Sposób użytkowania rachunków bankowych przez samorządowe jednostki budżetowe i zakłady budżetowe zawsze budził wątpliwości. Takie jednostki – z uwagi na to, że nie posiadają osobowości prawnej – w świetle przepisów prawa bankowego nie powinny być uznawane za posiadaczy rachunków bankowych. Wiele banków stosowało taką praktykę i w zawieranych umowach wskazywało jako posiadacza przykładowo szkołę czy ośrodek pomocy społecznej. Urzędy skarbowe z kolei twierdziły, że skoro w umowie z bankiem jako posiadacz rachunku figuruje jednostka a nie gmina czy powiat, podmiotem zobowiązanym do zgłoszenia rachunku jest wyłącznie ta jednostka i nie należy takich rachunków zgłaszać w formularzu NIP gminy/powiatu.

Przepisy o białej liście źródłem problemów  

- Problem „odżył” wraz z pojawieniem się przepisów o białej liście. Samorządy wystawiają faktury, w tym na rzecz przedsiębiorców, którzy, aby być w stanie zaliczyć wydatek do kosztów podatkowych muszą zapłacić na rachunek bankowy widniejący na tej liście. I tu pojawił się problem polegający na tym, że rachunki jednostek jako niewykazane w formularzach NIP gminy czy powiatu nie pojawiały się na tej liście – tłumaczy Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w kancelarii Gekko Taxens.

Zobacz również:
Donos na kontrahenta złożymy także elektronicznie >>

Bez zawiadomienia o wpłacie na niezgłoszony rachunek firma nie odliczy kosztów >>

Minister pisze do samorządu

Resort finansów w piśmie wysłanym do wszystkich jednostek samorządu terytorialnego zwrócił uwagę, że podatnikiem dla potrzeb VAT jest wyłącznie gmina, powiat lub województwo, nie zaś ich jednostki organizacyjne, którymi są jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe. Jednostki te, mimo że dla potrzeb innych podatków np. CIT, są odrębnymi podatnikami, do rozliczeń VAT powinny posługiwać się numerem rachunku, który został zgłoszony przez jednostkę samorządu terytorialnego.  

- Pismo Ministerstwa Finansów należy uznać za bardzo dobry krok w celu wyjaśnienia tej kwestii – gminy, powiaty i województwa powinny zgłaszać rachunki bankowe zarówno te wykorzystywane przez urząd gminy czy starostwo powiatowe, jak i te wykorzystywane przez jednostki – ocenia Agnieszka Bieńkowska.

 

Poprawność takiego sposobu postępowania potwierdzał zresztą już wcześniej dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Przykładowo w interpretacji nr 0111-KDIB3-2.4018.14.2017.1.MGO z 31 stycznia 2018 r., w której stwierdził, że po tzw. centralizacji rozliczeń VAT jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, posługując się własnym numerem NIP, dokonują aktualizacji numerów rachunków bankowych, ale jako płatnicy. Z kolei jednostka samorządu terytorialnego jako podatnik powinna niezależnie dokonać aktualizacji własnych danych w zakresie adresów miejsc prowadzenia działalności przez jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz danych dotyczących numerów rachunków bankowych, których użytkownikiem są te jednostki.

Samorządy nie aktualizują numerów

Problem jednak w tym, że po wejściu w życie przepisów o białej liście, jednostki samorządu terytorialnego nie aktualizują swoich numerów bankowych. Potwierdza to zresztą samo Ministerstwo Finansów w liście do samorządowców. Przypomina w nim jednocześnie, że aktualna baza rachunków jest niezwykle istotna zwłaszcza dla nabywców towarów czy usług od jednostek samorządu terytorialnego. Wpłata na niezgłoszony rachunek bankowych w niektórych sytuacjach nie może być bowiem kosztem uzyskania przychodów.