Obowiązująca od 2022 r. ulga na ekspansję, inaczej prowzrostowa albo marketingowa, to jedna z najpopularniejszych preferencji. Problem w tym, że fiskus zaostrzył ostatnio stanowisko w tej sprawie, wykluczając z ulgi koszty pracownicze. Podatnicy składają skargi na niekorzystne dla nich interpretacje. Pierwszy wyrok WSA w Białymstoku (sygn. I SA/Bk 465/23) jest korzystny dla organów podatkowych.
Chodzi o ulgę wprowadzoną w art. 18eb ustawy o CIT i art. 26gb ustawy o PIT, która polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przychodów poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów, nie więcej jednak niż 1 mln zł w roku podatkowym. Umożliwia odliczenie wydatków dwa razy – raz jako koszty uzyskania przychodów, drugi raz w ramach samej ulgi (ale do limitu 1 mln zł).
Czytaj również: Objaśnienia do ulgi na ekspansję - warunki dla producentów >>
Fiskus wyklucza koszty pracownicze z ulgi
Sprawa przed WSA dotyczyła spółki, która chciała skorzystać z ulgi m.in. na wydatki na wynagrodzenia pracowników działu handlowego, działu konstrukcyjnego oraz działu technologicznego. Chodziło o wynagrodzenie za czas pracy poświęcony na przygotowanie kalkulacji cenowej produktów w celu przygotowania dokumentacji do przetargu. Pytała też o możliwość odliczenia kosztów promocji, obejmujących koszty uczestnictwa w branżowym kongresie oraz wynagrodzenie dedykowanych pracowników za czas pracy na kongresie.
W interpretacji z 6 października 2023 r. (nr 0111-KDWB.4010.2.2023.2.HK) dyrektor KIS zajął negatywne stanowisko w tej sprawie.
Przypomniał, że w myśl art. 18eb ust. 7 ustawy o CIT, za koszty uzyskania przychodów poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów uznaje się koszty:
- uczestnictwa w targach poniesione na: a) organizację miejsca wystawowego, b) zakup biletów lotniczych dla pracowników, c) zakwaterowanie i wyżywienie dla pracowników;
- działań promocyjno-informacyjnych, w tym zakupu przestrzeni reklamowych, przygotowania strony internetowej, publikacji prasowych, broszur, katalogów informacyjnych i ulotek, dotyczących produktów;
- dostosowania opakowań produktów do wymagań kontrahentów;
- przygotowania dokumentacji umożliwiającej sprzedaż produktów, w szczególności dotyczącej certyfikacji towarów oraz rejestracji znaków towarowych;
- przygotowania dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom.
Na tej podstawie dyrektor KIS stwierdził, że spółka nie odliczy wydatków na wynagrodzenia. -Skoro jedynymi rodzajami kosztów pracowniczych, jakie ustawodawca przewidział do odliczenia w ramach ulgi na ekspansję są wymienione w art. 18eb ust. 7 pkt 1 lit. b) oraz c) wydatki na zakup biletów lotniczych dla pracowników oraz koszty zakwaterowania i wyżywienia pracowników, to ponoszone przez stronę skarżącą koszty ofertowe w postaci wydatków na wynagrodzenia dedykowanych pracowników działu handlowego, działu konstrukcyjnego oraz działu technologicznego za czas pracy poświęcony na przygotowanie kalkulacji cenowej produktów w celu przygotowania dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu nie uprawniają do dokonania odliczenia – stwierdził dyrektor KIS. Spółka nie odliczy też kosztów ponoszonych na uczestnictwo w kongresie ani wynagrodzenia dedykowanych pracowników za czas pracy poświęcony na uczestnictwo w kongresie.
Sąd zgadza się z fiskusem
Spółka zaskarżyła interpretację do WSA w Białymstoku, który zgodził się z dyrektorem KIS.
- Wynikające z art. 18eb ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty poniesione w celu zwiększenia przychodów obejmują, w zakresie wydatków pracowniczych, wyłącznie wydatki poniesione na zakup biletów lotniczych pracownikom oraz wydatki na zakwaterowanie i wyżywienie pracowników (art. 18eb ust. 7 pkt 1) lit. b i c). Pozostały zakres tego przepisu nie odnosi się do wydatków pracowniczych - orzekł WSA.
Zgodnie z uzasadnieniem wyroku, wszelkie ulgi i zwolnienia - jako czyniące wyłom w zasadzie powszechności opodatkowania i równości podmiotów - powinny być stosowane ściśle według zasad określonych prawem. Zatem przy interpretacji przepisów dotyczących ulg powinno stosować się wykładnię literalną.
