W ramach zawartego porozumienia pracodawca zobowiązał się do wypłaty rekompensaty na rzecz pracownicy, z którą stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron. Świadczenie to zaspokajało wszelkie jej roszczenia z tytułu zatrudnienia u pracodawcy oraz rozwiązania stosunku pracy.
Wypłata egzekwowana w sądzie
W związku z tym, że pracodawca nie dokonał wypłaty rekompensaty, do czego się zobowiązał, była pracownica skierowała pozew do sądu o zapłatę należnej kwoty wraz z odsetkami. Sąd Apelacyjny (…) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził na rzecz byłej pracownicy kwotę 81 000 zł z ustawowymi odsetkami.
Pracodawca wypłacił zasądzoną rekompensatę, jednak została ona pomniejszona o należny jego zdaniem podatek dochodowy. Zdaniem pracownicy, rekompensata ta zgodnie z art. 21 ust. 3b ustawy o PIT winna być wolna od jakichkolwiek potrąceń, albowiem nie jest kwotą wynagrodzenia. I o potwierdzenie takiego poglądu zwróciła się do organów skarbowych.
Zobacz procedurę w LEX: Odszkodowania wypłacane pracownikom a podatek dochodowy >
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził jednak, że stanowisko pracownicy jest nieprawidłowe. Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień: otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zobacz również: Wynagrodzenie brutto i netto - jaka jest różnica? >>
Podkreślił, że warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych przesłanek.
Odszkodowawczy charakter warunkiem zwolnienia z podatku
Dyrektor KIS podkreślił, że podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT jest jego odszkodowawczy charakter.
W ustawie o PIT ustawodawca nie zdefiniował pojęcia szkody czy odszkodowania – nie może to jednak oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej. Rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w prawie cywilnym.
Sprawdź w LEX: Czy odszkodowanie wypłacone na mocy ugody zatwierdzonej przez sąd podlega opodatkowaniu? >
O tym, co stanowi szkodę oraz jakie są zasady jej naprawienia decydują generalnie przepisy art. 361 i 363 kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi wypłata odszkodowania jest więc konsekwencją wystąpienia szkody. Natomiast aby mówić o szkodzie, musi wystąpić uszczerbek (zmniejszenie) majątku poszkodowanego, który nastąpił wbrew woli uprawnionego.
Odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody.
Dyrektor KIS stwierdził, że w przedmiotowej sprawie nie można zatem przyjąć, że wypłata rekompensaty wypełnia cechy tak rozumianego odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Świadczenie to miało na celu zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzenia, które nie nosi cechy czynu niedozwolonego, a związane było ze zgodnym z prawem rozwiązaniem stosunku pracy.
Zdaniem dyrektora KIS, nie można dopatrywać się zdarzenia, z którym system prawny łączy obowiązek naprawienia szkody w postaci zakończenia stosunku pracy przed upływem okresu wypowiedzenia, bo stosunek ten został rozwiązany na mocy porozumienia stron, a więc zgodnie z przepisem prawa pracy. Kodeks pracy wyraźnie wskazuje przypadki (zdarzenia), z którymi wiąże się obowiązek naprawienia szkody.
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b odnosi się do odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych na podstawie wyroku lub ugody sądowej w wysokości w nich określonych. W przedmiotowej sprawie przyznanie rekompensaty i jej wysokość wynika z porozumienia pomiędzy pracownicą a pracodawcą. W konsekwencji nie został również spełniony warunek otrzymania świadczenia na podstawie wyroku lub ugody sądowej, które określałyby wysokość tego świadczenia. Podstawą otrzymania świadczenia nie był bowiem wyrok czy ugoda sądowa, lecz porozumienie z pracodawcą.
W konsekwencji, kwota rekompensaty określonej w porozumieniu nie stanowi odszkodowania otrzymanego na podstawie wyroku lub ugody sądowej.
Zobacz procedurę w LEX: Opodatkowanie odszkodowań wypłacanych z tytułu zatrudnienia >
Korzyści podlegające opodatkowaniu
Zdaniem dyrektora KIS, gdyby nawet przyjąć, że wypłacona kwota rekompensaty to odszkodowanie wypłacone na podstawie wyroku, to takie odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać, gdyby mu szkody nie wyrządzono nie podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, zatem odszkodowanie takie podlega opodatkowaniu. Gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby bowiem opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Rekompensata zaspokaja wartość wynagrodzenia jakie pracownica otrzymałaby w okresie wypowiedzenia, gdyż jej kwota została ustalona w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia stanowiącego równowartość wynagrodzenia w okresie wypowiedzenia. Zatem ma ona zrekompensować zarobek, jaki pracownica mogłaby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło (czy też doszło z zachowaniem okresu wypowiedzenia) i nie ma charakteru odszkodowania, lecz dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Rekompensata ta stanowi przychód ze stosunku pracy, nie korzystający ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
