Obowiązująca od kwietnia 2022 r. ustawa o obronie Ojczyzny (Dz.U. z 2022 r., poz. 655) budzi duże zainteresowanie wśród cywili. Chodzi zwłaszcza o dobrowolną zasadniczą służbę wojskową, do której nabór – jak poinformowało Ministerstwo Obrony Narodowej - rozpoczął się 21 maja. Z tej okazji, w 32 miejscowościach w całej Polsce, odbyły się pikniki wojskowe pod hasłem „Wstąp do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej”. Wojsko kusi uposażeniem w wysokości 4560 zł już od pierwszego dnia służby. Najbardziej jednak kusząca jest emerytura wojskowa. Nic więc dziwnego, że wielu pracowników zaczęło myśleć o karierze wojskowej.

Czytaj też: Ustawa o obronie ojczyzny - obowiązki i uprawnienia pracodawców >>>

Także Prawo.pl otrzymuje pytania w tej sprawie. - Mam 39 lat i rozważam dobrowolną zasadniczą służbę wojskową oraz kontynuację jako żołnierz zawodowy. Moje pytanie dotyczy wojskowej emerytury w moim przypadku. Z informacji, które udało mi się zgromadzić wynika, że mogę służyć w wojsku do 60 roku życia a prawo do emerytury nabywam po 25 latach służby. W związku z powyższym rodzi się pytanie, czy w ogóle nabędę praw do wojskowej emerytury, jeśli zdecyduję się na służbę – pyta nasz Czytelnik w mailu do redakcji.

Czytaj również: Likwidacja pracodawcy i zakładu pracy to nie to samo – ustawa o obronie Ojczyzny sprzeczna z Kodeksem pracy>>

Dobrowolna zasadnicza służba wojskowa

Dobrowolna zasadnicza służba wojskowa ma wiele plusów. Przede wszystkim jest pełniona przez okres 12 miesięcy (art. 143 ust. 1). Okres ten będzie wliczany do okresu odbywania służby wojskowej albo do okresu zatrudnienia w rozumieniu przepisów prawa pracy, a osoby, które ją odbyły, będą korzystały z pierwszeństwa w zatrudnieniu w urzędach administracji publicznej (art. 149 ust. 1 i 2). Zaletą jest prawo do urlopu wypoczynkowego, a także przewidziane w przepisach pierwszeństwo osób, które odbyły dobrowolną zasadniczą służbę wojskową, w powołaniu do zawodowej służby wojskowej (art. 121 ust. 1).
Dowódca jednostki wojskowej będzie  obowiązany zapewnić, aby liczba nieobsadzonych stanowisk etatowych przeznaczonych dla żołnierzy zawodowych w jednostce wojskowej nie przekraczała 5 proc. ogólnej liczby stanowisk przeznaczonych dla tych żołnierzy. Limit ten nie będzie jednak obowiązywał w przypadku, gdy brakuje osób zainteresowanych pełnieniem zawodowej służby wojskowej w danej jednostce. Zgodnie natomiast z art. 121 ust. 4 ustawy o obronie Ojczyzny, w przypadku braku możliwości obsadzenia wakującego stanowiska przeznaczonego dla szeregowego zawodowego można na to stanowisko powołać żołnierza odbywającego dobrowolną zasadniczą służbę wojskową albo pełniącego służbę w aktywnej rezerwie.

    Z ulotki informacyjnej MON wynika, że kandydat na żołnierza zawodowego musi spełnić następujące wymagania:

    • wiek minimum 18 lat
    • polskie obywatelstwo
    • nieposzlakowana opinia
    • zdolność fizyczna i psychiczna do pełnienia służby wojskowej
    • niekaralność za przestępstwo umyślne
    • odpowiednie wykształcenie: - do korpusu szeregowych – co najmniej podstawowe; - do korpusu podoficerów – minimum średnie; - na kurs oficerski – wykształcenie wyższe (tytuł magistra), a na studia wojskowe – wykształcenie średnie.

    Jednak rozpoczęcie służby wojskowej to jedno, a wymagany do uzyskania emerytury wojskowej staż – to drugie.

