Ulga prorodzinna to bardzo popularna forma odliczenia podatkowego, która przysługuje nie tylko osobom, które wykonują władzę rodzicielską, ale również osobom, które pełnią funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało. Z odliczenia może skorzystać także podatnik, który sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Zatem krąg osób mogących zastosować ową ulgę jest szeroki. Jednakże bardzo ważne są przepisy art. 27f ust. 2c ustawy o PIT.

Przepis ten reguluje wprost za jaki okres ulga nie może być odliczona w zeznaniu rocznym. Wobec tego ulga prorodzinna nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

  • na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
  • wstąpiło w związek małżeński.

 

Umieszczenie dziecka w areszcie a prawo do ulgi prorodzinnej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej kilka dni temu interpretacji nr 0112-KDIL2-1.4011.910.2020.2.DJ rozpatrywał sprawę dotyczącą umieszczenia dziecka w areszcie śledczym, co w konsekwencji powoduje utratę prawa do zastosowania ulgi. Głównym problemem stała się interpretacja art. 27f ust. 2c ustawy, a więc przepisu wykluczającego ulgę prorodzinną, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko wstępuje w związek małżeński lub też zostaje na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Za instytucję zapewniającą całodobowe utrzymanie został uznany areszt śledczy. Organ wskazał, że przepisy art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie normują wprost „odwrotnej” sytuacji, jaką jest opuszczenie aresztu śledczego przez dziecko, jednak w takim przypadku należy a contrario uznać, że odliczenie na dziecko przysługuje począwszy od następnego miesiąca po miesiącu, w którym nastąpiło opuszczenie aresztu śledczego przez dziecko. Należy zauważyć, że ulga na dziecko przysługuje za okresy miesięczne, a nie za każdy dzień roku. Ulgi nie dzieli się proporcjonalnie na 365 dni roku. Literalne brzmienie przepisów ustawy o PIT wskazuje wprost, że na jedno dziecko podatnikowi przysługuje ulga w kwocie 92,67 zł za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego.

Zobacz również: Ulgi i odliczenia w rocznym PIT pomogą obniżyć podatek >>
 

- Zatem skoro art.27f wskazuje, że ulga nie przysługuje poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko jest umieszczane na podstawie orzeczenia sądu w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, to ulga nie przysługuje już za ten cały miesiąc. Jeśli więc, tak jak zostało to opisane we wniosku o interpretację, dziecko wychodzi z aresztu śledczego w trakcie danego miesiąca kalendarzowego, to ulga będzie przysługiwała dopiero od następnego miesiąca, o ile zostaną spełnione wszystkie warunki do zastosowania ulgi – wyjaśnia Monika Brzostowska, doradca podatkowy w kancelarii KiB

 


Wątpliwy termin skorzystania z ulgi

Agnieszka Czernik, doradca podatkowy, prowadząca kancelarię podatkową, ma jednak do wydanej interpretacji wątpliwości. Nasza rozmówczyni zwraca uwagę, że podatniczka spełniła wymóg określony w art. 27 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, sprawując opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej, jak również wymóg kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 27f ust. 2 ustawy.

Głównym problemem stała się interpretacja art. 27f ust. 2c ustawy, a więc przepisu wykluczającego ulgę prorodzinną, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko wstępuje w związek małżeński lub też zostaje na podstawie orzeczenia sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych. Za instytucję zapewniającą całodobowe utrzymanie został uznany areszt śledczy, w którym przebywało dziecko do 3 marca 2020 r. Organ podatkowy uznał, że początkową datą rozpoczęcia korzystania z ulgi prorodzinnej powinien stać się dzień 1 kwietnia 2020 r.

- Refleksja, na którą zdobył się dyrektor KIS wypływa z rozszerzonej (by nie powiedzieć: samowolnej) interpretacji art. 27f ust. 2c ustawy o PIT, w której postawiono znak równości pomiędzy początkiem okresu eliminacji prawa do ulgi prorodzinnej (który został w przedmiotowym przepisie określony jako początek miesiąca, w którym umieszczono dziecko w areszcie), a końcem okresu wyłączającego prawo do ulgi prorodzinnej (który wcale nie został ustawowo określony). Tymczasem organ interpretacyjny beztrosko i wprost przyznaje, że wprawdzie nie został określony przez art. 27f moment opuszczenia aresztu (dany dzień miesiąca, dany miesiąc, następny miesiąc kalendarzowy), jednakże a contrario uznał, iż odliczenie z tytułu ulgi rodzinnej przysługuje z początkiem miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu opuszczenia aresztu, przyznając sobie w ten sposób prawo do zawężenia ulgi podatkowej i nałożenia zapłaty zawyżonego podatku (zawyżonego poprzez zmniejszenie odliczenia) bez odpowiedniego przepisu ustawowego – podkreśla Agnieszka Czernik.