W kontekście podsumowania 2021 roku w cenach transferowych nie sposób nie wspomnieć o dalszym etapie podejmowania prób wyjaśniania i interpretowania przez fiskusa kontrowersyjnych przepisów o tzw.: pośrednich transakcjach rajowych z limitem istotności na poziomie 0,5 mln zł. W kwietniu 2021 r. minister finansów udzielił odpowiedzi w tym obszarze na interpelację poselską nr 19562. W zakresie zagadnień w niej przedstawionych, tj. przede wszystkim rozumienia limitu 500 000 zł zawartego w art. 11o ust. 1a ustawy o CIT, stwierdził, że dla transakcji innych niż transakcje kontrolowane, jeżeli rzeczywisty właściciel jest rezydentem w raju podatkowym, przewidziany w art. 11o ust. 1a ustawy o CIT (art. 23za ust. 1a ustawy o PIT) limit ten ustala się na podstawie transakcji o charakterze jednorodnym zawartej z jednym kontrahentem.
Takie podejście należy ocenić pozytywnie. W odpowiedzi na interpelację ministerstwo odniosło się też w sposób korzystny (z punktu widzenia podatnika) do kwestii umów przedwstępnych, argumentując, że obowiązkowi dokumentacyjnemu wynikającemu z przepisów o cenach transferowych nie podlegają tego rodzaju umowy, w szczególności w przypadku, gdy w roku podatkowym, za który sporządzana jest dokumentacja cen transferowych, nie doszło do zawarcia umów przyrzeczonych.
Zobacz również:
Ostatnie takie Święta z cenami transferowymi >>
Dokumentowanie cen transferowych obowiązkowe także dla firm niepowiązanych >>
Dokumentacja grupowa a pośrednie transakcje rajowe – sprawa wyjaśniona, ale nie do końca
W lipcu 2021 r. minister odpowiedział na interpelację poselską (nr 23727), tym razem dotyczącą dokumentacji grupowej (ang. Master File). Pytany w niej o szczegółowe zagadnienia dotyczące takiej dokumentacji, udzielił w części dość klarownej odpowiedzi, pozostawiając jednak podatników w dalszej niepewności w pozostałej części.
PYTANIE i ODPOWIEDŹ: W której części noty podatkowej do sprawozdania należy wykazać korektę przychodów i kosztów cen transferowych dotyczącą lat poprzednich? >
O ile bowiem w sposób jasny stwierdził, że: obowiązek sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych dotyczy tylko podmiotów powiązanych, konsolidowanych metodą pełną lub proporcjonalną, które są obowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, co implikuje, że podmiot zwolniony z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 23z ustawy o PIT (odpowiednio art.11n ustawy o CIT), nie jest zobowiązany do sporządzenia (dołączenia) grupowej dokumentacji cen transferowych.
Podobnie, minister rozwiał wątpliwości, iż sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych wyłącznie z tytułu zawarcia transakcji z podmiotem niepowiązanym, który posiada siedzibę w raju podatkowym, nie generuje obowiązku sporządzenia grupowej dokumentacji. Nie odpowiedział jednak w sposób satysfakcjonujący na pytanie dotyczące sytuacji nieposiadania przez podatnika informacji o spełnianiu przez grupę podmiotów powiązanych warunków zobowiązujących do sporządzenia dokumentacji grupowej Master File.
POBIERZ WZÓR DOKUMENTU: TPR-C (3) Informacja o cenach transferowych >
Próbowano uzyskać odpowiedź, czy w tak przedstawionym stanie faktycznym, wystarczające, dla uniknięcia ewentualnych konsekwencji nieposiadania tej dokumentacji, będzie oświadczenie jednostki dominującej o niespełnianiu warunków obligujących do sporządzenia dokumentacji grupowej. Zdaniem ministerstwa, podmiot powinien wykazywać się […] należytą starannością w zakresie wypełniania swoich obowiązków nałożonych przez przepisy podatkowe, w tym obowiązków dokumentacyjnych. W przypadku wątpliwości co do istnienia obowiązku dokumentacyjnego, podmiot powiązany powinien więc podjąć odpowiednie kroki zmierzające do ustalenia, czy jest on objęty obowiązkiem dołączenia grupowej dokumentacji do lokalnej dokumentacji cen transferowych (np. poprzez weryfikację wysokości przychodów w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy).
Tak udzielona odpowiedź nie wydaje się satysfakcjonująca z perspektywy bezpieczeństwa podatników. Trzeba pamiętać, że w praktyce obrotu gospodarczego występują wielopoziomowe grupy kapitałowe, w skład których wchodzić może wiele zagranicznych jednostek dominujących oraz jednostek zależnych, w przypadku których obieg informacji jest istotnie utrudniony. Jednostki zależne zobowiązane są do raportowania określonych informacji do jednostek dominujących. Jednak jednostkom zależnym zdecydowanie trudniej jest uzyskać określone informacje od jednostek dominujących, szczególnie w przypadku rozbudowanych grup kapitałowych. Trzeba pamiętać również, że w Master File należy zamieścić szczegółowe dane i parametry całej grupy, w ramach której funkcjonuje podatnik.
