Głównym celem PPK jest systematyczne gromadzenia oszczędności przez uczestników PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu 60. roku życia. Jeżeli uczestnik PPK zaczeka z wypłatą środków do osiągnięcia tego wieku, otrzyma je na preferencyjnych zasadach - bez pomniejszeń.
W przypadku gdy uczestnik PPK, który osiągnął 60. rok życia, wypłaci 25 proc. środków ze swojego rachunku PPK jednorazowo, a 75 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach (albo 100 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach) nie zapłaci nawet podatku od zysków kapitałowych.
Czytaj również: 2024 rok: W PPK większy limit wynagrodzenia uprawniający do obniżenia wpłaty podstawowej>>
Możliwość skorzystania ze środków przed 60. rokiem życia
Uczestnik PPK może jednak wycofać środki ze swojego rachunku PPK wcześniej (przed 60. rokiem życia), dokonując zwrotu (zwrot wiąże się z pewnymi pomniejszeniami). Uczestnik PPK może także wypłacić środki ze swojego rachunku PPK w tzw. szczególnych sytuacjach życiowych, czyli w przypadku poważnego zachorowania uczestnika, jego współmałżonka lub dziecka (do osiągnięcia przez nie 18. roku życia) bądź na pokrycie wkładu własnego przy kredycie hipotecznym.
W razie poważnego zachorowania, uczestnik PPK może zawnioskować o wypłatę do 25 proc. środków zgromadzonych na jego rachunku PPK. Taka wypłata może zostać zrealizowana wielokrotnie i w dowolnym czasie (także po ukończeniu przez uczestnika 60. roku życia), przy czym jedno ze zdarzeń mieszczących się w katalogu „poważnego zachorowania” (jednej osoby) może uzasadniać jedną taką wypłatę z rachunku PPK (do 25 proc. środków - jednorazowo albo w ratach). Ponadto uczestnik PPK, który nie ukończył 45 lat, może zwrócić się do instytucji finansowej z wnioskiem o wypłatę do 100 proc. środków zgromadzonych na jego rachunku PPK na pokrycie wkładu własnego przy kredycie hipotecznym - np. na zakup mieszkania (z obowiązkiem ich zwrotu w terminie maksymalnie 15 lat od dnia wypłaty).
Przykład! Uczestnik PPK, w wieku 46 lat, chce skorzystać ze zwrotu środków z rachunku PPK, gdyż potrzebuje ich z uwagi na swój stan zdrowia.
Przed przekazaniem uczestnikowi PPK środków w ramach zwrotu, instytucja finansowa pomniejszy je o:
- 30 proc. środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez pracodawcę (informacja o tej kwocie zostaje zewidencjonowana na koncie ubezpieczonego jako składka na ubezpieczenie emerytalne),
- kwotę odpowiadającą środkom z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych od państwa oraz
- 19 proc. podatek od zysków kapitałowych, wypracowanych przez środki przekazywane uczestnikowi.
Zwrot nie może być częściowy - uczestnik PPK, który chce skorzystać z tego rozwiązania, nie może wycofać np. połowy środków ze swojego rachunku PPK.
Uczestnik PPK, który potrzebuje środków z uwagi na swój stan zdrowia - przez złożeniem instytucji finansowej dyspozycji zwrotu - powinien sprawdzić, czy w jego przypadku ma miejsce „poważne zachorowanie”, zgodnie z definicją tego pojęcia zawartą w ustawie o PPK. W razie poważnego zachorowania (np. nowotwór złośliwy, stwardnienie rozsiane) uczestnik PPK może wypłacić do 25 proc. środków ze swojego rachunku PPK - bez żadnych pomniejszeń i bez obowiązku zwrotu środków na rachunek PPK.
Nowe wpłaty w PPK
Skorzystanie przez uczestnika PPK ze zwrotu bądź z wypłaty w przypadku poważnego zachorowania lub na pokrycie wkładu własnego nie oznacza końca gromadzenia nowych środków na rachunku PPK. Na rachunek, z którego dokonano zwrotu lub wypłaty w przypadku poważnego zachorowania lub na pokrycie wkładu własnego, nadal będą wpływać wpłaty do PPK, finansowane przez tego uczestnika i jego pracodawcę.
Jeżeli uczestnik PPK nie chce już gromadzić nowych wpłat w tym programie, może złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, a później - jeżeli znowu zmieni zdanie - wniosek o dokonywanie wpłat do PPK. Należy odróżnić dyspozycje zwrotu czy wypłaty w szczególnej sytuacji życiowej, które są składane instytucji finansowej, od deklaracji lub wniosku uczestnika PPK, dotyczących dalszych wpłat do PPK, które są składane jego pracodawcy.
Przykład: Uczestnik PPK, w wieku 32 lat, chce skorzystać z wypłaty z rachunku PPK w celu pokrycia wkładu własnego przy kredycie hipotecznym na zakup nieruchomości. Skorzystanie z tego rozwiązania dotyczy środków już zgromadzonych na jego rachunku PPK i nie ma wpływu na nowe wpłaty do PPK dokonywane przez pracodawcę tego uczestnika. Od wynagrodzenia wypłaconego temu uczestnikowi - pomimo skorzystania przez uczestnika z wypłaty na pokrycie wkładu własnego - pracodawca nadal będzie obliczał i pobierał wpłaty do PPK, a następnie przekazywał te wpłaty do instytucji finansowej. Jeżeli uczestnik PPK nie chce, aby tak było, może złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, która jest skuteczna już od momentu jej złożenia. Uczestnik PPK może także zrezygnować z zamiaru wypłaty na pokrycie wkładu własnego, ale złożyć pracodawcy deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, gdyż oba te uprawnienia nie są ze sobą powiązane.
Zobacz procedurę: Zasady przekazywania wniosków osoby zatrudnionej do podmiotu zatrudniającego >
Ważne! Jeżeli uczestnik rozpocznie wypłatę środków z PPK po 60. roku życia, spowoduje to niedokonywanie nowych wpłat do PPK przez jego pracodawcę oraz nieprzekazywanie nowych dopłat od państwa dla tego uczestnika. Rozpoczęcie wypłaty po 60. roku życia oznacza zakończenie gromadzenia nowych oszczędności w PPK.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Podstawa prawna:
Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 46 ze zm.).
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