-Nie można zgodzić się ze stanowiskiem strony skarżącej jakoby, mimo braku literalnego odwołania przez ustawodawcę do ponoszonych kosztów pracowniczych, koszty przygotowania dokumentacji, o których mowa w tym przepisie powinny obejmować koszty pracownicze w części, w jakiej zostały poniesione na przygotowanie dokumentacji niezbędnej do przystąpienia do przetargu, a także w celu składania ofert innym podmiotom - stwierdził sąd.
Wcześniej fiskus zgadza się na odliczenie
Z takim podejściem nie zgadza się Michał Rodak, doradca podatkowy w Grant Thornton. Podkreśla, że żaden przepis regulujący ulgę na ekspansję nie wprowadza wyłączenia z kosztów kwalifikowanych wydatków poniesionych na wynagrodzenia pracowników. - Brak jest jakichkolwiek podstaw do tego, aby z ulgi na ekspansję wyłączać wynagrodzenia pracowników za czas poświęcony na działania określone w art. 18eb ust. 7 pkt 2-5 ustawy CIT oraz art. 26gb ust. 7 pkt 2-5 ustawy PIT – mówi Michał Rodak.
I zaznacza, że dyrektor KIS w obecnie wydawanych interpretacjach prezentuje argumentację, która została przedstawiona przez Ministra Finansów w projekcie objaśnień podatkowych, dotyczących stosowania ulgi na ekspansję. Tymczasem nie jest ona źródłem prawa.
Chodzi o opublikowany 29 września 2023 r. projekt objaśnień w sprawie ulgi na ekspansję. Ministerstwo stwierdziło w projekcie, że przedsiębiorcy korzystający z ulgi prowzrostowej odliczą tylko wydatki związane z uczestnictwem pracowników w targach: biletów lotniczych, zakwaterowania i wyżywienia. Nie odliczą natomiast kosztów wynagrodzeń.
Po publikacji projektu dyrektor KIS zaczął wydawać zgodne z nim interpretacje, np. z 13 października 2023 r. (nr 0111-KDIB1-1.4010.254.2023.1.BS).
Co ze sprzecznymi interpretacjami?
Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym, zauważa, że ulga na ekspansję jest uznawana za jedną z korzystniejszych preferencji, jednak sprzeczne interpretacje zniechęcają przedsiębiorców.
- Organy podatkowe zmieniają zdanie zaledwie po ponad roku obowiązywania ulgi. Z kolei Ministerstwo Finansów chciało wydać objaśnienia po blisko dwóch latach i de facto zawęzić jej stosowanie. Mimo, iż objaśniania pozostają na etapie projektu, to są w praktyce stosowane przez dyrektora KIS przy wydawaniu interpretacji. Taka sytuacja nie sprzyja zaufaniu do organów podatkowych. Nie wiadomo też, jak ukształtuje się linia orzecznicza. Wszystkie te czynniki zmniejszają atrakcyjność preferencji - mówi Paweł Lewandowski.
WSA w Białymstoku odniósł się też do argumentu spółki, że wcześniej fiskus zgadzał się na odliczenie kosztów pracowniczych. Np. w interpretacji z 7 czerwca 2023 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.199.2023.3.KW) dyrektor KIS stwierdził: "mimo braku literalnego odwołania do ponoszonych kosztów pracowniczych w powyższym przepisie, uzasadnione jest, że koszty działań promocyjno-informacyjnych, o których mowa w tym przepisie mogą obejmować również koszty wynagrodzenia pracowników, którzy zajmują się opracowaniem materiałów promocyjnych". Podobnie stwierdził w interpretacji z 14 listopada 2022 r. (nr 0111 KDIB1-3.4010.366.2022.1.MBD).
Sąd orzekł, powołując się na wyrok WSA we Wrocławiu z 23 kwietnia 2012 r. (sygn. I SA/Wr 113/12), że "fakt wydania w tym samym stanie faktycznym odmiennej interpretacji sam w sobie nie może być uznany za argument przemawiający za niezgodnością z prawem interpretacji wydanej w stosunku do strony skarżącej. Organ nie tylko ma prawo a przede wszystkim ma obowiązek wydać odmienną interpretacje, gdy uzna że wcześniejsza interpretacja była błędna".
Według sądu nie ma też podstaw, by stosować art. 2a ordynacji podatkowej, czyli zasadę rozstrzygania na korzyść podatników niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego. Zdaniem sądu, w tej sprawie nie występują takie wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego. Wystarczy sięgnąć wyłącznie do wykładni literalnej, bez potrzeby uruchamiania innych rodzajów wykładni prawniczej.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
