Szef Krajowej Administracji Skarbowej wydał od początku 2025 r. trzy opinie zabezpieczające, w których potwierdził, że planowane przez wnioskodawców działania nie są niedozwoloną optymalizacją. W sumie od początku 2024 r. do chwili obecnej opublikowano 18 takich opinii. Według najnowszych statystyk Ministerstwa Finansów w 2024 r. wpłynęło 37 wniosków o wydanie opinii zabezpieczających i było 10 odmów wydania opinii.
Od początku 2024 r. do chwili obecnej dyrektor Krajowej Informacji wydał w sumie nieco ponad 30 tys. interpretacji indywidualnych (część dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej). Dyrektor KIS nie publikuje natomiast statystyk dotyczących odmów wydania interpretacji.
Planowanie sukcesji z gwarancją fiskusa
Dwie najnowsze opinie zabezpieczające dotyczą wymiany udziałów oraz estońskiego CIT.
W opinii z 7 marca 2024 (nr DKP16.8082.13.2024), opublikowanej 1 kwietnia, chodziło o planowanie sukcesji z wykorzystaniem dwóch spółek z o.o. Efektem planowanej neutralnej wymiany udziałów ma być korzyść podatkowa, o której mowa w art. 3 pkt 18 lit. a) ordynacji podatkowej, polegająca na niepowstaniu zobowiązania podatkowego w PIT, CIT oraz w PCC.
We wniosku wyjaśniono, że wniesienie udziałów spółki X do spółki Y zostanie przeprowadzone w formie aportów i będzie stanowiło tzw. wymianę udziałów w rozumieniu przepisów art. 24 ust. 8a ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 4d ustawy o CIT. Planowana wymiana udziałów wiązać się będzie z podwyższeniem kapitału zakładowego i – po spełnieniu ustawowych warunków - będzie neutralna na gruncie PIT oraz CIT dla wszystkich jej uczestników, a więc dla wspólników spółki X i spółki Y.
Jak wskazali wnioskodawcy, nadrzędnym celem członków rodziny jest stworzenie podmiotu korporacyjnego, który miałby centralizować cały majątek rodzinny, nie tylko ten związany z biznesem, ale służyć również sukcesji. Spółka Y ma być podmiotem gromadzącym rodzinny kapitał i reinwestującym zyski, w tym środki pochodzące z przyszłych dywidend od spółki X, na nowe działania o charakterze biznesowym.
Te argumenty przekonały szefa KAS, że planowane działania mają uzasadnienie ekonomiczne, niesprzeczne z celem przepisów art. 24 ust. 8a ustawy o PIT i art. 12 ust. 4d ustawy o CIT. Ratio legis obu tych przepisów jest bowiem ułatwienie restrukturyzacji.
- Nie można zatem uznać, że niepowstanie zobowiązania podatkowego w PIT (po stronie wnioskodawców) oraz w CIT (po stronie spółki holdingowej) w związku z realizacją czynności byłoby sprzeczne z celem lub przedmiotem ustawy podatkowej lub jej przepisu, w szczególności art. 24 ust. 8a ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 4d ustawy o CIT. Konsekwentnie, braku opodatkowania czynności na gruncie ustawy o PCC nie można byłoby uznać za sprzeczne z celem przepisu art. 2 pkt 6 lit. c tiret 2 tej ustawy - stwierdził szef KAS.
