Polski Ład wprowadził tzw. ulgę na zabytki. Do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodany został art. 26hb ust. 1, zgodnie z którym, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r., podatnik może odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki w trzech przypadkach.

Pierwszy z nich to wydatki poniesione w roku podatkowym na wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony, zgodnie z odrębnymi przepisami, dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków.
Druga możliwość to odliczenie poniesionych w roku podatkowym wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się ewidencji zabytków a trzecia na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku, pod warunkiem, że podatnik na nabytą nieruchomość poniósł wydatek na prace konserwatorskie, budowlane itp.

Sprawdź w LEX: Polski Ład – Ulga na zabytki - PROCEDURA krok po kroku >>>

Sprawdź w LEX: Ulga na zabytki od 1 stycznia 2023 roku >>>

Odliczenia, o których mowa w dwóch pierwszych przypadkach, nie mogą przekroczyć 50 proc. wydatków udokumentowanych fakturą wystawioną przez podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku, powiększonych o kwotę tego podatku, o ile podatek ten nie został odliczony na podstawie ustawy o VAT. Odliczenie w trzecim przypadku (zakup zabytku nieruchomego) nie może przekroczyć iloczynu kwoty 500 zł i liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej zabytku nieruchomego, nie więcej jednak niż 500 tys. zł na wszystkie wydatki poniesione z tego tytułu.

Zobacz również: Ulga na zabytki nawet dla paneli solarnych na starym młynie >>

Od stycznia 2023 roku ograniczenie ulgi

Podkreślić jednak należy, że ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, która wchodzi w życie 1 stycznia 2023 r. zmieniła niektóre rozwiązania dotyczące wskazanej ulgi. Nie będzie już możliwości skorzystania z niej w tym ostatnim, trzecim przypadku – nabycia zabytku nieruchomego.

Co istotne, uważać muszą ci podatnicy, którzy nabyli zabytkową nieruchomość w roku bieżącym, a prac konserwatorskich, remontowych dokonają dopiero w roku następnym. Organy skarbowe wydały właśnie interpretację w tej sprawie.

Zapytała o to podatniczka, która stała się w bieżącym współwłaścicielem nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego w zabytkowej kamienicy. Nabycie własności nastąpiło w częściach równych (50/50) z osobą, z którą nie pozostaje ona w związku małżeńskim. Prace remontowe będą prowadzone w I połowie przyszłego roku. Zapytała, czy może ona skorzystać z ulgi w takiej sytuacji.

Dyrektor KIS w interpretacji z 30 listopada br. stwierdził, że będzie ona uprawniona do odliczenia od podstawy obliczenia podatku wydatków poniesionych na nabycie udziału w lokalu mieszkalnym - stosownie do nabytego przez nią udziału w nieruchomości oraz wydatków na opisane prace remontowe (wymianę okien) w zakresie, w jakim poniosła wydatek na te prace (w kwocie nieprzekraczającej 50 proc. poniesionych przez nią wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku (nr 0115-KDIT3.4011.642.2022.2.AWO). Warunkiem jest, aby podatniczka posiadała zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie tych prac.

Sprawdź w LEX: PIT 2023 - przewodnik po zmianach >>>

 

 

Eksperci: Ulga na pałacyk plus we współwłasności

- Ustawodawca słusznie wprowadził ulgę pozwalającą odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki związane z zakupem, remontem, pracami konserwatorskimi zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w ewidencji zabytków – uważa dr Mateusz Gogol, doradca podatkowy.

Jego zdaniem, negatywnie należy jednak ocenić zmiany, które wejdą w życie w styczniu 2023 r. uniemożliwiające odliczenia podatku z tytułu samego nabycia nieruchomości zabytkowej. - Brak takiej ulgi spowoduje, że część osób planujących zakupić zabytkową nieruchomość zrezygnuje z tego zakupu. W mojej ocenie przedmiotowa ulga powinna być szersza, ponieważ mamy do czynienia z zabytkami, które powinny być chronione – mówi dr Mateusz Gogol.

 

Monika Brzostowska, Patrycja Kubiesa

Sprawdź  

Także kolejny ekspert podobnie ocenia ulgę na zabytki i nadchodzące w niej zmiany. - Polski Ład, jak powszechnie wiadomo, wraz z początkiem kończącego się właśnie roku przyniósł bardzo wiele zmian w już i tak mocno zawiłym prawie podatkowym. Dla niektórych podatników korzystnych, dla innych niekoniecznie. Co ciekawe, wśród tych licznych zmian znalazła się też i tzw. ulga na zabytki okrzyknięta przez krytyków tej reformy podatkowej programem „Pałacyk plus” – podkreśla dr Patryk Kuzior - adiunkt w Akademii WSB.

Ekspert zauważa, że z największej hojności fiskusa skorzystają tylko ci, którzy od razu sięgnęli po nowe możliwości, bo już nowelizacja prawa podatkowego, czyli tzw. Polski Ład 2.0, ograniczyła możliwość korzystania z tej ulgi w odniesieniu do kosztów zakupu zabytkowych nieruchomości. - Z lektury samego art. 26hb ust. 1 ustawy o PIT określającego zakres uprawnienia do ulgi, można odnieść wrażenie, że jest dość jasne, na co może liczyć podatnik, który ponosi wydatki na nieruchomość zabytkową, jednak kolejne ustępy tego przepisu piętrzą wątpliwości, zwłaszcza, że właściwa interpretacja przepisów wymaga odwołania się m.in. do definicji takich pojęć jak prace konserwatorskie, prace restauratorskie, roboty budowlane czy zabytek nieruchomy - zdefiniowanych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – ocenia dr Patryk Kuzior.

 

Ekspert wskazuje, że na szczęście dla podatników fiskus interpretuje powstające wątpliwości raczej przychylnie dla podatników, czego wyrazem jest opublikowana przez dyrektora KIS 5 grudnia br. interpretacja indywidualna.

- Dowiadujemy się z niej, że w przypadku nieruchomości zabytkowej, będącej przedmiotem współwłasności niemałżeńskiej, nie ma podstaw do ograniczania wysokości odliczenia wydatków poniesionych na prace remontowe przez jednego ze współwłaścicieli. Wydatki takie można odliczyć w kwocie nieprzekraczającej 50 proc. poniesionych wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatnika VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku – przy założeniu, że podatnik będzie posiadał zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzające wykonanie tych prac – podkreśla dr Patryk Kuzior.