4 maja 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł w sprawie C-97/21 MV-98, wskazując że bułgarskie przepisy krajowe zezwalające na nałożenie na podatnika jednocześnie kary pieniężnej oraz innej sankcji, dotyczących jednego naruszenia, jest sprzeczne z prawem unijnym.
Zaplombowanie sklepu i kara pieniężna – dwie kary za to samo
Fiskus zastosował wobec bułgarskiej spółki środki przymusu administracyjnego w postaci zaplombowania sklepu. Jednocześnie na spółkę została nałożona kara pieniężna. Powodem ukarania podatnika było niezarejestrowanie w kasie fiskalnej sprzedaży jednej paczki papierosów.
Spółka zaskarżyła decyzję organu podatkowego do sądu krajowego. W swoim stanowisku wskazała na nieproporcjonalność zastosowanej sankcji ze względu na niską wartość sprzedaży oraz brak wcześniejszych wykroczeń, podobnych do omawianego. Zauważając pewne wątpliwości w tej sprawie, sąd krajowy skierował się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału.
Zobacz również: Dr Keler: Puste faktury nadal interesują fiskusa >>
Więcej w LEX: Kumulacja sankcji w VAT: ważna koordynacja procedur. Omówienie wyroku TS z dnia 4 maja 2023 r., C-97/21 (MV - 98) >>
Sankcje muszą być zgodne z Kartą Praw Podstawowych
TSUE w wyroku zaznaczył, że nakładane przez krajowe organy podatkowe sankcje administracyjne w obszarze VAT powinny być zgodne z treścią wynikającą z art. 50 Karty Praw Podstawowych. Trybunał wskazał, że przepisy krajowe muszą być jasne i precyzyjne oraz wskazywać jakie działania i zaniechania mogą prowadzić do zastosowania kilku sankcji. Ponadto przepisy te powinny zapewniać wzajemne współdziałanie procedur w celu ograniczenia dodatkowego obciążenia do absolutnego minimum. Taki stan powinien prowadzić do gwarancji, że waga kary będzie odpowiadać stopniowi określonego naruszenia.
W rezultacie TSUE stwierdził, że regulacje krajowe, które umożliwiają nałożenie dwóch różnych sankcji za to samo przewinienie, a w dodatku będących zaskarżalnymi na odmiennych zasadach, są niezgodne z prawem UE, w tym z art. 50 Karty Praw Podstawowych.
Rozstrzygnięcie TSUE nadzieją dla podatników
Powyższy wyrok stanowi dla podatników wyjaśnienie, że nie jest możliwe podwójne sankcjonowanie podatnika za to samo naruszenie w sytuacji, gdy każda z kar podlega zastosowaniu w innym trybie oraz jest zaskarżalna na innych zasadach. W takiej sytuacji nie istnieje możliwość wymierzenia kary, która byłaby zgodna z zasadą proporcjonalności oraz była dostosowana odpowiednio do wagi naruszenia.
Wyrok TSUE może stanowić również cenną wskazówkę dla podatników w podobnego rodzaju rozstrzygnięciach, gdzie mamy do czynienia ze stanem prawnym, w którym stosuje się dwie odrębne od siebie kary w stosunku do tego samego uchybienia w obowiązku podatkowym. Organy podatkowe oraz podatnicy powinni zwrócić uwagę na to, że w postępowaniach w tego typu sprawach nakładane sankcje powinny być adekwatne do naruszenia i zgodne z zasadą proporcjonalności na którą wskazał TSUE w przytoczonym wyroku.
Jagoda Trela, partner zarządzająca w ID Advisory
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
