- Prawo do odliczenia przekazanych darowizn przysługuje podatnikom, którzy rozliczają się według skali podatkowej (stawki 12 i 32 proc.) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. To oznacza, że skorzystają z niego zarówno osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, składające zeznanie na druku PIT-37, jak też przedsiębiorcy opodatkowani według skali lub ryczałtem, składające PIT-36 i PIT-28. Muszą jednak pamiętać o spełnieniu ustawowych warunków, m.in. sprawdzić, czy wpłata na dany cel może podlegać odliczeniu oraz odpowiednio ją udokumentować - mówi Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Dziale Podatkowym w KPMG w Polsce.

Wysokość darowizny należy udokumentować:

  • dowodem wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku inny niż rachunek płatniczy – w przypadku darowizny pieniężnej,
  • dowodem, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu – w przypadku darowizny niepieniężnej.

Jakie wpłaty można odliczyć

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot darowizn przekazanych na cele:

  • określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e,
  • kultu religijnego,
  • krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub jej składników,
  • kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe, o których mowa w art. 4 pkt 28a ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, oraz publicznym placówkom i centrom, o których mowa w art. 2 pkt 4 tej ustawy,
  • określone w art. 7 ust. 1 ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie (Dz. U. poz. 1551),

- w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu.

W praktyce oznacza to, że jeśli dana osoba przekaże w ciągu roku darowizny w wysokości np. 3 tys. zł, a jej roczny dochód wynosi 100 tys. zł, to odliczy całą przekazaną kwotę. Gdyby jednak ta sama osoba przekazała np. 7 tys. zł, to mogłaby odliczyć tylko 6 tys. zł (do limitu 6 proc. dochodu).

- Należy pamiętać, iż odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz osób fizycznych, a także osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami - informuje Ministerstwo Finansów na stronie internetowej.

 

Sprawdź również książkę: PIT. Komentarz 2023 >>


Preferencja na leczenie konkretnej osoby, ale przez fundację

- Mimo iż nie można odliczyć darowizn przekazanych bezpośrednio konkretnej osobie fizycznej, to organy podatkowe zgadzają się na odliczenie kwoty, którą przekażemy np. na leczenie konkretnej osoby, ale na jej subkonto w fundacji. Może to być także członek rodziny - mówi Agata Malicka, współwłaścicielka biura rachunkowego.

Potwierdza to interpretacja z 9 marca 2023 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.11.2022.2.DJ). Dyrektor KIS odpowiadał na pytanie mężczyzny, który w 2021 r. dokonał wpłat (darowizn) na fundację ze wskazaniem na konkretne subkonto, na które trafia większość, ale nie wszystkie z wpłaconych środków. Właścicielem subkonta jest jego matka, która jest osobą chorą i może korzystać ze zgromadzonych środków zgodnie ze statutem fundacji (finansowanie leczenia, transportu jak i wydatków związanych z codziennym funkcjonowaniem). Darowizna została przekazana na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, na rzecz organizacji, o której mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy.

Fundacja prowadzi działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie w zakresie opieki zdrowotnej i pomocy społecznej. Pomoc społeczna wskazana w statucie fundacji jest wymieniona w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. W paragrafie 3 pkt 7 statutu fundacji wskazuje ona, że fundacja przekazuje cały dochód (nadwyżka przychodów nad kosztami) na działalność pożytku publicznego (zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy o OPP). Artykuł 20. ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie odnosi się do art. 3 tej ustawy, w związku z czym jest organizacją spełniającą warunki art. 3 ust. 2 i 3 tejże ustawy.

Mężczyzna jest zatrudniony na umowę o pracę, rozlicza się na druku PIT-37. Chciał uzyskać potwierdzenie, że wpłaty może odliczać od dochodu. Dyrektor KIS uznał, że tak. 

- Wpłaty, których dokonał i dokona pan w latach 2021-2022 do Fundacji ze wskazaniem na konkretne subkonto (na które trafia większość, ale nie wszystkie z wpłaconych środków), a którego właścicielem jest pana matka mogą i będą mogły być traktowane jako darowizny. W konsekwencji, w przedmiotowej sprawie znajdą zastosowanie przepisy art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a ustawy o PIT, co oznacza, że może pan i będzie pan mógł w rozliczeniu za lata 2021-2022 dokonać odliczenia od podstawy opodatkowania PIT przedmiotowych wpłat, dokonanych na rzecz fundacji ze wskazaniem na matkę. Jednocześnie podkreślić należy, że zgodnie z art. 26 ust. 5 ustawy o PIT łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a ustawy o PIT nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6 proc. dochodu - stwierdził dyrektor KIS. 

Czytaj również: Od lipca więcej darowizn i spadków bez podatku >>

Darowizna na szkołę

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że nie można odliczyć darowizny na rzecz rady rodziców (w szkołach i przedszkolach zarówno tych publicznych, jak i niepublicznych), na realizowane przez te organy cele oświatowe. Nie podlegają odliczeniu od dochodu. Można natomiast odliczyć wpłaty na szkołę niepubliczną prowadzoną przez podmiot, który może być uznany za organizację realizującą cele pożytku publicznego. Wówczas darowizna jest przekazywana na rzecz podmiotu prowadzącego szkołę i podlega odliczeniu.

W interpretacji z 14 listopada 2023 r. (nr 0113-KDIPT2-2.4011.648.2023.1.DA) fiskus zgodził się na odliczenie blisko 23 tys. zł darowizny na rzecz fundacji wpisanej do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, która nie posiada statusu „organizacji pożytku publicznego” w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Jej celem statutowym jest prowadzenie działalności w zakresie nauki, edukacji, oświaty i wychowania, co oznacza, że prowadzi działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych w myśl art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Fundacja oświadczyła, że przeznaczy otrzymają kwotę na działania pożytku publicznego w zakresie edukacji, oświaty i wychowania. To oznacza, że darczyńca spełnia warunki odliczenia określone w art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. a) ustawy o PIT.

Niezależnie od odliczenia darowizn podatnicy mogą przekazać w zeznaniu rocznym 1,5 proc. PIT na rzecz organizacji pożytku publicznego, działającej w oparciu o ustawę z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Kwota 1,5 proc. nie wpływa na możliwość odliczenia darowizn od dochodu. To niezależne działanie. To oznacza, że podatnik może przekazać w 2023 r. darowiznę pieniężną oraz 1,5 proc. podatku w rozliczeniu PIT za 2023 r. na rzecz tej samej organizacji. Może też przekazać darowiznę jednej organizacji, a 1,5 proc. PIT - innej - mówi Agata Malicka.