Do PPK pracodawca może „zapisać” tylko osobę zatrudnioną w rozumieniu ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK). Przez osoby zatrudnione należy rozumieć osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z niżej wymienionych tytułów w RP, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli:

  • pracowników w rozumieniu kodeksu pracy – wyjątkiem są pracownicy przebywający na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz pracownicy młodociani,
  • osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
  • członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
  • osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
  • członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
  • osoby wskazane powyżej (z wyjątkiem członków rad nadzorczych), przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Czytaj również: Pracownik może sprawdzić, czy pracodawca „zapisał” go do PPK>>
 

Dokonywanie wpłat do PPK

Późniejsza utrata statusu osoby zatrudnionej przez uczestnika PPK w zasadzie nie ma wpływu na obowiązki pracodawcy związane z naliczaniem, pobieraniem i dokonywaniem wpłat do PPK za tego uczestnika. Oznacza to, że osoba będąca uczestnikiem PPK, która w okresie zatrudnienia u danego pracodawcy zmieni tytuł do ubezpieczeń (np. zostanie z nią rozwiązana umowa o pracę i zawarta umowa zlecenia), nadal pozostanie uczestnikiem PPK. Jeśli z tytułu zawartej umowy zlecenia osoba ta będzie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (nawet dobrowolnie), pracodawca będzie zobowiązany do naliczania od jej wynagrodzenia - osiąganego z tytułu tej umowy zlecenia - wpłat do PPK. Oczywiście pod warunkiem, że nie złoży ona wcześniej deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. 

Definicja wynagrodzenia, podobnie jak definicja uczestnika PPK, nie rozróżnia ani tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z których wypłacane jest to wynagrodzenie, ani też nie rozróżnia podlegania tym ubezpieczeniom na dobrowolne i obowiązkowe. Jedynie ogranicza się do wskazania, że wynagrodzenie stanowi – co do zasady – podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. 

Ważne: Wynagrodzenie w rozumieniu ustawy o PPK (art. 2 ust.1 pkt 40) to podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy, oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

 

Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe

Sprawdź  

Sytuacje wyjątkowe

Są jednak sytuacje, w których utrata przez uczestnika PPK statusu osoby zatrudnionej może uniemożliwić mu dalsze oszczędzanie w PPK u tego pracodawcy. Będzie tak, gdy między jednym a drugim zatrudnieniem uczestnika PPK w danym podmiocie zatrudniającym - podmiot ten zmieni instytucję finansową.

Przykład: Pracownik, który - po „zapisaniu” go do PPK - odszedł z pracy, po kilku miesiącach zatrudnił się w tym podmiocie ponownie. Tym razem jednak nie na umowę o pracę, a na podstawie umowy zlecenia, z której uczestnik PPK podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym nie obowiązkowo, a dobrowolnie. W czasie przerwy w zatrudnieniu tego pracownika pracodawca zmienił instytucje finansową. Oznacza to, że zatrudniając ponownie tę osobę podmiot zatrudniający musiałby „ponownie” zapisać ją do PPK. Aby podmiot zatrudniający mógł naliczać, pobierać i dokonywać wpłat do PPK za uczestnika PPK, uczestnik ten musi mieć bowiem zawartą umowę o prowadzenie PPK z tą samą instytucją finansową, z którą ten podmiot ma zawartą umowę o zarządzanie PPK. W rozpatrywanej sytuacji podmiot zatrudniający nie może jednak zawrzeć umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz tej osoby z nową instytucją finansową, gdyż nie ma ona już statusu osoby zatrudnionej.

Gdyby podmiot zatrudniający opisany w powyższym przykładzie nie zmienił instytucji finansowej, sytuacja byłaby zupełnie inna. Po ponownym zatrudnieniu uczestnika PPK, od pierwszego wypłaconego mu wynagrodzenia podmiot zatrudniający naliczyłby, pobrał i dokonał wpłat do PPK. W takiej sytuacji fakt, że uczestnik PPK nie spełnia już definicji osoby zatrudnionej nie miałby znaczenia.

Ważne: Jeśli uczestnik PPK zmieni tytuł do ubezpieczeń społecznych, nawet na taki, który nie został wymieniony w ustawie o PPK, co oznacza, że nie jest on już osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK, ale osiągane przez tego uczestnika wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zmiana tytułu do ubezpieczeń społecznych pozostaje bez wpływu na obowiązki podmiotu zatrudniającego dotyczące naliczania, pobierania i dokonywania wpłat do PPK. 

Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.

Podstawa prawna:

ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 46 ze zm.)

Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK