Powrót do pracy nauczyciela - to nie rozzuchwalanie związkowców

SN: Powrót do pracy nauczyciela - to nie rozzuchwalanie związkowców

Źródło: iStock

Sąd Okręgowy w Opolu, orzekając w sprawie z powództwa Ireny S. przeciwko szkole, zmienił wyrok Sądu Rejonowego w Opolu z 9 września 2024 r. i przywrócił powódkę do pracy u pozwanego na dotychczasowych warunkach pracy i płacy. A w przypadku podjęcia pracy, przyznał jej wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w wysokości 102 961,80 zł.

W ocenie sądu odwoławczego, pracodawca miał pełną wiedzę w kwestii podlegania przez powódkę szczególnej ochronie już w marcu 2021 r.

W konsekwencji należało przyjąć, że pracodawca wypowiadając powódce stosunek pracy, naruszył art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych. Wobec czego stanowi to samoistną podstawę do uwzględnienia powództwa, bez konieczności dokonania szczegółowej analizy zasadności przyczyn wypowiedzenia. Sąd Okręgowy ustalił, że powódka faktycznie reprezentowała związek zawodowy w pozwanej szkole, a zatem jej ochrona nie sprowadzała się tylko do formalnego podjęcia uchwały przez związek zawodowy.

Zobacz też linię orzeczniczą w LEX: Wpływ prawidłowości wyborów do zarządu zakładowej organizacji związkowej a podleganie ochronie trwałości stosunku pracy na podstawie art. 32 ustawy o związkach zawodowych >

Skarga kasacyjna szkoły

Zdaniem pozwanej skarga kasacyjna powinna zostać przyjęta do rozpoznania. Uzasadniając swoje stanowisko skarżący wskazał, że doszło do rażącego naruszenia przepisów prawa materialnego.

To jest akademicki przykład nadużywania przez związki zawodowe prawa w zakresie szczególnej ochrony poprzez rozdawnictwo immunitetów koleżeńskich, w tym powódce, nie zaś faktyczną działalność związkową,, reprezentację tego związku czy konflikt z pracodawcą na tle działalności związkowej – napisała skarżąca szkoła.

Było to – zdaniem skarżącej - groteskowe uzasadnienia przez zarząd tychże związków przed Sądem Rejonowym - iż ochrona została udzielona „nie za reprezentację związku, ale za współpracę powódki z zarządem związku”.

Skarżący stwierdził też: „Wyrok Sądu Okręgowego w Opolu w najdalej idący sposób obraża prawo, służy rozzuchwaleniu się związków zawodowych w bezkarnym, a przede wszystkim nieuprawnionym, wpływaniem wprost na politykę kadrową w placówkach oświatowych, kierujących się koleżeńskimi sympatiami i zupełnie poza merytorycznymi kryteriami".

Zobacz procedurę w LEX: Badanie podstaw przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania >

Obowiązek przywrócenia do pracy

Sąd Najwyższy ocenił, że skarga kasacyjna szkoły nie może zostać przyjęta do rozpoznania. Staje się to zrozumiałe, jeśli uwzględni się dwie okoliczności.

Po pierwsze, trzeba przypomnieć, że podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 398 ze znaczkiem ³ par.3 k.p.c.), a Sąd Najwyższy związany jest ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia. Przy takich ustaleniach faktycznych, wiążących Sąd Najwyższy, nie sposób twierdzić, że doszło do oczywistego naruszenia wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów prawa materialnego.
Ponadto „oczywistość skargi kasacyjnej” została przez pozwanego przedstawiona wyłącznie z pozycji interesów pracodawcy. Nie jest to zarzut. Strona ma prawo prezentować wyłącznie korzystne dla siebie okoliczności. Z tej perspektywy trzeba spojrzeć na art. 45 par. 3 k.p., który premiuje pracowników szczególnie chronionych. Nakłada on na Sąd Najwyższy obowiązek uwzględnienia żądania przywrócenia do pracy i zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy nawet w przypadkach, gdy pracodawca miał uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia stosunku pracy.

W sytuacji konfliktu między interesami pracodawcy i pracownika, to zatrudniony, który korzysta z ochrony związkowej, a nie pracodawca, powinien wygrać proces. Sąd ma w tym wypadku obowiązek przywrócić pracownika do pracy, nawet w sytuacji, gdy jest ono niecelowe lub niemożliwe. Odstąpienie od tej formuły normatywnej zostało w orzecznictwie Sądu Najwyższego dopuszczone wyjątkowo i dotyczy przede wszystkim sytuacji, gdy zaistniały okoliczności uzasadniające dyscyplinarne rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy - orzekł SN.

Czytaj też w LEX: Przywrócenie do pracy >

Postanowienie Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN z 2 grudnia 2025 r., sygnatura akt III PSK 123/25.