.

Zobacz procedurę w LEX: Tryb zmiany indywidualnej interpretacji podatkowej >

Dr hab. Wojciech Morawski, prof. UMK w Toruniu, z Katedry Prawa Finansów Publicznych, wyjaśnia z kolei, że interpretacja podatkowa jest związana nierozerwalnie z przepisem, do którego się odnosi. Gdy przepis zostaje uchylony czy zmieniony, to ona nie może dalej „trwać”. - Oczywiście ona formalnie nie wygasa, bo przecież mogą toczyć się spory dotyczące starego stanu prawnego i wtedy interpretacja będzie miała zastosowanie – jednak tylko do stanu sprzed zmiany prawa – tłumaczy prof. Morawski.

 

Zmiana musi być prawnie istotna

Problem jednak także tkwi w tym, że często zmiany prawa polegają tylko na zmianie sposobu sformułowania przepisu. Czy wtedy interpretacja powinna mieć zastosowanie do przepisu po zmianie? - Moim zdaniem zasadniczo nie powinna chronić przepisu po zmianie, bo skąd wiemy, że zmiana nie była prawnie istotna? Żeby to ustalić trzeba by dokonać wykładni przepisu, czyli w pewnym stopniu „uzupełnić” interpretację. Oczywiście mogą tu być różne sytuacje. Jeżeli dojdzie np. do zmiany wysokości stawki podstawowej czy obniżonej w VAT, to interpretacja dotycząca tego, czy ją stosować powinna nadal podatnika chronić, o ile nie zmieniły się zasady stosowania tej stawki – wskazuje prof. Morawski.