Postawa NSA oraz dyrektora KIS – czy idziemy w stronę ujednolicenia prawa podatkowego?
2021 rok to także aktywny rok dla judykatury oraz dyrektora KIS. Pod koniec listopada zapadł niezwykle ważny wyrok NSA dot. klauzuli GAAR (sygn. II FSK 670/19). Zgodnie z nim, 25 listopada uprawomocnił się wyrok wrocławskiego WSA (sygn. I SA/Wr 843/18), który potwierdził, iż przepisy dotyczące klauzuli GAAR nie mogą mieć zastosowania do czynności dokonanych przed ich wejściem w życie (15 lipca 2016r.). W lipcu, opublikowano zaś uzasadnienie do kluczowej uchwały NSA w sprawie instrumentalnego wszczynania postępowań karno-skarbowych, celem przerwania biegu przedawnienia (sygn. akt I FPS 1/21).
Jeżeli zaś chodzi o interpretacje indywidualne wydane przez dyrektora KIS w 2021 r., na które warto zwrócić uwagę, należy do nich zaliczyć:
- z 29 września, nr 0114-KDIP2-2.4010.29.2021.1.RK dotycząca zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych w przypadku dopłat,
- z 24 maja, nr 0111-KDIB2-1.4010.48.2021.1.MK dotycząca rozliczenia CIT w związku z umorzeniem udziałów w spółce,
- z 18 czerwca, nr 0114-KDIP2-2.4010.107.2021.1.RK dotycząca sposobu określenia wartości transakcji kontrolowanych z tytułu prowadzenia rachunków bankowych na potrzeby obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej,
- z 26 sierpnia, nr 0111-KDIB1-3.4010.216.2021.2.JKU dotycząca ustalenia podmiotu powiązanego w zakresie fundacji,
- z 16 września, nr 0111-KDIB1-1.4010.288.2021.3.BK dotycząca powiązań ze skarbem państwa,
- z 27 października, nr 0111-KDIB1-2.4010.264.2021.1.MS dotycząca ustalenia, czy na gruncie ustawy o CIT spółka, jako podmiot reprezentujący podatkową grupę kapitałową zobowiązana jest do sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla transakcji, w których stroną jest bezpośrednio podatnik (tj. PGK), a w których rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym, jeśli wartość takiej transakcji przekracza za rok podatkowy 500 tys. zł.
Co przyniesie nowy rok?
2022 rok będzie z pewnością wymagający dla podatników oraz osób zajmujących się zawodowo cenami transferowymi. W czasie jego trwania, dokumentowaniu i raportowaniu będą podlegać transakcje kontrolowane oraz po raz pierwszy - inne niż kontrolowane (z limitem 500 tys. zł) dokonane przez podatników w roku 2021. Doradcy podatkowi i prawnicy będą zaś przeprowadzać te czynności opierając się na: znowelizowanych przepisach w ramach Polskiego Ładu oraz kolejnych objaśnieniach i rekomendacjach (w tym zwłaszcza dot. COVID-19 - trwającego przecież nadal w 2021 r.).
Czekają nas kolejne edycje Forum Cen Transferowych. Opublikowane z pewnością będą zatem kolejne dokumenty i projekty grup roboczych. Dane statystyczne pokazują, że organy podatkowe będą wciąż prowadziły wzmożone kontrole z zakresu rozliczeń między podmiotami powiązanymi. Ministerstwo Finansów będzie prowadzić działania w obszarze realizacji projektu w ramach programu TSI z udziałem OECD oraz przy wsparciu Komisji Europejskiej, który zakłada analizę i ewaluację obowiązujących przepisów w zakresie cen transferowych w Polsce, a także wymianę dobrych praktyk z wybranymi jurysdykcjami: (np. z Wielkiej Brytanii, Niemiec, czy USA). W 2022 r. (w wybranych terminach) będzie można składać wnioski w ramach ICAP (International Compliance Assurance Program) czyli programu dot. analizy ryzyka o niskim poziomie. W końcu, zgodnie z komunikatami, na początku 2022 r. światło mają także ujrzeć zaktualizowane Wytyczne OECD dotyczące cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych i administracji podatkowych.
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe fakty, nowy rok zapowiada się więc niezwykle ciekawie, ale i pracowicie.
Radosław Chudy, prawnik w zespole ds. cen transferowych GWW
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
