W 2023 roku przedsiębiorcy po raz pierwszy w historii muszą dokonać rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. W tym celu konieczne jest wypełnienie nowo dodanych rubryk w deklaracji DRA składanej za kwiecień 2023 roku. Termin na zrealizowanie tego obowiązku mija 22 maja (20 maja przypada bowiem w sobotę). Obowiązek sporządzenia rocznego rozliczenia ze składki zdrowotnej dotyczy przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej, podatku liniowego i ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Czy jednak wszystkich przedsiębiorców? Tu pojawia się pierwszy, ale, niestety, nie jedyny problem.
Sprawdź też: Roczne rozliczenie składki zdrowotnej - 53 pytania i odpowiedzi ZUS >>
Jak sygnalizuje Izabela Leśniewska, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Alo-2, według stanowiska ZUS, zaprezentowanego także podczas wtorkowego webinarium, obowiązek ten nie dotyczy przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej albo podatkiem liniowym, którzy zawiesili działalność gospodarczą w styczniu i jej nie wznowili do końca roku składkowego lub ją zlikwidowali. Jest to bardzo korzystne podejście dla takich przedsiębiorców, gdyż bez względu na wysokość ich dochodów czy to 3 tys. czy 300 tys. nie zapłacą składki zdrowotnej. Można zatem wysnuć wniosek, że takie stanowisko będzie dotyczyć także lat następnych. Czy jest to jednak zgodne z przepisami?
Zobacz w LEX: Rozliczenie składki zdrowotnej - jak wypełnić roczną deklarację >>
Zamieszanie z rokiem kalendarzowym, podatkowym i składkowym
- Należy sięgnąć do art. 81 ust. 2b (przedsiębiorcy na skali podatkowej) oraz 79a (przedsiębiorcy na podatku liniowym) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej. W przypadku osób prowadzących działalność pozarolniczą opodatkowanych według skali podatkowej przepis (art. 81 ust. 2b) wskazuje na liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, czyli także w styczniu – tłumaczy Izabela Leśniewska.
Nasza rozmówczyni zwraca jednak uwagę, że inaczej ustalana jest natomiast liczba miesięcy podlegania pod obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym, gdyż dla nich jest wskazana liczba miesięcy w roku składkowym (art. 79a). Czy faktycznie takie osoby nie zapłacą składki zdrowotnej? Nie wiadomo. Takich problemów jest coraz więcej.
Zobacz również: Nadpłata składki zdrowotnej będzie trudna do odzyskania >>
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Rozliczenie składki zdrowotnej - ustalenie danych liczbowych >
Doradcy podatkowi apelują o zmiany
Z tego względu grupa doradców podatkowych zaapelowała do ministra zdrowia o pilną nowelizację ustawy i uporządkowanie kwestii składki zdrowotnej.
Postulują m.in. zmianę przepisów dotyczących sytuacji, w której ubezpieczony przedsiębiorca jest zobowiązany zmienić formę opodatkowania dla konkretnej firmy w danym miesiącu kalendarzowym zgodnie z art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, tam gdzie jedna składka za jeden miesiąc prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej dotyczy różnych form opodatkowania. Chodzi o to, by przedsiębiorca płacił maksymalnie 12 składek w przypadku prowadzenia działalności przez pełen rok kalendarzowy. - Zmiana na celu ustalenie jasnych i precyzyjnych zasad związanych z ustaleniem wysokości składki zdrowotnej przy zmianie formy opodatkowania oraz ograniczenie przypadków płacenia składek za większą liczbę miesięcy składkowych – komentuje Marcin Zarzycki, doradca podatkowy, adwokat, partner w kancelarii LTCA, współautor pisma do Ministerstwa Zdrowia.
Sprawdź w LEX: Jak rozliczyć składkę roczną, jeśli działalność była prowadzona od stycznia do września? >
Objaśnienia składkowe i pomoc doradców bardzo pożądane
Doradcy podatkowi apelują także, o wprowadzenie tzw. objaśnień składkowych na wzór objaśnień podatkowych uregulowanych w art. 14a par. 1 pkt 2 ordynacji podatkowej. Jak wskazuje Marcin Zarzycki, impulsem do postulatu są zmienne i rozbieżne stanowiska ZUS i resortu zdrowia odnośnie zasad rozliczania sprzedaży środków trwałych oraz dodatniej inwentury za rok 2022. Eksperci podkreślają, że objaśnienia powinny dotyczyć m.in. zasad ustalania wysokości podstawy składki zdrowotnej przy sprzedaży środków trwałych, zasad uwzględniania przy ustalaniu podstawy składki zdrowotnej strat z lat poprzednich oraz strat przy sprzedaży środków trwałych, czy też zasad ustalania składek zdrowotnych przy zmianie formy opodatkowania.
Wśród postulatów pojawiła się także kwestia możliwości reprezentowania klientów przez doradców podatkowych w roli pełnomocników profesjonalnych przed ZUS oraz sądami pracy i ubezpieczeń społecznych w zakresie składek przedsiębiorców jako płatników i ubezpieczonych. Zdaniem doradców, zmiana ta ma na celu zapewnienie obywatelom właściwej ochrony i reprezentacji ich interesów.
Kalkulator przedsiębiorcy 2023 r. >>
Zmian raczej nie będzie
Dużych zmian przedsiębiorcy raczej jednak nie mogą się spodziewać – taki wniosek wysnuli doradcy podatkowi po otrzymaniu odpowiedzi resortu zdrowia na ich apel.
- Na zdecydowaną większość zgłoszonych problemów, w ogóle nie dostaliśmy odpowiedzi, a te które dostaliśmy - mówiąc delikatnie - nie są przesadnie satysfakcjonujące – komentują autorzy listu.
Z odpowiedzi wynika, że ministrowi właściwemu do spraw zdrowia ustawodawca nie przyznał kompetencji do wydawania wiążących interpretacji dotyczących przepisów regulujących objęcie poszczególnych osób ubezpieczeniem zdrowotnym. - Odnosząc się do kwestii potencjalnej zmiany legislacyjnej w zakresie możliwości przyznania ministrowi zdrowia kompetencji wydawania wiążących interpretacji prawnych, pragniemy zaznaczyć́, że przedmiotowa zmiana nie jest uzasadniona systemowo i nie jest planowana – stwierdza MZ. W zakresie możliwości reprezentowania klientów przez doradców podatkowych MZ odsyła natomiast do Ministerstwa Finansów.
Sprawdź w LEX: Jakiej wysokości składkę na ubezpieczenie zdrowotne powinien opłacać wspólnik dwóch spółek jawnych? >>
W swoim piśmie doradcy zadali także wiele pytań o konkretne problemy przedsiębiorców. Ministerstwo Zdrowia stwierdziło jednak, że przedstawione kwestie należy zakwalifikować́ zasadniczo jako indywidualne interpretacje prawne skierowane do Ministerstwa Zdrowia, a ono samo nie może świadczyć́ zindywidualizowanej pomocy prawnej podmiotom komercyjnym, zajmującym się̨ doradztwem w zakresie składki zdrowotnej. Wygląda więc na to, że w rozwiązywaniu problemów ze składką zdrowotną przedsiębiorcy zostali sami.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
