Z opublikowanej właśnie odpowiedzi na interpelację poselską nr 22774 wynika, że Polska otrzymała odpowiedź Komisji Europejskiej (KE) w sprawie wniosku o upoważnienie Polski, w drodze odstępstwa od obowiązujących unijnych przepisów o VAT, do stosowania 0-proc. stawki VAT do książek i prasy.
Kiedy niższy VAT na książki?
Jak podkreśla Jan Sarnowski, wiceminister finansów, niestety, z uwagi na brzmienie przepisów unijnych, Komisja musiała odmówić pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Wskazała jednocześnie, że popiera polskie postulaty większej swobody w stosowaniu przez państwa członkowskie stawek obniżonych VAT. Wymaga to jednak zakończenia rozpoczętego procesu legislacyjnego mającego na celu zmianę przepisów Dyrektywy VAT. Istnieje zatem szansa na obniżenie VAT na książki w przyszłości.
Sprawdź w LEX: Jaką stawkę VAT zastosować do książki dostarczanej drogą elektroniczną? >
- Sama inicjatywa obniżenia stawki VAT na książki została ciepło przyjęta przez wydawców, księgarzy, ludzi kultury oraz czytelników. Obniżenie stawki VAT, w teorii, powinno przełożyć się na obniżki cen. Z drugiej jednak strony, nawet gdyby przepisy unijne pozwalały na obniżkę VAT na książki, i Polska zdecydowałaby się wprowadzić taką obniżkę, to wątpliwe czy konsumenci odczuliby ją w swoich portfelach – zaznacza Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w kancelarii Martini i Wspólnicy.
Jego zdaniem, branża księgarska poszkodowana została przez pandemię koronawirusa i prawdopodobnie chciałaby skonsumować obniżkę.
Zobacz również: Adwokat Ślusarek: Jednakowa cena książki naprawi rynek >>
- Nie jest tajemnicą, że mamy do czynienia z narastającą inflacją. Obniżka stawki VAT mogłaby zatem nie wystarczyć dla powstrzymania wzrostu cen. Wynika zatem z tego, że obniżka stawki VAT, nawet gdyby była możliwa, miałaby niewielki wpływ na cenę książek i wzrost czytelnictwa. Zdecydowanie większe znaczenie miała niedawna, obniżka VAT z 23 na 5 proc. na ebooki i audiobooki – zauważa Arkadiusz Łagowski.
Zobacz procedurę w LEX: Stawka VAT dla książek, gazet, dzienników i czasopism >
Stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie VAT na książki nie mogło być inne
VAT jest podatkiem ściśle harmonizowanym w Unii Europejskiej. Oznacza to, że państwa członkowskie UE, w tym Polska, są związane przepisami unijnymi w tej dziedzinie. Chodzi tu przede wszystkimi o unormowania dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Krajowe przepisy o VAT muszą być spójne z unijnymi. Komisja Europejska zwróciła więc uwagę, że obowiązujące przepisy dyrektywy VAT nie uprawniają Polski do wprowadzenia 0-proc. stawki VAT na książki.
Sprawdź w LEX: Czy importując zakupioną przez polskiego podatnika VAT książkę z Wielkiej Brytanii należy dokonać odprawy celnej? >
Zdaniem Tomasza Michalika, doradcy podatkowego, partnera w kancelarii MDDP, stanowisko KE trudno uznać za zaskakujące - w istocie rzeczy procedura derogacyjna, o której mowa w art. 395 dyrektywy 2006/112 dotyczy bowiem przypadków wprowadzenia odstępstwa od regulacji dyrektywy jedynie w dwóch przypadkach - gdy jest to uzasadnione uproszczeniem poboru podatku albo zapobieganiem niektórym formom unikania opodatkowania lub uchylania się od opodatkowania. Tymczasem zastosowanie stawki 0-proc. zamiast stawki 5-proc. nie jest związane ani z upraszczaniem poboru podatku, ani ze zwalczaniem unikania, czy uchylania się od opodatkowania.
Sprawdź w LEX: Czy e-booki i książki drukowane muszą mieć nadany numer ISBN, aby do ich sprzedaży stosować obniżoną stawkę VAT? >
Wkrótce zmiana przepisów dyrektywy
Aby więc możliwe było wprowadzenie w Polsce niższej stawki VAT na książki, konieczna jest wcześniejsza nowelizacja przepisów unijnej dyrektywy. Prace w tym zakresie już trwają.
Formalna propozycja Komisji (z 2018 roku) zakłada zmianę zasad stosowania stawek obniżonych. Dzisiejsze brzmienie dyrektywy zakłada, że stawkę obniżoną można stosować do towarów i usług wymienionych wprost w załączniku III do Dyrektywy (obejmuje m.in prasę i książki). Komisja proponowała uchylenie załącznika III i zmianę reguły tak, aby stawkę obniżoną państwa członkowskie mogły stosować do dostaw towarów i usług innych niż wymienione w proponowanym załączniku IIIa, czyli próbowała zmienić regułę z zamkniętej listy pozytywnej na zamknięta listę negatywną.
- Jednak, jak się zdaje, większość państw członkowskich nie wspiera tej formuły. Możemy więc raczej spodziewać się, że pozostanie (prawdopodobnie rozszerzona) lista towarów i usług, do których państwa członkowskie będą mogły stosować stawkę obniżoną. Komisja proponuje możliwość zastosowania dwóch stawek obniżonych (nie niższych niż 5 proc. - tak jest również dziś), ale również możliwość zastosowania stawki niższej niż 5 proc., a także stawki 0 proc. (a w zasadzie zwolnienia z prawem do odliczenia podatku naliczonego, co odpowiada stosowanej przez polskiego ustawodawcę stawce 0 proc.) – wyjaśnia Tomasz Michalik.
Zobacz również: Jednakowa cena książki ma pomóc branży wydawniczej >>
Projekt nowelizacji dyrektywy jest traktowany jako jeden z priorytetów obecnej, portugalskiej, prezydencji. Można się więc spodziewać, że jeszcze przed końcem czerwca pojawi się zmodyfikowana wersja projektu.
Jeśli nowa propozycja obejmować będzie możliwość zastosowania stawki 0-proc., a jednocześnie książki i prasa znajdą się w grupie towarów, w stosunku do których zerowa stawka będzie mogła być stosowana, wówczas tylko od polskiego prawodawcy zależeć będzie, czy książki i prasa opodatkowane zostaną stawką 0 proc.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
