Nowe zasady rozliczania VAT w założeniu miały uprościć pracę działów księgowości. Zmieniona struktura jednolitych plików kontrolnych (JPK) łączy w sobie dane z plików wysyłanych dotychczas z deklaracjami podatkowymi. Pojawiło się jednak kilka dodatkowych obowiązków. Jednym z nich jest konieczność oznaczania niektórych transakcji specjalnymi kodami. Podatnicy do wyboru mają 13 kodów. Ich wątpliwości dotyczą jednak ich prawidłowego zastosowania.
Czytaj w LEX: GTU w nowym JPK_VAT >
Zobacz również:
MF: Zmian w zakresie wystawiania faktur uproszczonych nie będzie >>
Nowy JPK do złożenia do 25 listopada - uwaga na grupy towarów i usług >>
- Najbardziej problematyczne okazało się stosowanie zaledwie 13 kodów GTU (grupy towarowo-usługowe) dla oznaczania dostaw wybranych towarów i usług. Pod kątem analizy zastosowania konkretnego kodu należy posiłkować się załącznikiem nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług, Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług, Nomenklaturą Scaloną, Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych, ustawą Prawo budowlane czy ustawą Prawo farmaceutyczne – wskazuje Sylwia Loręcka, główny księgowy w kancelarii Rusek Sp. z o.o.
Czytaj w LEX: Czy obowiązek oznaczenia GTU dotyczy tylko faktur sprzedażowych? >
Kody GTU dla potrzeb JPK źródłem problemów
Problematycznym wydaje się na przykład grupowanie GTU_07, które obejmuje dostawy pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701 - 8708 oraz CN 8708 10. Jak wskazało Ministerstwa Finansów, w odpowiedzi na jedno z pytań - Grupa GTU_07 obejmuje towary o kodach CN 8701-8708. Oznaczenie dotyczy grup oraz podgrup. Natomiast wykazana oddzielnie podpozycja CN 8708 10 mieści się w pozycji CN 8708 i stanowi doprecyzowanie wskazanej grupy towarowej.
Zobacz procedurę w LEX: Oznaczenie GTU 07 w nowym JPK_VAT >
- Informacja ministerstwa finansów mało wyjaśnia, dopiero przy głębszej analizie dochodzimy do wniosku, że przy dostawie zderzaków i ich części, niezależnie od rodzaju pojazdów, należy zastosować kod GTU_07 – zauważa Sylwia Loręcka. Dodaje również, że przy dostawie, na przykład, skrzyni biegów zastosujemy kod GTU_07, ale tylko gdy dostawa dotyczy pojazdów silnikowych objętych pozycjami od CN 8701 do CN 8705. Natomiast przykładowo dostawa zestawów rozrządu (a są to też części do pojazdów) kod GTU_07 nie znajdzie zastosowania, bowiem części te zostały objęte kodem CN, który nie wchodzi w skład analizowanego grupowania. Przy dużej ilości danych łatwo jest popełnić błąd.
Zobacz procedury w LEX:
Oznaczenie GTU 01 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 02 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 03 w nowym JPK_VAT >
Kod TP dla transakcji z podmiotami powiązanymi
Jak się okazuje, kolejne, niekiedy dosyć zaskakujące wnioski wynikają z analizy istoty kodu TP. Kod TP - oznaczenie procedury szczególnej w zakresie vat należnego - stosujemy w przypadku określonych w ustawie o podatku od towarów i usług istniejących powiązań pomiędzy nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług odsyłają z kolei do powiązań, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, według których podmiotami powiązanymi są m.in. takie podmioty, na które wywiera znaczący wpływ małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot. Zgodnie z przepisami Kodeku rodzinnego i opiekuńczego - z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka, trwa ono mimo ustania małżeństwa.
Czytaj w LEX: Identyfikacja powiązań pomiędzy podatnikami a ich kontrahentami w nowym JPK_VAT >
- Tak więc, jako transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi należy traktować także dostawy towarów lub świadczenie usług, na rzecz osób będących krewnymi byłego już małżonka osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot. Taki tok rozumowania potwierdza też odpowiedź na jedną z interpelacji poselskich (12443) – zwraca uwagę Sylwia Loręcka.
Czytaj w LEX: JPK_VAT z deklaracją - wypełnianie i wysyłanie >
Agnieszka Górecka wskazuje z kolei, że w tym przypadku należy analizować powiązania każdorazowo w momencie dostawy towarów lub świadczenia usług, tym bardziej że TP nie dotyczy tylko sprzedaży, ale również obejmuje transakcje, dla których nie ma obowiązku wystawienia faktury oraz nieodpłatne przekazanie towarów i usług. Kod TP dotyczy powiązań kapitałowych, jednak największy problem z jego stosowaniem jest w przypadku powiązań osobowych. Tutaj definicja jest bardzo szeroka i dotyczy powiązań funkcyjnych (sprawowanie funkcji zarządczej lub kontrolnej), jak i powiązań rodzinnych. Na przykład w sytuacji, gdy członkiem zarządu jednej spółki jest p. Adam, a jego siostra jest w radzie nadzorczej drugiej spółki, występują powiązania osobowe.
