Szczególnie interesująca w tym kontekście jest motywacja jaką kieruje się ustawodawca wprowadzając oraz poprawiając nowe rozwiązania – warto w tym celu prześledzić cały proces zmian.

Pierwszym krokiem, zmierzającym do polepszenia sytuacji związków zawodowych było niewątpliwie wprowadzenie możliwości odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich dla osób zatrudnionych należących do takich organizacji – chodzi o wprowadzony niedawno art. 26 ust. 2c ustawy o PIT. W świetle pierwotnej wersji przepisów Polskiego Ładu, miała to być kwota w wysokości 300zł, natomiast wraz z kolejnymi nowelizacjami tj. Polski Ład 2.0 kwota odliczenia wzrosła do 500 zł. Jak czytamy w uzasadnieniu – „Celem wprowadzenia nowych przepisów jest stworzenie zachęty podatkowej w postaci ulgi do zwiększenia zainteresowania obywateli członkostwem w związkach zawodowych. Oczekuje się, że ulga będzie zachęcała pracowników do angażowania się w działalność na rzecz poprawy warunków pracy, a także przyczyni się do budowania nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego i rozwoju dialogu społecznego”. Natomiast samo zwiększenie kwoty odliczenia, zgodnie z przedstawionymi założeniami miało swoje uzasadnienie wobec zmniejszenia stawki podatku z 17 do 12 proc.

Zobacz procedurę w LEX: Odliczanie od dochodu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych >

 

Odpis na związki zawodowe

To jednak nie wszystko, bowiem zgodnie z obecnie proponowanymi rozwiązaniami, niedługo członkowie związków zawodowych będą mogli odliczyć nie 500 zł, a 840 zł. Wszystko za sprawą poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz o niektórych innych ustaw, który obecnie po poprawkach wrócił do Sejmu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to związki zawodowe już niedługo otrzymają naprawdę solidne wsparcie. Jak czytamy w uzasadnieniu główną motywacją do wprowadzenia zmian jest to, że: „Prawa i obowiązki członków związku zawodowego szczegółowo regulują przepisy statutu. Jednym z obowiązków członka związku zawodowego jest opłacanie składek członkowskich. Proponowane podwyższenie limitu odliczenia ma zwiększyć zainteresowanie obywateli działalnością społeczną na rzecz poprawy warunków pracy poprzez członkostwo w związkach zawodowych”.

Sprawdź w LEX: Czy pracodawca ma obowiązek udostępnienia związkom zawodowym, na ich wniosek, informacji o odprowadzanych składkach przez członków organizacji związkowej? >

Nie ulga wątpliwości, że takie rozwiązanie staje się bardzo atrakcyjne nie tylko dla związkowców, ale również dla pracowników, którzy dotychczas nie należeli do związków zawodowych.

Zobacz również: Podatkowe zachęty dla związkowców – obrona przed odpływem członków czy sposób na pozyskanie nowych? >>

Związek zawodowy rolników

Co ciekawe, to nie są jedyne pozytywne zmiany na które mogą liczyć w ostatnim czasie związki zawodowe. Zgodnie z obecnie procedowanymi przepisami zmiany pozwolą rolnikom indywidualnym na przekazywanie związkowi zawodowemu rolników indywidualnych 1,5 proc. podatku rolnego – wszystko za sprawą projektu nowelizacji ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych, który obecnie po poprawkach wrócił do Sejmu – warto podkreślić, że jest to swojego rodzaju novum. Jak czytamy w uzasadnieniu przewiduje się, że wpływ na sytuację społeczną i gospodarczą będzie następujący: „W ramach przewidywanych skutków społecznych i gospodarczych można założyć, że uzyskanie przez rolnicze związki zawodowe dodatkowego źródła finasowania spowoduje większą aktywność tych organizacji i większe zainteresowanie rolników, aby przystępować  do struktur związkowych. W zakresie skutków finansowych, należy podkreślić że będą one korzystne dla rolniczych związków zawodowych.”

Czytaj w LEX: Strasburg: odmowa rejestracji związku zawodowego rolników indywidualnych nie naruszyła Konwencji. Manole i "Romanian Farmers Direct" przeciwko Rumunii - wyrok ETPC z dnia 16 czerwca 2015 r., skarga nr 46551/06 >

 

Pomoc kosztem gmin

Niestety w pierwszej kolejności warto wskazać, że nie jest to pozytywna informacja dla gmin, które zostaną pozbawione choć na pierwszy rzut oka małej, to jednak uwzględniając wielkość grupy której będą dotyczyły zmiany, istotnej części swoich dochodów. Tego samego nie można powiedzieć o związkach zawodowych rolników indywidualnych – takie wsparcie z pewnością przyczyni się do rozwoju i utrzymania tego typu organizacji, a być może pozwoli nawet na zniwelowanie kosztów związanych z uczestnictwem co z pewnością zachęci nowych potencjalnych członków.

Reasumując, ostatnie działania władzy pokazują jednoznacznie, że związki zawodowe mogą liczyć na pewnego rodzaju wyróżnienie, nie sposób wskazać innych organizacji, które dostały tak duże wsparcie podatkowe ze strony ustawodawcy w ostatnim czasie. Jak wynika z większości przywołanych uzasadnień do ustaw i projektów,  głównym celem który przyświeca wprowadzonym zmianom, jest chęć utrzymania oraz zwiększenia zainteresowania związkami zawodowymi. Oczywiście przedstawiona argumentacja jest jak najbardziej słuszna, natomiast momentami wydaje być za bardzo idealistyczna. Czym tam naprawdę podyktowane są te pozytywne zmiany – możemy się tylko domyślać i spekulować, chociaż niezależnie od tego czy zmiany mają rzeczywiście na celu zwiększenie zainteresowania związkami zawodowymi, czy być może kryje się za tym inne dno, mam głęboką nadzieję, że motywacją władzy nie jest w tym przypadku interes polityczny.

Marcin Zarzycki, adwokat, doradca podatkowy, partner w Kancelarii LTCA

Czytaj w LEX: Obrót nieruchomościami rolnymi w praktyce notarialnej i wieczystoksięgowej >