Czy przejście na CIT estoński to optymalizacja
Druga z opublikowanych 1 kwietnia opinii zabezpieczających (dokument z 10 marca br. nr DKP1.8082.2.2024) dotyczy z kolei restrukturyzacji spółki opodatkowanej ryczałtem od dochodów spółek (estońskim CIT). Chodzi o dwa podmioty, z których wnioskodawca nr 1 jest spółką akcyjną, a wnioskodawca nr 2 również jest polską spółką i został nabyty przez wnioskodawców nr 3 (osoby fizyczne), aby przejąć część działalności spółki nr 1. Osoby fizyczne, jako jedyni akcjonariusze spółki nr 1, kontrolują w całości spółkę nr 2.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Estoński CIT w praktyce>
Wniosek dotyczył zespołu powiązanych ze sobą czynności:
- nabycie przez osoby fizyczne akcji spółki nr 2,
- nabycie przez osoby fizyczne akcji spółki nr 1,
- zaciągnięcie przez spółkę nr 1 kredytu inwestycyjnego,
- zakup nieruchomości przez spółkę nr 1,
- zmianę formy opodatkowania przez spółkę nr 1 i spółkę nr 2 na CIT estoński,
- podział przez wydzielenie spółki nr 1 – przeniesienie na spółkę nr 2 zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) związanej z działalnością w zakresie X,
- założenie przez osoby fizyczne spółki A oraz w przyszłości spółki back office.
Korzyści podatkowe miałyby polegać na:
- neutralności podatkowej podziału przez wydzielenie dla uczestników transakcji (akcjonariuszy, a także po stronie spółki dzielonej i przejmującej),
- odroczeniu opodatkowania dochodów do momentu faktycznej dystrybucji dochodów w związku z wyborem nowej formy opodatkowania przez spółki nr 1 i nr 2.
Szef KAS zgodził się, że celem planowanego podziału jest rozdzielenie ryzyk związanych ze skrajnie różnymi rodzajami działalności. Ma więc uzasadnienie ekonomiczne.
W ocenie szefa KAS wnioskodawcy planują zastosować dopuszczalną optymalizację podatkową, wybierając CIT estoński dla pomiotów kontrolowanych przez osoby fizyczne. Planowana czynność i wynikająca z niej korzyść podatkowa w postaci odsunięcia w czasie powstania zobowiązania w CIT (i ewentualnego obniżenia zobowiązania w PIT) nie są sprzeczne z przepisami rozdziału 6b ustawy o CIT (CIT estoński).
Obie korzyści podatkowe nie stanowią niedozwolonej optymalizacji.
Opinie zabezpieczające zamiast interpretacji
Eksperci wskazują, że podatnikom występującym o opinie zabezpieczające wystarczyłaby często interpretacja indywidualna. Jednak zmusza ich do tego praktyka skarbówki.
Czytaj także pytanie w LEX: Jak stosować przepisy dotyczące opinii zabezpieczającej?
- To kolejne opinie zabezpieczające wydane w ostatnich tygodniach sprawach, nadających się na postępowanie interpretacyjne. Na pierwszy rzut oka może to wyglądać na działanie nadgorliwe. Z drugiej strony, ostatnią praktyką dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jest brak rozpoznawania części wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych dla działań restrukturyzacyjnych (połączenia, podziały, wkłady niepieniężne). Pod pretekstem uzupełnienia opisu zdarzenia przyszłego organ zadaje podatnikom wiele pytań, w tym o wykładnię przepisów. Dyrektor KIS próbuje w ten sposób zrzucić swój obowiązek na wnioskodawcę. W treści wezwań pojawiają się również pytania o unikanie opodatkowanie, co w ogóle nie może być przedmiotem postępowania interpretacyjnego. Powstaje pytanie - skoro wnioskodawca nie może pytać o zastosowanie tzw. małej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, to dlaczego dyrektor KIS porusza tę kwestię w wezwaniach? W ten sposób fiskus zastawia na podatników pułapki. Pozbawia się ich ochrony wynikającej z wydanych interpretacji albo zmusza do wystąpienia o opinię zabezpieczającą. Jest to alternatywne rozwiązanie, choć samo złożenie takiego wniosku kosztuje 20 tys. zł. Gwarancji wydania opinii zaś nie ma, w tym zakresie ostatnio również występowały odmowy wydania - mówi Sergiusz Felbur, doradca podatkowy w kancelarii Schoenherr Halwa Okoń Chyb Sp.k.
Czytaj również: W przepisach podatkowych brakuje mediacji
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