Zobacz procedury w LEX:
Oznaczenie GTU 04 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 05 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 06 w nowym JPK_VAT >
Kod MPP dla mechanizmu podzielonej płatności
Dużo kontrowersji wzbudza stosowanie oznaczenia procedury szczególnej - kod MPP – transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Kilkanaście miesięcy temu, Ministerstwo Finansów na swojej stronie, odpowiadając na pytanie podatnika, potwierdziło możliwość umieszczania na fakturze informacji o MPP, nawet jeśli wartość brutto tej faktury nie przekracza 15 tys. zł. Wskazano, że przepisy regulujące zakres danych na fakturze określają elementy konieczne do zamieszczenia. Podatnik może oprócz nich zamieścić również inne informacje, co nie stanowi naruszenia przepisów „fakturowych”. Również z punktu widzenia kodeksu karnego skarbowego faktura zawierająca, oprócz elementów koniecznych, dodatkowe informacje, nie jest fakturą wadliwą.
Czytaj w LEX: Nowy JPK_VAT - biura rachunkowe w dobie zmian od 1.10.2020 r. >
Natomiast na pytanie (związane już z nowym JPK_VAT) - Czy w przypadku, gdy na fakturze zamieszczona jest adnotacja „mechanizm podzielonej płatności”, mimo braku takiego obowiązku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług to należy ją oznaczyć MPP? Ministerstwo Finansów odpowiedziało - Nie. Czytamy dalej w odpowiedzi: Oznaczenie MPP dotyczy wyłącznie transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Powyższe dotyczy faktur sprzedażowych (wystawianych) jak i zakupowych (otrzymanych od kontrahenta) niezależnie od tego czy na danej fakturze znajduje się wskazana adnotacja i niezależnie czy obowiązek podzielonej płatności dotyczy wszystkich czy tylko części pozycji na tej fakturze.
Zobacz procedury w LEX:
Oznaczenie GTU 08 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 09 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 10 w nowym JPK_VAT >
Jak wskazuje Agnieszka Górecka, główna księgowa w PGA Accounting, dużym wyzwaniem jest przyporządkowanie odpowiednich kodów GTU do transakcji. - Może się wydawać, że nie jest to skomplikowane, ale niestety wymaga przeanalizowania specyfiki działalności klientów. Same oznaczenia też nie są spójne. Przykładem są faktury MPP - jeśli faktura zawiera choćby jeden towar z listy wrażliwych to cała faktura posiada oznaczenie MPP, jednak w przypadku kodów GTU jeśli wartość tego towaru jest poniżej 15 tys. zł, to w JPK_VAT nie oznacza się jej jako MPP – podkreśla Agnieszka Górecka.
Zobacz procedury w LEX:
Oznaczenie GTU 12 w nowym JPK_VAT >
Oznaczenie GTU 13 w nowym JPK_VAT >
Duże ryzyko kary za błąd w JPK
Każdy błąd w nowym JPK_VAT jest zagrożony sankcją grzywny 500 zł. Agnieszka Górecka zwraca uwagę, że w przypadku pojawienia się błędu w oznaczeniu kodu GTU w strukturze JPK_VAT należy liczyć się z możliwością nałożenia kary grzywny. Nie nastąpi to jednak od razu.
Podatnik ma możliwość złożenia korekty w terminie 14 dni licząc od dnia:
- wykrycia, że przesłana ewidencja zawiera błędy lub zostały wykazane dane niezgodne ze stanem faktycznym, lub
- dokonania zmiany danych zawartych w przesłanej ewidencji lub
- otrzymania wezwania z urzędu skarbowego do skorygowania pliku JPK_VAT (w takiej sytuacji podatnik zgodnie z art. 109 ust. 3f ustawy o VAT ma 14 dni od dnia doręczenia mu wezwania na przesłanie korekty błędów lub złożenie wyjaśnień).
Dopiero brak złożenia korekty lub wyjaśnień, czy też niezłożenie ich w terminie spowoduje nałożenie na podatnika kary grzywny w kwocie 500 zł za każdy błąd wskazany w wezwaniu, uniemożliwiający przeprowadzenie weryfikacji transakcji pliku JPK_V7.
Warto podkreślić, że na stronie Ministerstwa Finansów pojawiła się informacja, iż kary będą nakładane wyłącznie w przypadku kardynalnych i świadomych błędów, wynikających z niedbalstwa w wypełnianiu JPK_V7.
Zobacz procedury w LEX:
Oznaczenia dowodów sprzedaży w nowym JPK_VAT (GTU) >
Oznaczenia dowodów zakupu w nowym JPK_VAT (GTU) >
Sprawdź również najnowszą wersję Matrycy stawek VAT. Zawiera ona także informację, który kod przyporządkować do danej transakcji. >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