     

    Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych

    Krzysztof W. Baran

    Sprawdź  

    Staż emerytalny i prawo do dwóch emerytur

    Wysokość emerytury wojskowej liczona jest różnie w zależności od okresu, w którym żołnierz zaczynał służbę. W przypadku żołnierzy, którzy do zawodowej służby wojskowej zostali powołani po 31 grudnia 2012 r., zgodnie z art. 18b ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej, emerytura przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia posiada co najmniej 25 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim. Emerytura dla żołnierza wynosi 60 proc. podstawy jej wymiaru za 25 lat służby wojskowej i wzrasta o 3 proc. za każdy dalszy rok tej służby (art. 18 ust. 1), a podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie żołnierza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez żołnierza (art. 18f ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej).

    Ustawa o obronie Ojczyzny nie wprowadziła w tym zakresie istotnych zmian. Na podkreślenie zasługuje jednak art. 711 ustawy, a w nim pkt 5, który wśród zmienianych przepisów ustawy zaopatrzeniowej przewiduje zmianę art. 18g ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej, zgodnie z którym okres pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie dolicza się, na wniosek żołnierza uprawnionego do emerytury, do wysługi emerytalnej.

    WZORY DOKUMENTÓW:

     

    - Żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który do tej służby powołany został  raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 przysługuje emerytura jeżeli dniu zwolnienia posiada co najmniej 25 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim. Do okresów służby wojskowej, od których jest uzależnione nabycie prawa do emerytury, nie zalicza się okresu przebywania dyspozycji DK MON w związku z podjęciem przez żołnierza pracy poza granicami państwa w strukturach organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych strukturach wojskowych, na podstawie umowy zawartej między tym żołnierzem a taką organizacją – mówi Prawo.pl płk Henryk Budzyński, wiceprzewodniczący Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP. I dodaje: - Do okresu pełnienia czynnej służby wojskowej nie wlicza się także terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie. Terytorialną służbę wojskową żołnierz OT pełni dyspozycyjnie poza jednostką wojskową, pozostając w gotowości do stawienia się do służby pełnionej rotacyjnie w terminie i miejscu wskazanych przez dowódcę jednostki wojskowej.

    Żołnierze powołani do służby zawodowej po 31 grudnia 2012 r. nie mogą doliczyć czasu pracy w cywilu do wysługi emerytalnej, tak aby osiągnąć wysokość 75 proc. podstawy jej wymiaru. Zamiast tego mają prawo do dwóch emerytur: wojskowej obliczonej według przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz członków ich rodzin, a za pracę w cywilu - emerytury z ZUS obliczonej według przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 95 ustawy)

    - Jeżeli żołnierz zwolniony z czynnej służby nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej (nie ma wysługi 25 lat),  od uposażenia wypłaconego żołnierzowi po dniu 31 grudnia 1998 r. do dnia zwolnienia ze służby, od którego nie odprowadzono składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekazuje się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki za ten okres przewidziane w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.) – zaznacza płk Henryk Budzyński. Jak twierdzi, składki przekazuje się również w przypadku, gdy żołnierz spełnia jedynie warunki do nabycia prawa do wojskowej renty inwalidzkiej. Przekazanie zaś składek następuje na wniosek żołnierza.

     

    Sprawdź również książkę: Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych >>


    Czasami i zaangażowanie może nie pomóc

    Zdaniem wiceprzewodniczącego Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP, przepisy art. 711 zmieniające przepisy ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, nie stanowią przeszkody w nabyciu prawa do emerytury wojskowej, jeżeli będzie służył co najmniej 25 lat.

    Przykład Czytelnika, ze względu na jego wiek jest przypadkiem szczególnym. - Zgodnie z przepisem art. 147 ustawy o obronie Ojczyzny, dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz pełnił dobrowolną zasadniczą służbę wojskową, w przypadku gdy przebieg tej służby wskazywał na szczególne zaangażowanie tego żołnierza, powołuje go na stanowisko etatowe do zawodowej służby wojskowej, uwzględniając jego wniosek i potrzeby Sił Zbrojnych. Mając na uwadze wiek 39 lat wyrazy „szczególne zaangażowanie” oraz „potrzeby Sił Zbrojnych” mogą być elementem utrudniającym jego powołanie do zawodowej służby wojskowej – zauważa płk Budzyński. Poza tym, jak mówi, dowódca jednostki wojskowej musi mieć wolne stanowisko etatowe. Dowódca jednostki mając do wyboru żołnierza młodego oraz w późnym średnim wieku, w większości przypadków wybierze młodego, bo będzie miał go do dyspozycji kilkanaście lat.

    O sprawę emerytury wojskowej zapytaliśmy Ministerstwo Obrony Narodowej. Na odpowiedź czekamy. 

     

     

    -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.